001-Al-Faatihah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Ya Aayah: 7

 

Jina La Suwrah: Al-Faatihah:

 

Suwrah imeitwa Al-Faatihah (Ufunguo), na yanayodalilisha ni kutajwa kwake katika Hadiyth zilizonukuliwa katika Fadhila za Suwrah. Na Suwrah imeitwa Al-Faatihah (Ufunguo), kutokana na Suwrah kuwa ya mwanzo katika Mswahafu.

 

Majina Yake Mengineyo: (i) Ummul-Qur-aan (Mama wa Qur-aan) (ii) AlhamduliLlaah (Himdi Anastahiki Allaah) (iii) Asw-Swalaah (Swalaah, duaa) (iv) Ash-Shifaa (shifaa, poza, tiba) (v) Ar-Ruqyah (kinga) (vi) Sab‘ul-Mathaaniy (Aayah saba zinazokaririwa na kusomwa) (vii) Al-Qur-aan Al-‘Adhwiym (Qur-aan Adhimu) (viii) Ummul-Kitaab (Mama wa Kitabu).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuthibitisha kuwa wanaadam wote ni waja wa Allaah (سبحانه وتعالى) [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitishwa kumwabudu Allaah (سبحانه وتعالى) kwa ikhlaasw.

 

3-Kuwakumbusha waja kwamba wao ni waja, na Anaepaswa kuabudiwa na kuombwa msaada ni Allaah (سبحانه وتعالى).

 

4-Kubainisha hali za watu na njia iliyonyooka.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kutajwa Sifa za Allah (عز وجل).

 

2-Imetajwa Siku ya Malipo.

 

3-Imethibitishwa Kumpwekesha Allaah (سبحانه وتعالى) katika ibaada na katika kuomba msaada. 

 

4-Inaelekeza kuomba hidaaya ya kuongozwa katika njia iliyonyooka.

 

5-Imetambulisha njia iliyonyooka, ambayo ni njia ya walioneemeshwa na waliohidika.

 

6-Suwrah imekhitimishwa kwa kuelekeza kujiepusha na njia ya wale walioghadhibikiwa na Allaah na waliopotea. 

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Ni Suwrah Tukufu Kabisa:

 

عَنْ أَبِي سَعِيدِ بْنِ الْمُعَلَّى رضى الله عنه ـ قَالَ كُنْتُ أُصَلِّي فَمَرَّ بِي رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَدَعَانِي فَلَمْ آتِهِ حَتَّى صَلَّيْتُ، ثُمَّ أَتَيْتُهُ فَقَالَ ‏"‏ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَأْتِيَ أَلَمْ يَقُلِ اللَّهُ ‏ ‏يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ‏ - ‏ ثُمَّ قَالَ: لأُعَلِّمَنَّكَ أَعْظَمَ سُورَةٍ فِي الْقُرْآنِ قَبْلَ أَنْ أَخْرُجَ ‏"‏‏.‏ فَذَهَبَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لِيَخْرُجَ فَذَكَرْتُ لَهُ‏.‏ وَقَالَ مُعَاذٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ خُبَيْبٍ، سَمِعَ حَفْصًا، سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ، رَجُلاً مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم بِهَذَا، وَقَالَ هِيَ ‏{‏الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ‏}‏ السَّبْعُ الْمَثَانِي‏.‏

Amesimulia Abuu Sa’iyd bin Al-Mu’allaa (رضي الله عنه) : Nilikuwa nikiswali, Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akaniita nikawa sikumuitikia mpaka nilipomaliza kuswali. Kisha nikamwendea akaniambia: “Kimekuzuia nini usinijie?”  Nikasema:  Ee Rasuli wa Allaah, nilikuwa naswali. Akasema: “Kwani Allaah Hakusema:

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّـهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ ۖ  

“Enyi walioamini! Muitikieni Allaah na Rasuli Anapokuiteni kwenye yale yenye kukupeni uhai mwema (wa dunia na Aakhirah).” [Al-Anfaal (8:24)]

 

Kisha akasema: “Nitakufundisha Suwrah Tukufu kabisa katika Qur-aan kabla hujatoka Msikitini.” Akanikamata mkono, alipotaka kutoka Msikitini, nikamwambia: Ee Rasuli wa Allaah, ulisema utanifundisha Suwrah Tukufu kabisa katika Qur-aan. Akasema: “Naam,

الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿٢﴾

“AlhamduliLLaah (Himdi Anastahiki) Allaah Rabb wa walimwengu.”

 

Hizo ni (Aayaat) Saba zinazokaririwa (kusomwa) na Qur-aan Adhimu niliyopewa.” [Al-Hijr (15:87) ameipokea Al-Bukhaariy]

 

2-Swalaah Haitimii Bila Ya Kusomwa Suwrah Al-Faatihah:

 

‘Ubaadah bin Swaamit (رضي الله عنه) amehadithia kwamba Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Hakuna Swalaah kwa asiyesoma (ndani yake) Ufunguo wa Kitabu.” [Al-Bukhaariy, Muslim]

 

عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:  لَا صَلَاةَ لمن لم يقْرَأ بِفَاتِحَة الْكتاب.

Amesimulia ‘Ubaadah bin Swaamit (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Hakuna Swalaah kwa asiyesoma (ndani yake) Ufunguo wa Kitabu.” [Al-Bukhaariy, Muslim]

 

3-Ni Ruqyah (Kinga, Shifaa, Poza, Tiba):

 

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ، أَنَّ رَهْطًا، مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم انْطَلَقُوا فِي سَفْرَةٍ سَافَرُوهَا، حَتَّى نَزَلُوا بِحَىٍّ مِنْ أَحْيَاءِ الْعَرَبِ فَاسْتَضَافُوهُمْ، فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُمْ، فَلُدِغَ سَيِّدُ ذَلِكَ الْحَىِّ، فَسَعَوْا لَهُ بِكُلِّ شَىْءٍ لاَ يَنْفَعُهُ شَىْءٌ، فَقَالَ بَعْضُهُمْ لَوْ أَتَيْتُمْ هَؤُلاَءِ الرَّهْطَ الَّذِينَ قَدْ نَزَلُوا بِكُمْ، لَعَلَّهُ أَنْ يَكُونَ عِنْدَ بَعْضِهِمْ شَىْءٌ‏.‏ فَأَتَوْهُمْ فَقَالُوا يَا أَيُّهَا الرَّهْطُ إِنَّ سَيِّدَنَا لُدِغَ، فَسَعَيْنَا لَهُ بِكُلِّ شَىْءٍ، لاَ يَنْفَعُهُ شَىْءٌ، فَهَلْ عِنْدَ أَحَدٍ مِنْكُمْ شَىْءٌ فَقَالَ بَعْضُهُمْ نَعَمْ، وَاللَّهِ إِنِّي لَرَاقٍ، وَلَكِنْ وَاللَّهِ لَقَدِ اسْتَضَفْنَاكُمْ فَلَمْ تُضَيِّفُونَا، فَمَا أَنَا بِرَاقٍ لَكُمْ حَتَّى تَجْعَلُوا لَنَا جُعْلاً‏.‏ فَصَالَحُوهُمْ عَلَى قَطِيعٍ مِنَ الْغَنَمِ، فَانْطَلَقَ فَجَعَلَ يَتْفُلُ وَيَقْرَأُ ‏ ‏الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ‏  حَتَّى لَكَأَنَّمَا نُشِطَ مِنْ عِقَالٍ، فَانْطَلَقَ يَمْشِي مَا بِهِ قَلَبَةٌ‏.‏ قَالَ فَأَوْفَوْهُمْ جُعْلَهُمُ الَّذِي صَالَحُوهُمْ عَلَيْهِ، فَقَالَ بَعْضُهُمُ اقْسِمُوا‏.‏ فَقَالَ الَّذِي رَقَى لاَ تَفْعَلُوا حَتَّى نَأْتِيَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَنَذْكُرَ لَهُ الَّذِي كَانَ، فَنَنْظُرَ مَا يَأْمُرُنَا‏.‏ فَقَدِمُوا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَذَكَرُوا لَهُ فَقَالَ ‏"‏ وَمَا يُدْرِيكَ أَنَّهَا رُقْيَةٌ أَصَبْتُمُ اقْسِمُوا وَاضْرِبُوا لِي مَعَكُمْ بِسَهْمٍ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abuu Sa’iyd Al-Khudriyy (رضي الله عنه): Kikundi cha Swahaba wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) walitokea kwenda safari mpaka wakafika katika sehemu miongoni mwa sehemu za Waarabu. Wakaomba wapokelewe kama wageni wao, lakini (watu wa kabila hilo) walikataa kuwapokea. Kisha mtemi wa kabila hilo aliumwa na nyoka (au nge), naye akapewa matibabu ya aina yote lakini hakuna kilichomfaa. Baadhi yao wakasema: Je, hamtakwenda kwa kile kikundi (wasafiri) walioteremka kwenu ili muone kama mmoja wao ana chochote (cha kumtibu mtemi)? Wakawaendea na kuwaambia: Enyi kikundi! Mtemi wetu ameumwa na nyoka (au nge) nasi tumemtibu kwa kila kitu (tulicho nacho) lakini hakuna kilichomnufaisha. Je, yupo miongoni mwenu aliye na chochote (cha kumtibu)? Mmoja wao akajibu: Naam, hakika mimi najua kutibu kwa ruqyah. Lakini wa-Allaahi, tulikuombeni mtupokee kama wageni wenu lakini mlikataa. Sitamtibu mgonjwa wenu kwa ruqyah mpaka mtufanyie malipo! Kwa hiyo, wakakubali kuwalipa wasafiri wale kundi la kondoo. (Swahaba huyo) akaenda nao (watu wa kabila hilo kwa mtemi) akatemea mate (alipongatwa) huku anamsomea Suwrah Al-Faatihah mpaka mgonjwa huyo akatibika na kuanza kutembea kama kwamba hakuwa mgonjwa (kabla ya hapo). Pindi wale watu wa kabila walipowalipa pato waliokubaliana, baadhi yao (Swahaba) wakasema: Gaweni (kondoo). Lakini  yule aliyetibu kwa ruqyah akasema: Msifanye hivyo mpaka tuende kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kumtajia yaliyotokea ili tuone atakavyotuamuru. Wakaenda kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) na wakamtajia kisa chao, naye (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Mlijuaje kuwa Suwratul-Faatihah ni ruqyah? Mmepatia! Gawanyeni (mlichopata) na nigaieni sehemu yangu.” [Al-Bukhaariy]

 

4-Hajapatapo Kupewa Nabiy Yeyote Suwrah Al-Faatihah, Isipokuwa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم):

 

 عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ بَيْنَمَا جِبْرِيلُ قَاعِدٌ عِنْدَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم سَمِعَ نَقِيضًا مِنْ فَوْقِهِ فَرَفَعَ رَأْسَهُ فَقَالَ هَذَا بَابٌ مِنَ السَّمَاءِ فُتِحَ الْيَوْمَ لَمْ يُفْتَحْ قَطُّ إِلاَّ الْيَوْمَ فَنَزَلَ مِنْهُ مَلَكٌ فَقَالَ هَذَا مَلَكٌ نَزَلَ إِلَى الأَرْضِ لَمْ يَنْزِلْ قَطُّ إِلاَّ الْيَوْمَ فَسَلَّمَ وَقَالَ أَبْشِرْ بِنُورَيْنِ أُوتِيتَهُمَا لَمْ يُؤْتَهُمَا نَبِيٌّ قَبْلَكَ فَاتِحَةُ الْكِتَابِ وَخَوَاتِيمُ سُورَةِ الْبَقَرَةِ لَنْ تَقْرَأَ بِحَرْفٍ مِنْهُمَا إِلاَّ أُعْطِيتَهُ ‏.‏

 

Amesimulia Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما) : Jibriyl (عليه السلام) alipokuwa na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alisikia sauti kutoka juu. Jibriyl (عليه السلام) akatazama juu akasema: “Huo ni mlango wa mbinguni umefunguliwa na haujapatapo kufunguliwa isipokuwa leo.” Malaika akateremka kupitia humo akasema: “Huyu Malaika ameteremka ardhini, hajapatapo kuteremka kamwe isipokuwa leo.” Akasalimia kisha   akasema: “Pokea bishara ya nuru mbili ulizopewa ambazo hakuna Nabii aliyepewa kabla yako: Ufunguo wa Kitabu (Al-Faatihah), na Aayah (mbili) za mwisho wa Suwratul-Baqarah.  Hutosoma herufi humo ila utapewa (ujira).” [Muslim]

 

5-Suwrah Al-Faatihah, Haijateremshwa Katika Tawraat Wala Katika Injiyl Wala Katika Zabuwr, Wala Hakuna Mfano Wake Katika Qur-aan:

 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لأُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ : أَتُحِبُّ أَنْ أُعَلِّمَكَ سُورَةً لَمْ يَنْزِلْ فِي التَّوْرَاةِ وَلَا فِي الْإِنْجِيلِ وَلَا فِي الزَّبُورِ وَلَا فِي الْفُرْقَانِ مِثْلُهَا ؟ قَالَ : نَعَمْ ، يَا رَسُولَ اللَّهِ ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : كَيْفَ تَقْرَأُ فِي الصَّلَاةِ ؟ قَالَ : فَقَرَأَ أُمَّ الْقُرْآنِ . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : (وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا أُنْزِلَتْ فِي التَّوْرَاةِ وَلَا فِي الْإِنْجِيلِ وَلَا فِي الزَّبُورِ وَلَا فِي الْفُرْقَانِ مِثْلُهَا) صححه الألباني في صحيح الترمذي .

Amesimulia Abuu Hurayrah (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alimuuliza ‘Ubayy Bin Ka’b: “Je unapenda nikufundishe Suwrah ambayo haijapata kuteremshiwa katika Tawraat, wala katika Injiyl, wala katika Zabuwr, wala hakuna mfano wake katika Qur-aan?” Akasema: Naam ee Rasuli wa Allaah. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akamuuliza: “Unasoma nini katika Swalaah?” Akasema: Akasoma (Suwrah) ya Ummul-Kitaab (Al-Faatihah). Kisha Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Naapa kwa Ambaye nafsi yangu imo Mikononi Mwake! Haijapata kuteremshwa katika Tawraat, wala katika Injiyl, wala katika Zabuwr wala hakuna mfano wake katika Qur-aan.” [At-Tirmidhiy na ameisahihisha Al-Albaaniy katika Swahiyh At-Tirmidhiy

 

6-Allaah (سبحانه وتعالى) Ameigawa Suwrah Al-Faatihah Sehemu Mbili; Sehemu Yake Na Sehemu Ya Mja Anayeisoma: 

 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ (رضي الله عنه) عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((مَنْ صَلَّى صَلاَةً لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِأُمِّ الْقُرْآنِ فَهِيَ خِدَاجٌ)) ثَلاَثًا ((غَيْرُ تَمَامٍ)) فَقِيلَ لإِبِي هُرَيْرَةَ: إِنَّا نَكُونُ وَرَاءَ الإِمَامِ؟ فَقَالَ: اقْرَأْ بِهَا فِي نَفْسِكَ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم)َ يَقُولُ: ((قَالَ اللَّهُ تَعَالَى قَسَمْتُ الصَّلاَةَ بَيْنِي وَبَيْنَ عَبْدِي نِصْفَيْنِ، وَلِعَبْدِي مَا سَأَلَ. فَإِذَا قَالَ الْعَبْدُ (الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ) قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: حَمِدَنِي عَبْدِي، وَإِذَا قَالَ (الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ) قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: أَثْنَى عَلَيَّ عَبْدِي، وَإِذَا قَالَ (مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ) قَالَ: مَجَّدَنِي عَبْدِي، وَقَالَ مَرَّةً فَوَّضَ إِلَيَّ عَبْدِي، فَإِذَا قَالَ (إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ)  قَالَ: هَذَا بَيْنِي وَبَيْنَ عَبْدِي وَلِعَبْدِي مَا سَأَلَ ))

Amesimulia Abuu Hurayrah (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Atakayeswali Swalaah bila ya kusoma humo mama wa Qur-aan (Suwratul-Faatihah) basi ina kasoro.” Alikariri mara tatu: “Haikutimia.” Mtu mmoja alimwambia Abuu Hurayrah: (Hata) tukiwa nyuma ya Imaam? Akasema: Isome mwenyewe (kimya kimya) kwani nilimsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Allaah (تعالى)  Amesema: Nimeigawa Swalaah baina Yangu na mja Wangu nusu mbili, mja Wangu atapata yale aliyoyaomba. Mja anaposema:

 

الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿٢﴾

“AlhamduliLLaah (Himdi Anastahiki) Rabb wa walimwengu.”

 

Allaah (تعالى) Husema: Mja Wangu kanihimidi.  Na anaposema:

الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ ﴿٣﴾

“Mwingi wa Rehma, Mwenye Kurehemu.” 

 

Allaah (تعالى)  Husema: Mja wangu kanisifu na kunitukuza kwa wingi.  Na anaposema:

مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ ﴿٤﴾

“Mfalme wa Siku ya Malipo.”

 

Allaah (تعالى)  Husema: Mja wangu kaniadhimisha. Na mara moja alisema: Mja wangu ameniaminisha. Na anaposema:

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ ﴿٥﴾

“Wewe Pekee tunakuabudu na Wewe Pekee tunakuomba msaada.”

 

Husema: Hii ni baina Yangu na mja Wangu na mja Wangu atapata kile alichokiomba. Na anaposema:

 

اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ ﴿٦﴾ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ ﴿٧﴾

“Tuongoze njia iliyonyooka. Njia ya wale Uliowaneemesha, si ya walioghadhibikiwa wala waliopotea.”

 

Tuongoze njia iliyonyooka, njia ya wale Uliowaneemesha, si ya walioghadhibikiwa wala waliopotea, Husema: Hii ni ya mja Wangu na mja Wangu atapata kile alichokiomba.” [Muslim, Maalik, At-Tirmidhiy, Abuu Daawuwd, An-Nasaaiy na Ibn Maajah]  

 

7-Suwrah Al-Faatihah Ina Aayah Saba Zinazokaririwa Kusomwa:

 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ أُمُّ الْقُرْآنِ هِيَ السَّبْعُ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنُ الْعَظِيمُ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Ummul-Qur-aan (Mama wa Qur-aan) ni Aayah saba zinazokaririwa mara kwa mara na Qur-aan Adhimu (Yaani Suwrah Al-Faatihah). [Al-Bukhaari] 

 

Faida:

 

1-Suwrah Al-Faatihah ni Suwrah Adhimu kabisa kuliko Suwrah zote za Qur-aan.

 

2-Suwrah ya Al-Faatihah ina msingi wa Dini na matawi yake: Aqiydah (itikadi), ibaada, Sharia (hukumu), kuitakidi na kuiamini Siku ya Mwisho, kuamini Majina Mazuri ya Allaah (عزّ وجلّ) na Sifa Zake Kamilifu, Kumpwekesha Allaah (سبحانه وتعالى) katika kumuabudu  na katika Isti’aanah (kumuomba msaada), na katika kuomba duaa, na kumwelekea Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) kumuomba hidaaya ya kuongozwa katika njia iliyonyooka kwa  kunyenyekea Kwake, na kumuomba kuwa miongoni mwa wema waliotangulia ambao wameneemeshwa, na kuomba kujiepuesha na njia ya walioghadhibikiwa (na Allaah) na waliopotea. 

 

3-Ni Suwrah ambayo inajumuisha Qur-aan nzima. Na ndio maana ikawa ni Suwrah ambayo Muislamu anapaswa kuisoma katika Swalaah zake zote za faradhi na katika Swalaah za Sunnah, na ikawa hukumu yake ni faradhi (lazima), yaani: Bila ya kuisoma, Swalaah haikamiliki.

 

4-Suwrah imejumuisha Tawhiyd zote tatu: (i) Tawhiyd Ar-Rubuwbiyyah (Kumpwekesha Allaah katika Uola [Rabb], Uumbaji, Ufalme, Uendeshaji wa mambo yote ya ulimwengu na walimwengu, Utoaji rizki n.k) (ii) Tawhiyd Al-Uluwhiyyah (Kumpwekesha Allaah katika ibaada). (iii) Tawhiyd ya Asmaa wa Asw-Swifaat (Kumpwekesha Allaah katika Majina Yake Mazuri kabisa na Sifa Zake).

 

5-Suwrah Al-Faatihah (1), ni miongoni mwa Suwrah tano zinazoanzia kwa AlhamduliLlaah. Nyenginezo ni Al-An’aam (6), Al-Kahf (18), Saba-a (34) na Faatwir (35).

 

 

 

 

002-Al-Baqarah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Ya Aayah: 286

 

Jina La Suwrah Al-Baqarah:

 

Suwrah imeitwa Al-Baqarah (Ng’ombe), na yanayodalilisha ni kutajwa kwake katika Hadiyth zilizonukuliwa katika Fadhila za Suwrah. Na pia kwa kutajwa kwake katika Aayah namba (67).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kulithibitisha jambo la ukhalifa (urithisaji wa kutawala) katika ardhi, kwa kuusimamisha Uislamu, na watu wote kunyenyekea kwa Allaah (سبحانه وتعالى), na kuchukua tahadhari juu ya hali iliyowatokea Bani Israaiyl. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuelezea baadhi ya sifa za wanafiki.

 

3-Kuelezea baadhi ya sifa za Mayahudi katika itikadi zao, na katika kuasi amri za Allaah na Rasuli wao, na mengineyo waliyoyafanyia inadi.

 

4-Kubainisha umuhmu wa ‘Aqiydah na kubainisha misingi yake.

 

5-Kubainisha dalili zenye kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake wa kila kitu, na hoja za wazi kabisa za kuthibitisha kufufuliwa.

 

6-Kubainisha baadhi ya Sharia za Kiislamu katika ibaada mbalimbali, maswala ya ndoa, na miamala ya kifedha, au adhabu kutokana na makosa mbalimbali, yasiyokuwa hayo.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama  الحروف المقطعة (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Tanbihi ya namba (2:1). Kisha ikathibitisha kwamba Qur-aan haina shaka ndani yake, na kwamba ni mwongozo, na kuwasifu Waumini wanaomkhofu Rabb wao kwa ghaibu, na wanaosimamisha Swalaah na kutoa Zakaah. Pia wanaoamini yote Aliyoyateremsha Allaah, na wanoamini Siku ya Mwisho, kisha wakabashiriwa kuwa hao ndio waliohidiwa na waliofaulu.

 

2-Imebainisha aina za watu, ambao ni Waumini, makafiri na wanafiki na zimetajwa baadhi ya kufru na uasi wao.

 

3-Wameusiwa watu wote kumuabudu Rabb wao, na zikatajwa dalili zinazothibitisha kuwa Anaestahiki kuabudiwa ni Allaah Pekee, na kuwapa tahadhari watakaoabudu ghairi ya Allaah. Kisha Waumini wamebashiriwa Jannaat za kudumu walizoandaliwa na Allaah (سبحانه وتعالى).

 

4-Imetajwa majadiliano kati ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Malaika kuhusu Kumuumba Nabiy Aadam (عليه السّلام), na Aadam kupewa ukhalifa hapa ardhini, na jinsi Ibliys alivyokataa amri ya Allaah (سبحانه وتعالى) kumsujudia Aadam na kumshawishi kwake Aadam akamtelezesha, na tawbah ya  Aadam (عليه السّلام).

 

5-Imetajwa sehemu ya kisa cha Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) na kufadhilishwa kwa wana wa Israaiyl katika hali kadhaa, kama kuokolewa na mateso ya Firawni, kuwekewa kivuli, kuteremshiwa al-manna na as-salwaa na kadhaalika. Na imetajwa baadhi ya maasi yao, na inda zao za kutaka kumuona Allaah waziwazi. Imetajwa pia shirki zao za kumwabudu ndama, na zikatajwa baadhi ya adhabu zao.

 

6-Kimetajwa kisa cha Al-Baqarah (Ng’ombe) na imebainishwa Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa kuhuisha na kufisha.

 

7-Wamebashiriwa adhabu watu wa Kitabu kutokana na kubadilisha Maneno ya Allaah kwa kutaka manufaa ya dunia, na kukanusha Kitabu cha Allaah kwa kujitenga nacho na kumkanusha Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم). 

 

8-Wamebashiriwa adhabu wana wa Israaiyl  kwa kuvunja kwao baadhi ya ahadi na fungamano kadhaa walizofungamana na Allaah, na kuamini kwao sehemu ya Kitabu na kukanusha mengineyo. Pia uasi wao wa kuwakanusha na kuwaua baadhi ya Rusuli. Pia kuasi kwao katika mambo kadhaa, na kukhiari kwao uhai wa dunia.

 

9-Allaah (سبحانه وتعالى) Amemwambia Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم), awaambie waliomfanyia uadui Jibriyl (عليه السّلام), watambue kwamba yeye ndiye aliyeiteremsha Qur-aan kwake (صلى الله عليه وآله وسلم). Hivyo basi, kumfanyia kwao uadui Allaah na Rusuli Wake, na Malaika Wake khasa Malaika wawili Jibriyl na Miykaaiyl, kwamba wao ni maadui wa Allaah. Na Allaah (سبحانه وتعالى) Akamliwaza Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa kuthibitisha kuwa Qur-aan ni ya haki na imetoka Kwake.

 

10-Imetolewa tahadharisho la kuwafuata mashaytwaan wanaofundisha watu uchawi (2:102), na la kufuata twaghuti (2:256-257).

 

11-Allaah (سبحانه وتعالى) Amefichua chuki na uhasidi wa waliopewa Kitabu (Mayahudi na Manaswara), kuchukia kheri na Fadhila za Allaah Alizomteremshia Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم), na kwamba wanatamani Waislamu wawe makafiri kama wao.   

 

12-Radd kwa makafiri kumsingizia Allaah kuwa kajichukulia mwana, ilhali Allaah Ametakasika na hayo!

 

13-Imetanabahishwa kwamba watu waliopewa Kitabu hawataridhia mpaka Waislamu wafuate mila zao, na wameonywa Waislamu kutokuwafuata au kufuata matamanio yao, bali wameamrishwa wathibitike katika Dini ya haki.

 

14-Imetajwa Allaah kumtahini Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) kwa maneno. Na kuhusu ujenzi wa Al-Ka’bah alipojenga Nabiy Ibraahiym na mwanawe Ismaa’iyl, na du’aa walizoziomba kuwaombea vizazi vyao, na kumuomba Allaah Awapelekee Rasuli atakayewasomea Aayah Zake, na kuwafunza Hikma na kuwatakasa.

 

15-Imetajwa wasia wa Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) kwa wanawe, kisha Ya’quwb (عليه السّلام) kuwausia watoto wake watahadhari na wathibitike katika Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) hadi kufariki kwao.

 

16-Waislamu wamefaridhishwa Swibghah (Dini) ya Allaah yenye kuwaongoza katika ‘Aqiydah sahihi na mwenendo mzuri upasao wa Kiislamu. Rejea faida katika Aayah namba (138).

 

17-Suwrah hii imetaja faradhi zote za Muislamu (Shahaada, Swalaah, Zakaah, Swawm na Hajj). Hizi zimetajwa katika sehemu mbalimbali za Suwrah, kuanzia mwanzo wake na kwengineko. Pia, Suwrah imedhihirisha Sharia nyingi upande wa ibaada, yanayohusiana na Swalaah kama umuhimu wa kusimamisha Swalaah, na Qiblah cha Waislamu. Swawm na kuteremshwa Qur-aan ndani ya Ramadhwaan. Pia baadhi ya hukmu za Hajj.

 

18-Imedhihirishwa  miamala, kadhaa kama  mas-ala ya kisasi, uharamu wa riba kisha baada ya haramisho la riba ikafuatia Aayah ya mwisho kabisa kuteremshwa katika Qur-aan. (2:281). Pia miamala ya deni na Aayah ya deni ikawa ni Aayah ndefu zaidi kuliko Aayah zote katika Qur-aan. Pia miamala ya rehani na mengineyo. Na katika upande wa familia, mambo ya ndoa, talaka, hedhi, eda, mama kumnyonyesha mwanawe, viapo (vya kujitenga na wake zao) na hukmu nyenginezo.

 

19-Suwrah imeweka wazi matukio ya kuhuisha wafu ambayo yanadhihirisha  Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa Kufufua wafu. Miongoni mwa hayo, ni kisa cha aliyeuwawa katika Bani Israaiyl na kuhusiana na Al-Baqarah (ng’ombe). Kisa cha wale waliokufa kwa radi. Kisa cha wale waliotoka katika majumba yao wakiwa maelfu kwa maelfu ilihali wanaogopa kufa Allaah (سبحانه وتعالى) Akawafisha kisha Akawafufua. Kisa cha yule aliyepita kwenye kijiji kikiwa magofu matupu, Allaah (سبحانه وتعالى) Akamfisha miaka mia kisha Akamfufua (2:259). Na kisa cha Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) na ndege waliokatwa vipande vipande na jinsi Allaah (سبحانه وتعالى) Alivyowafufua ndege hao kwa Kuunga vipande hivyo na mbele ya macho yake (2:260). 

 

20-Wametahadharishwa watu kutokumfuata shaytwaan anayeelekeza katika uasi na machafu.

 

21-Wamebashiriwa Waja wa Allaah (سبحانه وتعالى) ambao wamejaaliwa hikma kwa kunena na kutenda yaliyo haki, kwamba hao wamejaaliwa kheri nyingi mno.

 

22-Imeelezea pia kisa cha Twaalutw na Jaalutw wakiwa pamoja na watukufu katika Bani Israaiyl baada ya Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) na ikadhihirisha Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) ya kuwapa ushindi waja wake wema kama Nabiy Daawuwd (عليه السّلام) katika kisa hicho cha Twaalutw na Jaalutw.

 

23-Imetajwa Aayah tukufu kabisa ambayo ni Aayatul-Kursiy. Na wakatahadharishwa Waislamu kutokumfuata twaghuti wasije kutoka katika nuru wakaingia vizani.

 

24-Imeelezea kisa cha mfalme Nimruwdh aliyehojiana na Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) kuhusu Rabb wake, akaangamizwa kwa kutakabari kwake kujifanya yeye ndiye mwenye uwezo wa kuhuisha na kufisha. 
 

25-Imetajwa utoaji wa swadaqa kwa wingi na fadhila zake, na Allaah Akapiga mfano wa asiyetoa swadaqa na khasara zake. Na Waumini wameamrishwa kutoa vilivyo vizuri badala ya kutoa vilivyoharibika katika rizki za Allaah Alizomjaalia mtu. Na pia wamesifiwa wanaojizuia kuomba omba.

 

26-Imetaja uharamisho wa riba na ikatajwa Aayah ya mwisho kuteremshwa ambayo ni Aayah namba (281).

 

27-Imetajwa Aayah ndefu kabisa katika Qur-aan, nayo ni Aayah ya deni, Aayah namba (282).

 

28-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa Aayah mbili ambazo zina fadhila adimu kama ilivyothibiti katika Hadiyth za Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Fadhila za Suwrah:  

 

Hadiyth mbalimbali zimethibiti, miongoni mwazo ni:

 

1-Atakayesoma Usiku Aayah Mbili Za Mwisho Zinamtosheleza:

 

حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ حَفْصٍ، حَدَّثَنَا أَبِي، حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ، قَالَ حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ، عَنْ عَلْقَمَةَ، وَعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَزِيدَ، عَنْ أَبِي مَسْعُودٍ الأَنْصَارِيِّ، قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ الآيَتَانِ مِنْ آخِرِ سُورَةِ الْبَقَرَةِ مَنْ قَرَأَ بِهِمَا فِي لَيْلَةٍ كَفَتَاهُ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abuu Mas‘uwd Al-Answaariyy: Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Atakayesoma usiku Aayah mbili za mwisho wa Suwratul-Baqarah zitamtosheleza.” Yaani: zinamtosheleza kumkinga na kila baya na kila lenye kumdhuru. [Al-Bukhaariy na Muslim]

 

2-Shaytwaan Haingii Nyumba Inayosomwa Suwrah Al-Baqarah:

 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ لاَ تَجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ مَقَابِرَ وَإِنَّ الْبَيْتَ الَّذِي تُقْرَأُ فِيهِ الْبَقَرَةُ لاَ يَدْخُلُهُ الشَّيْطَانُ ‏"‏ ‏.‏ قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ ‏

 

Amesimulia Abuu Hurayrah (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Msifanye nyumba zenu makaburi. Kwa hakika shaytwaan haingii nyumba ambayo husomwa humo Suwratul-Baqarah.” [At-Tirmidhiy Hadiyth Hasan Swahiyh] Na katika Riwaayah ya Muslim, Hadiyth (780): “Shaytwaan anakimbia nyumba inayosomwa ndani yake Suwratul-Baqarah.”

 

عن سَهْل بن سعد قال: قال رسولُ الله  صلى الله عليه وآله وسلم : إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ سَنَامًا، وَإِنَّ سَنَامَ القُرْآنِ سُورَةُ الْبَقَرَةِ، مَنْ قَرَأَهَا فِي بَيْتِهِ لَيْلًا لَمْ يَدْخُلِ الشَّيْطَانُ بَيْتَهُ ثَلَاثَ لَيَالٍ، وَمَنْ قَرَأَهَا نَهَارًا لَمْ يَدْخُلِ الشَّيْطَانُ بَيْتَهُ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ

 

Amesimulia Sahl bin Sa’d (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Kila kitu kina kinara, na Al-Baqarah ndio kinara cha Qur-aan. Atakayesoma Al-Baqarah usiku nyumbani kwake, shaytwaan hatoingia ndani ya nyumba yake nyusiku tatu. Na atakayesoma mchana ndani ya nyumba yake, shaytwaan hatoingia ndani ya nyumba hiyo kwa siku tatu.” [Atw-Twabaraaniy (6/163), Ibn Hibbaan (2/78) na Ibn Mardawayh, Swahiyh At-Targhiyb (2/314)]

 

3-Suwrah Al-Baqarah Ni Taa Mbili Zitakazomuombea Mtu Siku Ya Qiyaamah, Na Kushikamana Nayo Ni Baraka, Kuicha Ni Majuto, Na Wachawi Hawaiwezi: 

 

عن ابي أُمَامَةَ الْبَاهِلِيُّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏ "‏ اقْرَءُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ يَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ شَفِيعًا لأَصْحَابِهِ اقْرَءُوا الزَّهْرَاوَيْنِ الْبَقَرَةَ وَسُورَةَ آلِ عِمْرَانَ فَإِنَّهُمَا تَأْتِيَانِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَأَنَّهُمَا غَمَامَتَانِ أَوْ كَأَنَّهُمَا غَيَايَتَانِ أَوْ كَأَنَّهُمَا فِرْقَانِ مِنْ طَيْرٍ صَوَافَّ تُحَاجَّانِ عَنْ أَصْحَابِهِمَا اقْرَءُوا سُورَةَ الْبَقَرَةِ فَإِنَّ أَخْذَهَا بَرَكَةٌ وَتَرْكَهَا حَسْرَةٌ وَلاَ تَسْتَطِيعُهَا الْبَطَلَةُ ‏"‏ ‏.‏ قَالَ مُعَاوِيَةُ بَلَغَنِي أَنَّ الْبَطَلَةَ السَّحَرَةُ ‏.‏

Amesimulia Abuu Umaamah Al-Baahiliy (رضي الله عنه): Nimemsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Someni Qur-aan kwani itakuja Siku ya Qiyaamah ikiwa ni shafaa’ah (kiombezi) kwa watu wake wanaoisoma na kutekeleza (amri zake). Someni taa mbili: Al-Baqarah na Aal-‘Imraan kwani zitakuja Siku ya Qiyaamah kama kwamba ni maumbile ya mawingu, au sehemu mbili za mawingu, au makundi mawili ya ndege waliotandaza mbawa zao wakiruka. Zitawatetea watu wake (walioshikamana nazo) siku hiyo. Someni Suwratul-Baqarah, kwani kushikamana nayo ni baraka, na kuiacha kwake ni majuto, na wachawi hawawezi kuihifadhi kwa moyo.” [Muslim (804)] 

 

Rejea pia Utangulizi wa Suwrah Aal-‘Imraan kupata fadhila nyenginezo zinazohusiana na Suwrah hii ya Al-Baqarah.

 

Faida:  

 

Suwrah hii ni Suwrah ndefu kabisa kuliko Suwrah zote za Qur-aan. Ndani yake kuna hukmu za faradhi kadhaa kama Swalaah, Swiyaam za Ramadhwaan, Hajj, na hukmu nyenginezo ambazo Waislamu wanazihitaji katika maisha yao ya kijamii ya kila siku.

 

Pia zimetajwa maudhui mbalimbali, pamoja visa kadhaa, vikiwemo visa vyenye kudalilisha  miujiza ya Allaah na Uwezo Wake wa kuhuisha na kufisha. Kisa kimojawapi ni kisa cha Al-Baqarah (Ng’ombe), ambacho ni kuhusu mtu aliyemuua mwenzie zama za Nabiy Muwsaa (عليه السّلام), ikawa hakujulikana nani aliyemuua mtu huyo. Basi Allaah (سبحانه وتعالى) Akawaamrisha wana wa Israaiyl wamchinje ng’ombe, kisha wampige maiti huyo kwa kipande cha sehemu ya ng’ombe. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akumhuisha mtu huyo, nae akawa hai na akataja mtu aliyemuua. Na hii ni ushahidi wa Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa ni Muweza wa kufufua wafu baada ya kufa kwao na Muweza wa kila kitu. Rejea Aayah (67-73).

 

Na katika kutofautisha na Suwrah nyenginezo, ni kuweko ndani yake Aayatul-Kursiyy ambayo ni Aayah Tukufu kabisa ya Qur-aan. Pia Aayah mbili za mwisho wa Suwrah, ambazo amepewa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) pekee katika Manabii, alipokuwa mbingu ya saba katika Safari ya Al-Israa na Al-Mi’raaj.   

 

 

 

 

003-Aal-Imraan: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 200

 

Jina La Suwrah:

 

Imeitwa Aal-‘Imraan (Familia Ya ‘Imraan), na yanayodalilisha ni kutajwa kwake katika Hadiyth zilizonukuliwa katika Fadhila za Suwrah, na pia kutajwa kwake katika Aayah namba (35).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Uthibitisho kwamba Dini ya Kiislamu ndio ya Dini ya haki. Radd (kujibu kwa kukanusha) kwa shubuhaat (tuhuma) za Watu wa Kitabu (Mayahudi na Naswara). Kuwathibitisha Waumini. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya kwamba Allaah ni Mmoja, na kusimamisha dalili na hoja juu ya hilo

 

3-Kubainisha ‘Al-Walaa na Al-Baraa (kupendana na kuchukiana kwa ajili ya Allaah), na tahadhari juu ya kumtawalisha asiye kuwa Muumini.

 

4-Kuchambua hali za Ahlul-Kitaab na baadhi ya itikadi zao na maasi yao.

 

5-Kuupa umuhimu upande wa malezi, na maelekezo kwa Waumini.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa kwamba Allaah ni Mmoja, na imeithibitishwa aina tatu za Tawhiyd: (i) Tawhiyd Al-Uluwhiyyah (Kumpwekesha Allaah katika ibaada). (ii) Tawhiyd Ar-Rubuwbiyyah (Kumpwekesha Allaah katika Uola Wake). (iii) Tawhiyd Asmaa Wasw-Swifaat (Kumpwekesha Allaah katika Majina Yake Mazuri Na Sifa Zake Kamilifu)

 

2-Imebainishwa watu walivyogawanyika kuhusu kuzifahamu Aayah zenye maana za wazi, na zisizokuwa wazi maana zake.

 

3-Wametahadharishwa makafiri wanaompinga Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kwamba: Ufalme, nguvu, vyeo, watoto, mali, havitawasaidia mbele ya Adhabu ya Allaah, na kwamba mwisho wao ni khasara ya wazi Duniani na Aakhiirah. Na Allaah Akawapigia mifano ya Makafiri waliotangulia na wataokuja baada yao, na jinsi utavyokuwa mwisho wao.

 

4-Kumetajwa kutokea kwa Vita vitukufu vya Badr na Uhud. Na katika vita vya Uhud, kuna maelezo ya matukio ya vita hivi na mafunzo waliyopata Waumini walipoenda kinyume na matakwa ya Rasuli wao (صلى الله عليه وآله وسلم) katika mbinu za kupigana kwenye vita hivyo vya Uhud ikasababisha kushindwa kwa Waislamu. Vita hivyo vilibainisha na kuwafichua wazi   Waumini wakweli na wanafiki.

 

5-Vimetajwa vitu vinavyopendwa zaidi na nafsi ya mwanaadam, na kutanabahishwa kwamba hivyo vyote ni vitu vya starehe fupi ya kilimwengu na pambo lake lenye kutoweka. Lakini kwa Allaah (سبحانه وتعالى) kuna marejeo mazuri na thawabu adhimu ambazo Allaah Amewaandalia wenye taqwa, nayo ni Jannah yenye uhai wa starehe na neema za kudumu milele.  

 

6-Imethibitishwa umuhimu wa Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na ndani yake imetaja mara nne Kalimah ya Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى):

لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ

Na imeeleza pia Amri ya Allaah kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) awalinganie kwenye neno la sawasawa, ambalo ni neno la Tawhiyd.

 

7-Suwrah inaongoza katika hidaaya, kwani inawalingania watu wote kwenye Dini moja ya Uislamu na inawaambia kuhusu malipo watakayopewa watu wema na adhabu watakazopewa makafiri na kwamba Allaah (عزّ وجلّ) Haridhii dini yeyote ile isipokuwa Dini ya Kiislamu.

 

8-Suwrah imetaja kuhusu mke wa ‘Imraan, Bi Hannah na kumzaa kwake Maryam mama wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام). Imeelezewa kisha cha Nabiy Zakariyyaa (عليه السّلام) na kuzaliwa kwa Yahyaa. Pia kuzaliwa kwa ‘Iysaa (عليهم السّلام).  Rejea Aayah (36).  

 

9-Kuna uchambuzi wa hali za Ahlul-Kitaab (Watu wa Kitabu; Mayahudi na Manaswaara), na kuufedhehesha uovu na upotevu wao, ukiwemo kumpinga Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) na yaliyowatokea ambayo ni kutofautiana katika Dini zao, na maovu waliyoyafanya, ya kuzikadhibisha Aayaat za Allaah, na kuwauwa Manabii Wake, na wale wanaolingania haki. Na pia kule kugoma kwao kuhukumiwa na Kitabu cha Allaah.

 

10-Suwrah inawajadili Watu wa Kitabu kwa dalili, ushahidi na hoja za waziwazi kabisa za kuthibitisha kuwa Dini ya Kiislamu ndio Dini ya haki iliyokuja kukhitimisha Dini za Manabii wote waliotangulia. Basi Suwrah  inakanusha upinzani wao dhidi ya Tawhiyd ya Allaah na ukanushaji wao wa Dini ya mwisho ya Kiislamu.

 

11-Suwrah imeeleza majadiliano yao juu ya Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) na kuwabainishia haki kwenye jambo lake (Ibraahiym), na kutaja sifa zao nyingi ambazo walikuwa nazo (Ahlul-Kitaab), kama vile walivyokuwa wakitaka kuwapoteza Waislam, na kule kuzipinga kwao Aayaat za Allaah, na kule kuchanganya kwao haki na baatwil, na kuingiza maneno yao kwenye Kitabu chao, kwa lengo la kuwarubuni na kuwadanganya Waumini, na yasiyokuwa hayo.

 

12-Imebainishwa kuwa Ahlul-Kitaab wa awali waliomwamini Allaah na kumwamini Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) hawako sawa, na kwamba wako kati yao wanasoma Aayaat za Allaah (سبحانه وتعالى) usiku na mchana, na wanaamini Siku ya mwisho, wanaamrisha mema na kukataza mabaya.

 

13-Suwrah imetoa tanbihi juu ya ‘Aqiydah ya Al-Walaa Wal-Baraa (kupendana na kuchukiana kwa ajili ya Allaah), na kulisisitiza hilo, na tahadhari juu ya kuwapenda wasiokuwa Waumini.

 

14-Imebainishwa kuwa mapenzi ya Allaah yana alama na dalili zake, ikiwemo kumfuata Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumpenda Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumtii.

 

15-Imeeleza pia khabari za Manabii na kwamba daraja zao ni za juu, na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Aliwachagua. 

 

16-Imetajwa pia adabu nyingi za malezi, wasia wa kumcha Allaah (سبحانه وتعالى), kushikamana na Dini ya Allaah, kuacha kutengana na kukhtalifiana, na kuwaamrisha Waumini walinganie kheri, na kuwahimiza kutoa mali zao kwa njia ya Allaah.

 

17-Imetajwa baadhi ya Hukmu za Kisharia kama vile Jihaad, kuzuia watu kula riba, na adhabu za wanaozuia Zakaah.
 

18-Waumini wamefunzwa subra na wameshajiishwa kuhusu subra katika hali za neema na hali za misiba ya nafsi na mali na dhiki nyenginezo.

 

19-Imetajwa kuhusu Shuhadaa na fadhila zao. Hali kadhaalika imetajwa malipo watakayopata Waumini nayo ni Jannah na mapokezi mazuri humo kutoka kwa Rabb wao.  

 

20-Imetajwa ukosefu wa adabu wa Mayahudi na dhulma yao kubwa iliyovuka mipaka kwa kumsingizia na kumpachika Allaah (سبحانه وتعالى) sifa ya ufakiri, ilhali Yeye Ni Al-Ghaniyy (Tajiri na Mkwasi Hahitaji lolote), na Allaah (سبحانه وتعالى) Akawaradd kwa hilo na kuwaadhidi adhabu waonje adhabu kali. 

 

21-Wamesifiwa Waumini wenye kutafakari Uumbaji wa Allaah na wenye kumdhukuru Allaah (سبحانه وتعالى) kila nyakati na katika kila hali, na Kumpwekesha Allaah (سبحانه وتعالى) katika kumuomba duaa, na zikatajwa fadhila zao na malipo yao mazuri kabisa ya kuingizwa Jannah.

 

22-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwataka Waumini wavute subira na ribaatw (wabakie imara) na wamche Allaah ili wapate kufaulu. Rejea katika faida ya Aayah ya mwisho kupata fadhila za ribaatw.

 

Fadhila za Suwrah: 

 

1-Ni Taa Mbili Zitakazokuja Siku Ya Qiyaamah Kuwa Ni Shafaa’ah (Kiombezi) Kwa Wanaoisoma Na Kutekeleza Amri Zake:

 

عن أبي أُمامةَ الباهليِّ رضِي اللهُ عنه، قال: سمعتُ رسولَ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ يقول : اقْرَؤوا القُرْآنَ؛ فإنَّه يأتي يَومَ القيامةِ شفيعًا لأصحابه، اقرَؤوا الزَّهْرَاوَيْنِ: البقرةَ وسورةَ آلِ عِمْرانَ.

Amesimulia Abuu Umaamah Al-Baahiliy (رضي الله عنه): Nimemsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Someni Qur-aan kwani itakuja Siku ya Qiyaamah ikiwa ni shafaa’ah (kiombezi) kwa watu wake wanaoisoma na kutekeleza (amri zake). Someni taa mbili: Al-Baqarah na Aal-‘Imraan. [Muslim]

 

1-Itakuwa Kama Mawingu Mawili Na Itawatetea Wanaoisoma Na Kutekeleza Amri Zake:

 

Amesimulia An-Nawwaas bin Sam-‘aan (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Siku ya kufufuliwa, Qur-aan na watu waliokuwa wakiisoma na kutekeleza mafunzo yake, wataletwa mbele wakitangulizwa na Suwratul-Baqarah na Aal-‘Imraan.” Akasema An-Nawwaas: Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akatoa mifano mitatu kwa Suwrah mbili hizi na sikusahau mifano hiyo tokea wakati huo. Alisema Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم): “Zitakuja kama mawingu mawili au vivuli viwili vyeusi kati yake kuna nuru, au makundi mawili ya ndege waliotandaza mbawa zao wakiruka, zitawatetea watu wake (wanaoshikamana nazo).” [Muslim]

 

Rejea pia Al-Baqarah kupata fadhila inayohusiana na Suwrah hii ya Aal-‘Imraan.

 

Faida:

 

Aal-‘Imraan ni baba yake Maryam mama wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام).  Rejea Aayah (35-37). Mama yake ni ndugu wa Nabiy Zakariyyah (عليه السّلام): Familia ya ‘Imraan ni miongoni mwa familia Alizozifadhilisha Allaah (سبحانه وتعالى) juu ya walimwengu. Rejea Aayah namba (33-34). Na kisa chao kimetajwa kwenye Aayah namba (35-37).

 

Aayah za mwisho wa Suwrah hii [Aal-‘Imraan: (190-200]) ni Aayah ambazo ameteremshiwa Nabiy Allaah (سبحانه وتعالى) usiku mmoja zikamliza mno. Nazo ni Sunnah za kuzisoma pindi mtu anapoamka kwa ajili ya Tahajjud (kuamka usiku kuswali).  

 

 

 

 

004-An-Nisaa: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah isipokuwa Aayah namba (58) imeteremka Makkah baada ya Fat-h (Ukombozi wa) Makkah.   

 

Idadi Za Aayah: 176

 

Jina La Suwrah: An-Nisaa

 

Imeitwa An-Nisaa (Wanawake), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa katika Fadhila, na pia kutajwa katika Aayah namba (1), (4) na nyenginezo. Rejea maelezo katika Faida.  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

1-Kuifanya jamii ya Kiislamu kuwa na mipango, na kujenga mahusiano yake, kuhifadhi haki, kuwahimiza watu juu ya Jihaad, na kubatwilisha madai ya kuuwawa Masiyh ‘Iysaa mwana wa Maryam. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuhifadhi haki za waliodhaifu katika jamii nao ni wanawake na yatima.

 

3-Kubainisha haki za warithi kwa kuwekwa nidhamu za mirathi kuhusu ugawaji wa mali zilizoachwa na aliyefariki.

 

4-Kuipa umuhimu Aqiydah na Tawhiyd Yake Allaah (سبحانه وتعالى), na kuzungumzia kadhia za imaan, na pia kuzipinga Aqiydah baatwil (potofu).

 

5-Kuwekwa wazi hoja za kuonyesha usahihi wa Unabiy wa Muhammad  (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

6-Kuweka hukmu za uadilifu katika kuhukumu baina ya watu, na kutimiza amana za watu.

 

7-Kutahadharishwa na wanafiki, na kutajwa baadhi ya sifa zao. 

 

8-Kuongoza katika mambo ya familia, na kupangilia mahusiano kati ya wanandoa wawili, na kutatua matitzo kati yao.

 

9-Kuitilia umuhimu misingi ya kujenga Dola ya Kiislam, na vinavyoifanya dola kuwa imara na kupigana Jihaad katika Njia ya Allaah.

 

10-Kuipa umuhimu jambo la kuhifadhi damu za Waislamu na hukmu zake.

 

11-Kupinga ushirikina wa Manaswara wanaodai kuwa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) ni mwabudiwa au mwana wa Allaah.  

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa amri ya kumcha Allaah (سبحانه وتعالى), na kubainishwa kwamba wanaadam wote wanatokana na baba mmoja ambaye ni Aadam (عليه السّلام) na mama mmoja Hawaa. Na pia amri ya kuunga undugu wa uhusiano wa damu.

 

2-Imeelezwa hukmu na haki za wanawake kama mahari, na  imeelezea haki za watoto yatima na jinsi ya kuzitunza mali zao.

 

3-Imebainishwa Sharia ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya mirathi katika ugawaji wa mali aliyoacha aliyefariki kwa familia yake wakiwemo na wazazi.  

 

4-Imebainishwa mambo mengi yanayohusu mahusiano ya mwanamke na mwanamume katika ndoa, miongoni mwa hayo ni: (i) Swala la usimamizi (ii) Uhalali wa kuoana (iii) Hukmu ya ruhusa kwa mwanamume kuoa zaidi ya mke mmoja hadi wake wanne, na pindi asipoweza kutimiza haki basi abakie na mmoja tu. (iv) Haki ya mwanamke katika heshima ya kibinaadam (v) mahari (vi) Uharamu wa kumtelekeza mwanamke (vii) Hukmu za kunyonyesha (viii) Maamrisho ya mema na kukemea mambo machafu (ix) Uhalali wa mahusiano na Watumwa wa kike na mengineyo.

 

5-Aayah namba (36) imekusanya haki kumi nazo ni: (i) Kumwabudu Allaah na kutokumshirikisha na chochote (ii) Kuwafanyia wazazi wawili ihsaan (iii) Haki za arhaam (jamaa wa uhusiano wa damu) (iv) Haki za yatima (v) Haki za masaakini (vi) Haki za jirani wenye uhusiano wa damu (vii) Haki za jirani wasiokuwa na uhusiano wa damu (viii) Haki za swahibu au rafiki (ix) Haki za msafiri aliyeishiwa masurufu (x) Haki za iliyowamiliki mikono ya kulia.

 

6-Kwenye mambo yanayohusu mali, Suwrah imezungumzia uharamu wa kula mali za watu kwa dhulma, na kuwatahadharisha watu na mambo hayo, na pia kuwahimiza watu watoe katika njia ya Allaah, na Ahadi ya Allaah (سبحانه وتعالى) kutoa adhabu kwa wanaofanya ubakhili au kuwaamrisha watu kufanya ubakhili.

 

7-Suwrah imebainisha hukmu nyingi za kisharia pamoja na kuweka wazi uwepesi wa Sharia, na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Amewafanyia takhfifu (wepesi) Waja Wake, kwa kuchunga udhaifu wao, miongoni mwa hukmu hizo ni: (i) Hukmu za Mirathi (ii) Uharamu wa mlevi akiwa amelewa (iii) Wajibu wa kuoga Janaba kwa anayetaka kuswali (iv) Taratibu za Kutayammam na hukmu zake. (v) Mambo ya jinai kama kuua mtu na fidya  pamoja na kubainisha heshima (uzito) ya damu ya Muumini, na malipo kwa ataemuua Muumini kwa makusudi. Na mengineyo.

 

8-Imebainishwa hukmu katika dola ya Kiislamu, ambao ni uadilifu, utii kwa Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na waliokuwa na mamlaka, na iwe marejeo ya waja inapotokea mizozo; ni Sharia za Allaah kwa kuridhia.

 

9-Kuna maelezo kuhusu wanafiki na fedheha zao, na kubainisha sifa zao na matendo yao mengi, na nafasi yao ya adhabu kesho Aakhirah, na kwamba wao watakuwa daraja ya chini kabisa motoni.

 

10-Miongoni mwa maudhui nyenginezo ni: (i) Amri ya kuwa watu wapigane katika njia ya Allaah  kwa lengo la kutangaza Kalimah Tukufu ya Allaah, na imetaja fadhila zake kubwa kwa walioenda Jihaad kulinganisha na wasioenda, na inaweka wazi malipo makubwa ya kwenda katika Jihaad (ii) Kuwanusuru wanyonge katika Waumini (iii) Imebainisha baadhi ya hukmu zinazohitajika kuzifahamu kwa anaekwenda Jihaad ikiwemo: Muamala wake pamoja na wale wanaokuja kuomba amani, na hukmu ya Swalaatul-Khawf (Swalaah ya kuhofu katika vita) na kupunguza Swalaah wakiwa vitani.

 

11-Suwrah imehimiza watu kutenda mema, na kujipamba na tabia njema,

 

12-Suwrah imezungumzia pia kadhia ya watu kuhukumiana katika Uislamu kwa uadilifu bila ya kupendelea jamaa au tajiri, kutoa ushahidi kwa ajili ya Allaah, kama ulivyo, hata kama madhara yatarudi kwenye nafsi, au kwa wazazi, au kwa ndugu wa karibu, na wala wasifate matamanio ikawa sababu ya kuingia kwenye dhulma (iii) Kutekeleza amana (iv) Mahimizo juu ya Kuwafanyia wema viumbe, na kuchunga haki za wazazi,  jirani na ndugu (v) Kuchunga hali za watu wenye mahitaji.

 

13-Kubainisha uadui wa asili kati ya shaytwaan na mwanaadamu, na jinsi shaytwaan alivyoahidi kuwapoteza baadhi ya waja.

 

14-Suwrah imehimiza (i) Kumuamini Allaah na Rusuli Wake, na Vitabu Vyake, na kuamini Siku ya Mwisho (ii) Kutekeleza ibaada kwa ajili ya Allaah Pekee na kubainisha uhatari wa ushirikina (iii) Kukataza kuwafanya makafiri kuwa marafiki badala ya Waumini (iv) Amri ya kuwa na taqwa  na kushikamana na Dini Yake tukufu.

 

15-Suwrah imetaja sehemu fulani ya khabari za Manabii wa Allaah (سبحانه وتعالى) .

  

16-Suwrah imeelezea pia kuhusu Watu wa Kitabu na kubainisha baadhi ya upotevu wao, na adhabu na laana zilizowapata. Pia imetaja baadhi ya tabia yao ya kuvunja ahadi, na kuzikufuru (kuzipinga) Aayah za Allaah. Pia imeelezea miamala yao mibaya na Manabii wa Allaah, ambayo ilipelekea kuwauwa baadhi yao (Manabii), na wengine kuwazidishia sifa, kama walivyofanya kwa Nabiy ‘Iysaa bin Maryam (عليه السلام), na kauli yao ya Utatu.

 

17-Suwrah imekhitimshwa kwa kubainishwa hukmu ya al-kalaalah (Mirathi ya mtu asiyekuwa na wazazi wala watoto). Rejea Faida:

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) Alilia Pindi Ibn Mas’uwd (رضي الله عنه) Alipomsomea Aayah Namba (41):

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏"‏ اقْرَأْ عَلَىَّ ‏"‏‏.‏ قَالَ قُلْتُ أَقْرَأُ عَلَيْكَ وَعَلَيْكَ أُنْزِلَ قَالَ ‏"‏ إِنِّي أَشْتَهِي أَنْ أَسْمَعَهُ مِنْ غَيْرِي ‏"‏‏.‏ قَالَ فَقَرَأْتُ النِّسَاءَ حَتَّى إِذَا بَلَغْتُ ‏‏فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاَءِ شَهِيدًا‏  ‏‏.‏ قَالَ لِي ‏"‏ كُفَّ ـ أَوْ أَمْسِكْ ـ ‏"‏‏.‏ فَرَأَيْتُ عَيْنَيْهِ تَذْرِفَانِ‏.‏

Amesimulia ‘Abdullaah bin Mas‘uwd (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah  (صلى الله عليه وآله وسلم) aliniambia: “Nisomee!” Nikamwambia: Ee Rasuli wa Allaah! Nikusomee na hali (Qur-aan) imeteremshwa kwako? Akasema: “Naam! Lakini mimi napenda kusikia wengine wakiisoma.” Nikasoma Suwratun-Nisaa mpaka nilipofikia Aayah:

 

فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَـٰؤُلَاءِ شَهِيدًا ﴿٤١﴾

“Basi itakuwaje Tutakapoleta kutoka kila ummah shahidi, na Tukakuleta (ee Muhammad صلى الله عليه وآله وسلم) kuwa shahidi juu ya hawa?”

Akasema: “Inatosha, simama hapo.” Nikaona macho yake yanamiminika machozi.  [Al-Bukhaariy, Muslim na wengineo]

 

2-Zimo Aayah Tano Zinazofurahisha Kuliko Dunia Na Yaliyomo Ndani Yake:   

 

عن عبدِ اللهِ بن مَسعودٍ رضِي اللهُ عنه، قال:  إنَّ في النِّساء لخمسَ آياتٍ، ما يسرُّني بهنَّ الدُّنيا وما فيها، وقد علِمتُ أنَّ العلماء إذا مرُّوا بها يعرفونها: إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيمًا ، وقوله تعالى:  إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا، وقوله تعالى: إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ ، وقوله تعالى  وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا ، وقوله تعالى:  وَمَنْ يَعْمَلْ سُوءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَحِيمًا

 

Amesimulia ‘Abdullaah Bin Mas’uwd (رضي الله عنه): Hakika katika An-Nisaa, kuna Aayah tano ambazo ni bora kwangu kulikoni dunia na yaliyomo ndani yake, na najua kwamba ‘Ulamaa wanapozipitia huzitambua. Nazo ni:

 

إِن تَجْتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلًا كَرِيمًا ﴿٣١﴾

“Mkijiepusha na madhambi makubwa mnayokatazwa Tutakufutieni madhambi yenu madogo na Tutakuingizeni katika mahali patukufu.” [An-Nisaa (4:31)]

 

إِنَّ اللَّـهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ ۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿٤٠﴾

“Hakika Allaah Hadhulumu hata uzito au chembe (kama atomu). Na ikiwa ni amali njema Huizidisha na Hutoa kutoka Kwake ujira mkuu kabisa.” [An-Nisaa (4:40)]

 

إِنَّ اللَّـهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَاءُ ۚ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّـهِ فَقَدِ افْتَرَىٰ إِثْمًا عَظِيمًا ﴿٤٨﴾

“Hakika Allaah Haghufurii kushirikishwa, lakini Anaghufuria yasiyokuwa hayo kwa Amtakae. Na yeyote atakayemshirikisha Allaah basi kwa yakini amezua dhambi kuu kabisa.” [An-Nisaa (4:48)]

 

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّـهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّـهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّـهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا﴿٦٤﴾

“Na Hatukutuma Rasuli yeyote ila atiiwe kwa Idhini ya Allaah. Na lau wao pale walipojidhulumu nafsi zao wangelikujia (ee Muhammad صلى الله عليه وآله وسلم) wakamwomba Allaah maghfirah na Rasuli akawaombea maghfirah, basi wangelimkuta Allaah Ni Mwingi wa Kupokea Tawbah, Mwenye Kurehemu.” [An-Nisaa (4:64)]

 

وَمَن يَعْمَلْ سُوءًا أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّـهَ يَجِدِ اللَّـهَ غَفُورًا رَّحِيمًا ﴿١١٠﴾

“Na atakayetenda ovu au akajidhulumu nafsi yake, kisha akamwomba Allaah maghfirah, basi atamkuta Allaah Ni Mwingi wa Kughufuria, Mwenye Kurehemu.” [An-Nisaa (4:110)]

 

[Imepokewa na Sa’iyd bin Manswuur katika Sunan (4/1297), Atw-Twabaraaniy (9/250), (9069), na Al-Haakim (3194). Al-Haythamiy amesema katika Majma’ Az-Zawaaid (7/14): Watu wake ni watu wa Sahih]

 

3-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) Aliisoma Katika Qiyaamul-Layl:

 

عن حُذيفةَ بن اليمانِ، قال: صلَّيتُ مع النبيِّ صلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ ذاتَ ليلةٍ، فافتتَحَ البقرةَ، فقلتُ: يركع عند المئةِ، ثم مضى، فقلتُ: يصلي بها في ركعةٍ، فمضى، فقلتُ: يركع بها، ثم افتتح النساءَ فقرأها، ثم افتتح آلَ عمرانَ فقرأها، يقرأ مُترسِّلًا  .

 

Amesimulia Hudhayfah Bin Al-Yamaani (رضي الله عنه) asemaye: “Niliswali na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) usiku mmoja, akafungua kwa Al-Baqarah nikadhani atarukuu katika Aayah mia (100) za mwanzo, naye akapitiliza. Nikadhani ataimaliza Suwrah yote katika rakaa moja, naye akapitiliza. Nikadhani atarukuu kabla hajaimaliza, kisha akaianza An-Nisaa akaisoma, kisha akaingia Aal-‘Imraan, akaisoma, naye akaisoma kwa utuvu na kwa kituo.” [Hadiyth Swahiyh. Imefanyiwa “ikhraaj” na Muslim (772), An Nasaaiy (1664) na Abu Daawuud (874)]

 

Faida:

 

1-Suwrah Kuitwa An-Nisaa:

 

Sababu nyenginezo za Suwrah kuitwa An-Nisaa (Wanawake), ni kutokana hukmu nyingi zinazohusu wanawake, wakiwemo wake na mabinti. Na imeitwa An-Nisaa kwa sababu zama za Jaahiliyyah (kabla ya Uislamu), wanawake walidhulumiwa mno kwa kunyimwa haki zao. Mfano haki za wake na haki za mirathi. Na kuonewa huko kulikuwa hadi kwamba mume akifariki, basi mke anarithiwa kama zinavyorithiwa mali, kisha huyo anayemrithi humfanya mwanamke huyo atakavyo kama ilivyotajwa katika Asbaab-Nuzuwl (Sababu Za Kuteremshwa) Aayah namba (19). Hivyo basi walidharauliwa mno na wakakosa hadhi katika jamii. Na dhulma zao zilipindukia mipaka hadi kwamba ilikuwa, pindi anapozaliwa mtoto wa kike, huuliwa kwa kuzikwa mzima mzima. Rejea An-Nahl (16:58-59), At-Takwiyr (81:8-9).

 

Pia imeitwa An-Nisaa (Wanawake) kwa sababu ya kukariri neno la An-Nisaa, ambalo limetajwa kwa umoja na likiwa limeegemezwa kwenye neno lingine, na kwa jambo linalotambulika kuwa kitu chochote kikitajwa sana hiyo inajulisha umuhimu wa hicho kitu.  [Tafsiyr Ibn Uthaymiyn – Suwrah An-Nisaa (1/8),  Al-Itqaan fiy ‘Uluwmil-Qur-aan cha Imam Swuyutwiy (1/197-198).

 

Miongoni mwa Aayah zilizotajwa An-Nisaa ni Aayah (3-4), (19), (22), (24), (32), (34) na nyenginezo.

 

2-Kuhusu Al-Kalaalah (Mirathi ya mtu asiyekuwa na wazazi wala watoto):

 

عَنْ مَعْدَانَ بْنِ، أَبِي طَلْحَةَ أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ، خَطَبَ يَوْمَ جُمُعَةٍ فَذَكَرَ نَبِيَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَذَكَرَ أَبَا بَكْرٍ ثُمَّ قَالَ إِنِّي لاَ أَدَعُ بَعْدِي شَيْئًا أَهَمَّ عِنْدِي مِنَ الْكَلاَلَةِ مَا رَاجَعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِي شَىْءٍ مَا رَاجَعْتُهُ فِي الْكَلاَلَةِ وَمَا أَغْلَظَ لِي فِي شَىْءٍ مَا أَغْلَظَ لِي فِيهِ حَتَّى طَعَنَ بِإِصْبَعِهِ فِي صَدْرِي وَقَالَ ‏ "‏ يَا عُمَرُ أَلاَ تَكْفِيكَ آيَةُ الصَّيْفِ الَّتِي فِي آخِرِ سُورَةِ النِّسَاءِ ‏"‏ ‏.‏ وَإِنِّي إِنْ أَعِشْ أَقْضِ فِيهَا بِقَضِيَّةٍ يَقْضِي بِهَا مَنْ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ وَمَنْ لاَ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ ‏.‏

 

Imesimuliwa Ma’daan Bin Abiy Twalhah Al-Ya’muriyy, amesema: ‘Umar Bin Al-Khattwaab (رضي الله عنه) alikhutubia Siku ya Ijumaa, akamtaja Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم)  na akamtaja Abu Bakr, kisha akasema: Hakika sitoacha chochote kilicho muhimu zaidi kama jambo la al-kalaalah, na hakuna jambo nililolirejea rejea zaidi kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kama nilivyolirejea jambo la al-kalaalah, na hakuwahi kunisisitiza kwenye jambo lolote kama alivyonisisitiza kwenye al-kalaalah, mpaka alininipiga kifuani kwa vidole vyake, na akasema: “Ee ‘Umar! Hivi haikutoshi wewe Aayah (176) iliyoteremka katika Swawyf (majira ya joto) ambayo iko mwishoni mwa Suwrah An-Nisaa?” ‘Umar akasema: Hakika kama nitaishi, nitatoa hukmu ya kuhusu al-kalaalah, kiasi kwamba kila mtu atakayesoma au asiyesoma Qur-aan ataweza kuihukumu.  [Muslim (1617)]

 

 

 

 

 

005-Al-Maaidah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 120

 

Jina La Suwrah: Al-Maaidah

 

Suwrah imeitwa Al-Maaidah (Meza Ya Chakula), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa katika Fadhila, na pia kutajwa katika Aayah namba (112).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Amri ya kutaka watu kutekeleza ahadi, na tahadhari ya watu kujifananisha na Ahlul-Kitaab juu ya kutotekeleza ahadi. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Msisitizo juu ya kuhifadhi ahadi na kuzitekeleza.

 

3-Kubainishwa sharia nyingi.

 

4-Kuweka mpangilio wa mahusiano juu ya Waislamu wao kwa wao, na juu ya Waislamu na wasiokuwa Waislamu.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Maamrisho ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Waumini, ya kutimizia ahadi zilizotiliwa mkazo, za kuamini sharia za Dini na kuzifuata, na kutekeleza ahadi wanazopeana Waumini katika biashara na mengineyo. Na uharamisho wa kuwinda katika hali ya Ihraam. Pia maamrisho ya kutokuvuka mipaka ya Allaah na alama Alizoziwekea hiyo mipaka Yake. Na mengineyo yanayohusiana na manaasik ya Hajj. Na ikabainishwa uhalali wa kula nyama za wanyama wa mifugo ambao ni ngamia, ng’ombe, mbuzi na kondoo, isipokuwa wale ambao Allaah (سبحانه وتعالى) Amewaelezea kuwaharamishia, ambao ni mfu, damu, nyama ya nguruwe na wengineo kutokana na sababu kadhaa zilizotjawa katika Aayah namba (3).

 

2-Kisha ikafuatilia amri ya kutowaogopa makafiri, bali Waumini wamwogope Allaah na kwamba Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) Ameshawakamilishia Dini Tukufu ya Uislamu, na kuwatimizia Neema Zake kwa Waumini kwa kuwatoa kwenye giza la ujahili na kuwapeleka kwenye nuru ya imaan, na kwamba Amewaridhia kwamba Uislamu ndio Dini, basi Waumini washikamane nayo imara wala wasiiache.

 

3-Waumini wamebainishiwa kula vilivyo vizuri, na kutaja Jina la Allaah (سبحانه وتعالى) katika kuchinja mnyama. Na uhalali wa kula vyakula vya Ahlul-Kitaab na uhalali wa kuwaoa wanawake wao, na uharamisho wa uzinifu.

 

4-Imebainishwa hukmu ya kutia wudhuu na hukmu ya tayammum katika hali kadhaa kama janaba, ugonjwa, safari na katika kumaliza haja msalani, na kwamba hayo ni kutokana na Neema Zake Allaah (سبحانه وتعالى) kutaka kuwatwaharisha Waumini ili wapate kumshukuru.

 

5-Waumini wameamrishwa wawe wasimamizi wa haki kwa ajili ya kuzitafuta Radhi za Allaah. Wawe mashahidi kwa uadilifu, wala kusiwapelekee kuwachukia watu kuacha kufanya uadilifu, na kwamba wafanye uadilifu hata baina ya maadui na vipenzi kwa daraja moja sawasawa. Na tahadhari ya kudhulumu.

 

6-Imethibitishwa kwamba Hukmu sahihi ni ya Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee, na hakuna hukmu nzuri kuliko hukmu ya Allaah, pamoja na kubainisha kuwa kuhukumiwa na hukmu ya Allaah ni wajibu, na kuziacha hukumu zisizokuwa Zake.

 

7-Kuweka msisitizo juu ya ‘Aqiydah ya Al-Walaa wa Al-Baraa (Kupendana na kuchukiana kwa ajili ya Allaah), na kutilia mkazo juu ya kuwapenda Waumini, pamoja na kutahadharisha juu ya kuwapenda makafiri.

 

8-Kupangilia mahusiano ya Waislamu wao kwa wao, na Waislam na Mayahudi na Manaswara.

 

9-Suwrah imebainisha hukumu nyingi za kisharia na kuziweka wazi. Miongoni mwa hizo ni: Hukmu zinazoelezea mambo ya ibaada na miamala, mikataba, kuchinja, kuwinda, kuhirimia Hajj, ndoa ya Ahlul-Kitaab, hukumu ya kuua na kufanya ufisadi katika ardhi, hukmu ya mwizi, hukmu ya mtu ambaye anakaribia kufariki, kuwashuhudisha Waumini waaminifu wawili kuandika wasia wake. Na hukmu nyenginezo.

 

10-Suwrah imekusanya baadhi ya visa kikiwemo (i) Kisa cha Baniy Israaiyl na Nabiy Muwsaa (عليه السلام) kuwataka watu wake waingie ardhi tukufu iliyotakaswa ambayo ni Bayt Al-Maqdis, na ukaidi wa wao wa kutokumtii Rasuli wao kuingia mji huo, isipokuwa watu wawili waliomkhofu Allaah.  Ikatajwa adhabu za hao walioasi amri ya Rasuli wao. (ii) Kisa cha watoto wawili wa Nabiy Aadam; mmoja wao aliyemuua mwenzake, kisha alipokuwa hakujua la kumfanya, Allaah (سبحانه وتعالى) Akamteremshia kunguru, akawa anafukua shimo katika ardhi ili amzike kunguru mwenzake, ikawa ni fundisho la mwana wa Aadam kutambua kumsitiri na kumzika nduguye aliyemuua. (iii) Kisa cha Wahabashi waliomiminikwa na machozi baada ya kusikia Aayah za Allaah (سبحانه وتعالى), na wakayakinika kwamba Kauli hizo ni haki zilizoteremshwa kutoka kwa Allaah. (iv) Kisa cha Maidah (Meza ya Chakula kutoka mbinguni).

 

11-Onyo na makemeo kwa mwenye kuritadi. Pia wamekemewa Wanazuoni wa Ahlul-Kitaab kutokuwakataza watu wao wanaotenda madhambi.

 

12-Wamelaaniwa Mayahudi waliompachika sifa mbaya Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba Mkono wa Allaah Umefungwa, na hivyo wamemaanisha kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) Amewafanyia ubakihili kwa kuwabania na kutokuwapanulia rizki. Walisema hilo wakati walipopatwa na ukame na ukosefu wa mvua. Allaah (سبحانه وتعالى) Akawaahidi kufarikiana wao kwa wao na kuchukiana mpaka Siku ya Qiyaamah.     

 

13-Kubainisha hali za Ahlul-Kitaab na ile sifa yao ya kuvunja ahadi pamoja na kuvibadilisha Vitabu vya Allaah (سبحانه وتعالى) vilivyoteremshwa, na kujadili baadhi ya itikadi zao potovu, ambazo ni: Kusema kuwa Allaah Ana mwana, na kupinga Unabii wa Muhammad.

 

14-Allaah (سبحانه وتعالى) Amemthibitisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kutokana na wanaomkanusha Unabii wake, na kumuamrisha anedelea kubalighisha Risala ya Allaah wala asirudi nyuma.

 

15-Imebainishwa kufru za Manaswara kumsingizia Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba Nabiy Iysaa (عليه السّلام) ni mwanawe, na itikadi yao ya utatu. Allaah (سبحانه وتعالى) Akawabainisha hoja za wazi kabisa kwamba Nabiy Iysaa (عليه السّلام) na mama yake ni waja Wake Aliowaumba ambao wanakula na kunywa. Akawataka watubie Kwake ili Awaghufurie kwani Yeye ni Mwingi wa Kughufuria Mwenye Kurehemu.  

 

16-Wamelaaniwa waliokufuru katika Bani Israaiyl kwa maasi yao na kufanya uadui na kufanya ufisadi na udhalimu. Na pia kuridhia kwao kwa maasi na kutokukataza kwao maovu yoyote yaliyokuwa yakitendwa.

 

17-Imebainishwa hukmu ya kafara ya kiapo na tahadharisho la kuapa ovyo ovyo.

 

18-Uharamisho wa pombe, kamari, masanamu, kupiga ramli, na imebainishwa hukmu ya mwisho ya ulevi ambayo ni kukoma jambo hilo, na tahadhari ya shaytwaan na uadui wake kwa mwanaadam na uchochezi wake wa kumuingiza katika maasi hayo.   

 

19-Imebainishwa itikadi potofu ya washirikina waliyoyazua ya kuacha kunufaika na baadhi ya wanyama wa mifugo na kuwafanya ni wa masanamu. Na ukaidi wao wa kushikilia kufuata ujahili wa baba zao

 

20-Imetajwa neema za Allaah (سبحانه وتعالى) juu ya Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) Alizomjaalia kumuumba bila ya baba tokea utoto wake, na uwezo aliojaaliwa wa kufanya miujiza kadhaa, na kumfundisha kuandika na kusoma, kumfundisha Tawraat na Injiyl na kadhaalika.

 

21-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa kisa cha wafuasi wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) kutaka wateremshiwe Al-Maaidah (Meza ya Chakula) kutoka mbinguni wayakinike na iwe ushahidi wao wa ukweli wa Nabiy wa. Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) aliwaombea kwa Allaah (سبحانه وتعالى) ombi lao hilo na walitimiziwa, wakateremshiwa Al-Maaidah kutoka mbinguni. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akatawatahadharisha kuwaadhibu pindi wakikanusha Tawhiyd Yake. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akathibitisha malipo mema ya maisha ya kudumu katika Jannah kwa waliompwekesha na waliokuwa wakweli katika niya zao, kwa maneno na matendo yao, na kuwaridhia na kuwajaalia mafanikio makubwa.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Ni Suwrah ya mwisho kuteremshwa ila wamekhitilafiana Salaf kuhusu hili. Baadhi ya riwaaya zinasema kuwa ni Suwrah ya mwisho kuteremshwa kama Hadiyth ifuatayo:

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو، قَالَ آخِرُ سُورَةٍ أُنْزِلَتْ سُورَةُ الْمَائِدَةِ ‏.‏ قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ

Amesimulia ‘Abdullaah bin ‘Amrw: Suwrah ya mwisho kuteremshwa ni Al-Maaidah. [At-Tirmidhiy na amesema: Hii ni Hadiyth Hasan Ghariyb]

 

Riwaaya nyenginezo zimetajwa ni Suwrah An-Naswr kama walivyopokea Imaam Al-Bukhaariy na Muslim. Na riwaaya nyenginezo zimetajwa At-Tawbah. Na Allaah Mjuzi zaidi.

 

Faida:

 

Suwrah imeitwa Al-Maaidah (Meza Ya Chakula) kwa kutajwa wafuasi wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) walipomtaka awape dalili itayojulisha ukweli wa Unabii wake, na iwe kama sikukuu kwao, basi wakataka Allaah (سبحانه وتعالى) Ateremshe meza ya chakula kutoka mbinguni. Na hakika Allaah (سبحانه وتعالى) Aliteremsha meza ya chakula kama walivyotaka.  Rejea Aayah (112-115).

 

 

 

 

 

006-Al-An’aam: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 165

 

Jina La Suwrah: Al-An’aam.

 

Suwrah imeitwa Al-An’aam (Wanyama), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila na Faida. Na pia imeitwa Al-An’aam (Wanyama) kutokana na kutajwa wanyama wa aina mbalimbali ambao washirikina waliwatumia kwa shirki na kufru zao na wakawa wanapotaka kuwala hawataji jina la Allaah.  

 

Na amesema Al-Swuyuutwiy: Imeitwa Suwrah Al-An’aam kwa sababu ya ufafanuzi wa hali za wanyama, japo neno Al-An’aam limekuja kwenye Suwrah isiyokuwa hii, lakini ufafanuzi uliokuja katika Aayah (142-144). [Al-Itqaanu fiy Uluwmil-Qur-aan (1/197)] Na pia Aayah (136) (138-139).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuithibitisha ‘Aqiydah ya Tawhiyd, na kuupinga upotevu wa washirikina. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuifanya Aqiydah iwe madhubuti, na kuidhoofisha na kuipinga shirki.

 

3-Kuwafahamisha watu Utukufu wa Muumba wao, na kusimamisha dalili ya kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Yuko Peke Yake, Naye Ndiye Anayepasa kuabudiwa kwa haki.

 

4-Kuthibitisha Unabiy wa Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم), na uhakika wa Siku ya Mwisho na malipo yake.

 

5-Kuwasimamishia hoja washirikina na watu wa bid’ah, na wale wanaokadhibisha kufufuliwa, na kuziondoa shubha ya hayo.  

 

6-Kubainisha ujahili wa washirikina.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى) na kubainisha kuwa Anayestahiki shukrani ni Yeye Allaah Pekee, kwani Yeye Ndiye Muanzilishi wa kila kilichomo ulimwenguni. Na kubatilisha athari za washirika kama vile masanamu na majini, kwa kuthibitisha kuwa Allaah Ndiye Muumba wa vyote vilivyomo ulimwenguni, na uumbaji wa binaadam na nidhamu ya maisha yake, ya kufa kwake kwa Hikma Yake Allaah (سبحانه وتعالى) na Ujuzi Wake. Na kumtakasa Allaah kutokana na kumhusisha na mke na mwana.

 

2-Kuna mawaidha kwa wale wanaopinga Aayah za Qur-aan, na wanaokadhibisha haki na Siku ya Mwisho, na kuwatisha kwamba yatawatokea kama yaliyowatokea watu (wapingaji) waliopita kabla yao, na waliozikufuru Neema za Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba kupinga kwao hakutamdhuru yeyote isipokuwa nafsi zao. Na ahadi ya adhabu zao watazikuta watakapotolewa roho zao kisha tena watakapofufuliwa.

 

3-Imetajwa sifa ya upumbavu ya washirikina kwa ile rai walioitoa kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) ya kumtaka alete vitu vinavyoenda kinyume na mazoea, kwa lengo la kumtingisha Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم). Na kuthitibisha uhakika wa Qur-aan na uhakika wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kwamba watu wa Kitabu wanatambua kuwa ni haki kuliko hata wanavowatambua watoto wao!  

 

4-Suwrah imetaja dalili nyingi za kuonyesha kuwa Allaah ni Mmoja na Mwenye Uwezo, na kwamba Yeye tu Ndiye Mwenye kustahiki kuabudiwa.

 

5-Washirikina wamekemewa juu ya kupinga kwao ufufuo, na kuwathibitishia kwamba ufufuo upo na kwamba wao baada ya kufufuliwa watakuja kuadhibiwa. Na kwamba waabudiwa wao waliokuwa wakiwaabudu watawakana na watawatenga Siku hiyo, na watakuja kujuta kwa hilo, na wala haiwafai kitu katika maisha ya dunia kwani hawaombi kwa yeyote isipokuwa Allaah wakati wa majanga.

 

6-Imetajwa mateso ya washirikina na madhalimu kutokana shirki na kufru zao; mateso pale wanapotolewa roho zao na jinsi watakapohudhurishwa motoni. Miongoni mwao ni wale waliodai kuwa wameteremshiwa Wahyi ilhali ni uongo mkubwa kwani hakuna Nabii baada ya Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم). Pia imetajwa hali zao watakapofufuliwa na watakapokana shirki zao.  

 

7-Kwenye Suwrah kuna kiliwazo kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kuuthibitisha moyo wake, na kumlingania kuwa na subra kwa kuvumilia changamoto za Urasuli bila kuhisi uchovu wala uvivu, na ni mwongozo juu ya kuwaiga Rusuli waliopita kabla yake, ambao walisubiri pamoja na kupingwa na watu wao.

 

8-Imebainishwa Hikma ya Allaah juu ya kuwatuma Rusuli, na kwamba hikma kubwa ni kuwabashiria na kuwaonya watu, na wala kazi za Rusuli si kuwafahamisha watu mambo ya ghaibu.

 

9-Imebainishwa kwamba Allaah Pekee Ndiye Anayehusika kutambua ghaibu.

 

10-Suwrah imewabainisha wale ambao wanaweza kuitikia na kujibu daawah ya haki, kuwa ni wale wanaosikiliza na kukubali mawaidha. Ni wale ambao nyoyo zao ziko hai, ama wale ambao nyoyo zao zimekufa hawa hawataweza kunufaika na mawaidha, na wala hawakubali mwongozo, ila watambue kuwa hatima yao ni kwa Allaah na watakuja kulipwa juu ya kufru zao na matendo yao maovu.

 

11-Imebainishwa kuwa ubora wa watu upo katika taqwa ya Allaah na kujinasibisha katika Dini ya Allaah, na kubatilisha kile walichokiweka washirikina, ambayo ni sheria ya upotovu.

 

12-Kuna makatazo juu ya kukaa na wale wanaozipuuza na kuzifanyia istihzai Aayah za Allaah, na kutokukaa kuongea nao.

 

13-Kuna amri ya kuwapuuza washirikina, na makatazo ya kuyatukana masanamu na wale wanaoyaabudia ili wasilipize kumtukana Allaah (سبحانه وتعالى).

 

14-Suwrah pia imebainisha kwamba taqwa ya kweli haipatikani kwa mtu kujinyima vitu vizuri tu, bali kwa kujinyima pia matamanio ya nafsi.

 

15-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amepigiwa mfano pamoja na watu wake, kama mfano wa Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) baba yake pamoja na watu wake, na Manabii na Rusuli wote walikuwa katika mifano hiyo, kuanzia wa mwanzo hadi wa mwisho. Katika Suwrah hii Manabii kumi na nane wametajwa pamoja na Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام). Rejea Aayah namba (83-86).

 

16-Zimetajwa Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) kadhaa, ikiwemo neema kwa Ummah kutokana na kuteremshiwa Qur-aan yenye mwongozo kwao, kama Alivyoteremsha Kitabu kwa Muwsaa (عليه السّلام) na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Amejaalia kuwa ni ummah bora wa mwisho.

 

17-Suwrah imebainisha fadhila ya Qur-aan na Dini ya Kiislam, na malipo makubwa Aliyoyaweka Allaah (سبحانه وتعالى) kwa mtu atakayeisoma.

 

18-Suwrah imetajwa Neema nyingi za Allaah (سبحانه وتعالى) ambazo zimewaenea viumbe wa Allaah (سبحانه وتعالى) kama neema za mazao mbalimbali na imetaja funguo za ghaibu.

 

19-Suwrah imeelezea sifa za Waarabu zama za Ujahiliyyah, pamoja na kubainisha shirki na kufru zao kuhusiana na wanyama. Na Suwrah hii ya Al-An’aam ndio Suwrah pekee katika Qur-aan iliyoelezea kwa kina juu ya hilo.

 

20-Suwrah imetaja Wasia wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa maamrisho kadhaa na makatazo. Rejea Aayah (151-153).

 

21-Allaah Ametaja katika Suwrah hii ukhalifa (utawala) wa viumbe, na utofauti wa daraja zao, na Allaah (سبحانه وتعالى) Akamalizia kwa kutaja uharaka wa Adhabu Zake kwa wanaostahiki, na Rehma na Maghfirah Yake kwa wanaostahiki kupata.

 

22-Suwrah imekhitimishwa kwa kuthibitishwa Tawhiyd ya Uluwhiyyah (Kumpwekesha Allaah katika ibaada) kama Swalaah, kuchinja. Na pia kwa kukanusha shirki. Na ikathibitishwa pia Tawhiyd ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola; Uumbaji), na kwamba marejeo ya viumbe yatakuwa kwa Allaah Siku ya Qiyaamah ambako kutakuwa na malipo ya matendo mema na maovu, na kubainika Siku hiyo mambo yote waliyokhitilafiana watu katika Dini.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

عنِ ابنِ عبَّاسٍ رضِي اللهُ عنهما، قالَ: نزَلَتْ سورَةُ الأنعامِ بمَكَّةَ ليلًا جُملةً، حولَها سَبعونَ ألفَ مَلَكٍ، يَجأرُونَ حولَها بالتَّسبيحِ

Amesimulia Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما): Suwrah nzima ya Al-An’aam imeteremshwa Makkah, usiku, ikifuatiliwa na Malaika elfu sabini wakinyanyua sauti zao kumsabihi Allaah. [Tafsiyr Ibn Kathiyr]

 

Faida:

 

1-Suwrah Al-An’aam (6), ni miongoni mwa Suwrah tano zinazoanzia kwa AlhamduliLlaah. Nyenginezo ni Al-Faatihah (1), Al-Kahf (18), Saba-a (34) na Faatwir (35).

 

2-Ni Suwrah mojawapo yenye kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na kupinga shirki kwa dalili nyingi za wazi kabisa.

 

3-Suwrah inayodhihirisha ujinga wa washirikina wa Makkah kama ilivyoelezewa katika Hadiyth:

 

عنِ ابنِ عباسٍ رضي اللهُ عنهما، قال:  إذا سَرَّك أنْ تَعلَمَ جَهْلَ العربِ، فاقرَأْ ما فَوقَ الثَّلاثينَ ومِئَةٍ في سورةِ الأنعامِ: قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ... إلى قولِه: قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ

Imesimuliwa na Ibn Abbas (رضي الله عنهما) amesema: Likikufurahisha wewe kutambua ujinga wa waarabu, basi soma Aayah zilizo zaidi ya mia moja na thelathini ya Suwrah Al-An’aam:

 

 قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّـهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّـهِ ۚ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ ﴿١٤٠﴾

“Kwa yakini wamekhasirika wale waliowaua watoto wao kwa upumbavu bila ya ujuzi na wakaharamisha vile Alivyowaruzuku Allaah kwa kumtungia uongo Allaah. Kwa yakini wamepotea na wala hawakuwa wenye kuhidika.” [Al-An’aam (6:140)- Hadiyth ameipokea Imaam Al-Bukhaariy]

 

4-Suwrah imeanzia Aayah ya mwanzo kwa Thanaa ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Kumhimidi na pia hapo hapo imepinga shirki kwa kumlinganisha Allaah (سبحانه وتعالى) na viumbe. Kisha Suwrah imekhitimishwa kwa kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na imepinga kumshirikisha Allaah. Rejea Aayah (161-163).

 

 

 

 

007-Al-A’raaf: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 206

 

Jina La Suwrah: Al-A’raaf

 

Suwrah imeitwa Al-A’raaf (Mnyanyuko), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Fadhila. Na pia kutajwa Al-A’raaf katika Aayah namba (46-48). Nao ni mnyanyuko wa watu watakaokuwa baina ya Jannah na moto.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kushinda haki katika mapambano yake ya baatwili, na kubainisha mwisho wa watu wenye kiburi duniani na Aakhirah. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha na kuthibitisha ‘Aqiydah na suala la Tawhiyd na shirk.

 

3-Kubainisha ‘Aqiydah ya kufufuliwa na marejeo ya viumbe kwa Allaah na hesabu Siku ya Qiyaamah.

 

4-Kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kutokana na kukanushwa kwake na makafiri.

 

5-Kubainishwa hukmu na sharia kwa ujumla, na kwamba Mwenye kutunga sharia ni Mwenye Muumbaji Allaah (سبحانه وتعالى), kama mfano sharia ya kuchukua mapambo Misikitini na kula na kunywa vitu vizuri vilivyo halali, na kukemea mapambo yaliyoharamishwa. Na umuhimu wa kutafakari Aayaat na Ishara, Dalili zinazohusu Uumbaji Wake Allaah (سبحانه وتعالى) na fadhila Zake juu ya Waja Wake..

 

6-Kubainisha suala la Rusuli kuhusu kufikisha Risala (Ujumbe) ambao umeelezwa katika Suwrah iliyopita. Na suala la majibizano baina ya Rusuli na kaumu zao.

 

7-Kubainisha kuwa malipo ni kutokana na juhudi na matendo ya mwanaadam. Na kuthibitisha hoja za watu Jannah kwa watu wa motoni.  Na kuonya kwamba Siku ya Qiyaamah itakuja kwa ghafla, na Suwrah ilionya juu ya muda huo maalumu uliopangwa na kukadiriwa na Allaah (سبحانه وتعالى) kama Anavyosema Allaah (سبحانه وتعالى) katika Aayah namba (4).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha ikabainisha Utukufu wa Kitabu cha Allaah na kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwa asitie shaka katika kufikisha Risala kwa watu na kuwaonya, na kwamba ni ukumbusho kwa Waumini.

 

2-Kuna maharamisho ya kumshirikisha Allaah (سبحانه وتعالى), na kuwasimamishia washirikina hoja ya kwamba Allaah ni Mmoja tu! Na kuwaonya washirikina kwamba, watakuwa na mwisho mbaya hapa duniani na Aakhirah, na kuelezea juu ya kile kitachowatokea washirikina na wale waliowakadhibisha Rusuli wa Allaah.

 

3-Imetajwa uzito wa mizani za matendo siku ya Qiyaamah, na kuwakumbusha watu juu ya neema ya kuumbwa ardhi, na kumfanya mwanaadam awe mnufaika namba moja wa kheri za ardhini.

 

4-Imeelezea kuumbwa kwa Aadam, na kukataa kwa Ibliys kumsujudia (Aadam), na Ibliys kuwatia wasiwasi na kuwashawishi Aadam (عليه السّلام) na mkewe ili wale mti waliokatazwa. Kisha muendelezo uliopo juu ya uadui wa shaytwaan kwa mwanaadam. Na watu kutahadharishwa wasijitie katika udanganyifu na hila za shaytwaan kutokana na kuwataka kwake wajinyime mambo ya kheri, na kutumbukia katika yale yanayowasukuma kwenye adhabu huko Aakhirah.

 

5-Kuna maelezo ya vitisho vya Siku ya Malipo kwa waovu, na Ukarimu wa Allaah kwa wamchao Yeye (سبحانه وتعالى).  

 

6-Kimetajwa Kisa cha Asw-haabul-Al-A’raaf (watu walio kati muinuko kati ya watu wa Jannah na watu wa motoni), na kuwakumbusha watu kufufuliwa na kukaribia ishara zake.

 

7-Kuna makatazo juu ya kufanya ufisadi katika ardhi. Ardhi ambayo Allaah (سبحانه وتعالى) Ameiweka kwa faida na maslahi kwa wanaadam.

 

8-Imetajwa sehemu ya visa vya Rusuli wa Allaah katika kulingania kaumu zao washirikina, na kauli za kila Rasuli kwa kaumu zao, na majibu ya washirikina ambayo ni ya ukaidi, inadi na upingaji Risala ya Allaah, na maudhi waliyopata Rusuli wa Allaah kutoka kaumu zao. Imeanza kisa cha Nabiy Nuwh (عليه السّلام). Kisha kisa cha Nabiy Huwd (عليه السّلام) na kuangamizwa kwa watu wa ‘Aad. Kisha kisa cha Nabiy Swaalih (عليه السّلام) na jeuri za watu wa Thamuwd. Kisha kisa cha Nabiy Luutw (عليه السّلام) na watu wake. Kisha kisa cha Nabiy Shu’ayb na watu wa Madyan.

 

9-Kuna vitisho kwa wanaojiaminisha na makri za Allaah (kwa kuwa Allaah Analipiza makri za waovu), na kuwaonya kwamba wasidanganyike kwa kuona Allaah Anawapa muhula wale wanaomuasi kabla adhabu haijawashukia. Hivyo basi ni fursa yao kuacha ukafiri na ukaidi wao kwani adhabu huwajia kwa ghafla baada ya muhula huo.

 

10-Imeelezewa sehemu ya kisa cha Muwsaa (عليه السّلام) kwa tafsili, yakiwemo maelezo ya wachawi na kuomba uokovu wana wa Israaiyl. Ametajwa Haruwn (عليه السّلام) ambaye ni ndugu wa Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) na kuhusu pindi alipomwachia awaongoze wana wa Israaiyl, na Miyqaat (sehemu na wakati) ya Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) kukutana na Allaah. Ikafuatia maelezo ya kuabudiwa ndama na mtu aliyeitwa Saamiriyy ambaye aliwapotosha watu kumwabudu ndama.

 

11-Imetajwa bishara ya kutumwa kwa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم)  na wasifu wa Ummah wake, na fadhila ya Dini hii tukufu.

 

12-Mna kisa cha As-Sabt; Mayahudi kuvua samaki siku ya Jumamosi ambamo walikatazwa lakini wakavua samaki kwa ujanja, basi Allaah Akawageuza manyani.

 

13-Kuna mawaidha kwa washirikina kugeuza kwao Tawhiyd ya Allaah na kuingia katika shirki. Allaah (سبحانه وتعالى) Anakumbusha watu kuhusu ahadi ya Alastu, ambayo kila binaadam alifungamana na Allaah wakati walikuwa katika Fitwrah (maumbilie ya asili ya kumpwekesha Allaah) kabla ya kuzaliwa kwao. Ni Ahadi ya kutokumshirikisha Allaah, basi wasije watu Siku ya Qiyaamah kudai kuwa hawakukumbushwa.

 

14-Ametajwa mtu aliyepewa ilimu lakini shaytwaan akamshawishi akafuata matamanio yake akapotoka. Basi ni hilo ni funzo kwa watu watafakari na watahadhari.

 

15-Kuna maelezo kuhusu shirki za washirikina, na kwamba waabudiwa wao hawawezi kuumba kitu wala hawawezi kuwanusuru au kuwaitikia wito wao. Hayo ni kinyume na Tawhiyd ya Allaah kwani Allaah Ana Majina Mazuri kabisa na Sifa Zake Zilotukuka ambazo Waumini wameamrishwa watumie katika duaa zao.

 

17-Kuna Amri ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na Waislamu; wawe na subra na kuendeleza wito, na kuwaonya juu ya uchochezi wa shaytwaan.

 

18-Suwrah imekhitimiswa kwa amri ya kuomba kinga dhidi ya shaytwaan katika kuanza kusoma Qur-aan, na kuisikiliza kwa makini ili imteremkie msomaji, Rehma ya Allaah. Na kumcha Allaah kwa kumdhukuru kwa siri na dhahiri bila ya kughafilika Naye, na kuendelea kumwabudu. Na ikabainishwa kwamba Malaika hawafanyi kiburi kwa kuacha kumwabudu Allaah, bali wao wanaandamana na Amri Zake, wanamtakasa mchana na usiku, na wanamwepusha na mambo yasiyonasibiana na Yeye, na kwamba wanamsujuduia Yeye Peke Yake. Na hapo kuna alama ya Sajdah At-Tilaawa (Sijda ya kusoma Qur-aan).

 

Fadhila Za Suwrah:  

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) Aliisoma Suwrah Al-A’raaf Katika Swalaah Ya Maghrib:

 

عن عائِشةَ رَضِيَ اللهُ عنها:  أنَّ رَسولَ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسَلَّم قَرَأَ في صلاةِ الـمَغرِبِ بسورةِ الأعرافِ؛ فَرَّقَها في رَكعتَينِ

Amesimulia ‘Aaisha (رضي الله عنها): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alisoma katika Swalaah ya Maghrib Suwrah Al-A’raaf na akaigawa katika rakaa mbili. [An-Nasaaiy, At-Tirmidhiy]

 

حَدَّثَنَا أَبُو عَاصِمٍ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، عَنِ ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ مَرْوَانَ بْنِ الْحَكَمِ، قَالَ قَالَ لِي زَيْدُ بْنُ ثَابِتٍ مَا لَكَ تَقْرَأُ فِي الْمَغْرِبِ بِقِصَارٍ، وَقَدْ سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ بِطُولِ الطُّولَيَيْنِ

Amesimulia Marwaan Bin Al-Hakam (رضي الله عنه): Zayd bin Thaabit aliniambia: “Kwa nini unasoma Suwrah fupi sana katika Swalaah ya Maghrib, ilhali nilimsikia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akisoma Suwrah ndefu kati ya Suwrah mbili ndefu?” [Al-Bukhaariy]

 

 

 

008 -Al-Anfaal: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya 'Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 75

 

Jina La Suwrah: Al-Anfaal

 

Suwrah imeitwa Al-Anfaal (Mali Inayopatika Vitani), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Faida. Na kutajwa Al-Anfaal (Mali Inayopatika Vitani) katika Aayah namba (1) na (41).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Waumini kuneemeka na Nusra ya Allaah kwao katika Vita vya Badr na kubainisha desturi ya Allaah kuwajaalia ushindi Waislamu na kushambuliwa (kwa makafiri). [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Maelezo ya vita vya Badr na maamrisho ya maandalizi ya Jihaad, na kubainisha sababu za ushindi wa vita na baadhi ya hukmu za Jihaad na ugawaji wa ghanima (ngawira inayopatikana baada ya kupigana vita)   pamoja na matekwa wa vita.  

 

3-Kubainisha hukmu za mahusiano ya jamii, familia kwa maadili na akhlaaq (tabia) njema.        

 

4-Kumtii Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kubainishwa hukmu za Anfaal (mali inayopatikana katika vita) na ghanima (ngawira inayopatikana baada ya kupigana vita) na uchambuzi wa jinsi ya kuzigawa kwake. Pia maamrisho ya kumcha Allaah kwenye suala hilo na mengineyo, na watu kutakiwa kumtii Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kwenye jambo la ghanima na mengineyo. Pia kuwaamrisha Waislamu kupatana wao kwa wao, na hilo ndio linakamilisha imaan zao.

 

2-Waumini wa kweli wamesifiwa na kuwapa bishara ya kuwa watapata daraja na mahali patukufu.

 

3-Suwrah imetaja jinsi Waislamu walivyotoka kwenda katika Vita vya Badr, na kwamba baadhi yao walichukia jambo hilo, lakini Allaah (سبحانه وتعالى) Akalazimisha kwa Hikma Yake Vita hivi, kwa kuwa Alitaka kuthibitisha haki na Abatilishe baatwil. Pia Suwrah imetaja Nusra ya Allaah walioipata Waumini katika Vita hivi. Pia amri ya kujiandaa na vita, na makatazo ya kukimbia vita na watu kugombana na kutofautiana.

 

4-Suwrah imeelezea yaliyotokea katika Vita vitukufu vya Badr na miujiza ya Allaah (سبحانه وتعالى) Kuteremsha Malaika tele wawasaidie Waislamu na jinsi gani ilivyokuwa ushindi kwa Waislamu juu ya kuwa idadi yako ilikuwa ni ndogo mno kulingana na idadi ya makafiri. Pia miujiza ya Allaah (سبحانه وتعالى) Kuwarushia makafiri mchanga. Pia miujiza ya Allaah (سبحانه وتعالى) Kuwateremshia Waislamu utulivu juu ya kuwa walikuwa na kiwewe Akawajaalia usingizi mzito mno hadi wakaota usingizini kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akawateremshia mvua ya kujitwaharisha, na Akathibitsha miguu yao ardhini.

 

5-Maelekezo kwa ulingano wa aina mbalimbali kwa Waumini, na kuwaelekeza kwa kila ulingano kwenye jambo maalum lenye kheri na wao, na kufaulu kwao.

 

6-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amekumbushwa Neema ya Allaah juu yake, pale alipomuokoa na vitimbi vya washirikina wa mji wa Makkah.

 

7-Suwrah imetaja pia tabia za washirikina ambazo ni ujinga na ukaidi.

 

8-Imebainishwa kwamba, kuishi kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) pale Makkah ilikuwa ni amani kwa washirikina, na alipoondoka ndipo ikaja kuwathibitikia adhabu ya dunia kutokana na yale waliyoyafanya ambayo ni kuwazuia watu na Masjid Al-Haraam.

 

9-Maamrisho ya kuwalingania washirikina kuwataka waache kuufanyia uadui Uislamu na kuwaudhi Waislamu kwa kuwapiga vita, na kutowa tahadhari juu ya wanafiki.

 

10-Suwrah imetaja hukmu za ahadi kati ya Waislamu wao kwa wao, na kati ya Waislamu na makafiri, na madhara yanayopatikana kutokana na kuvunja ahadi.

 

11-Kuna uchambuzi wa ghanima (ngawira inayopatikana baada ya kupigana vita) na kubainisha kuwa mwanzoni mwa Suwrah limetajwa hilo kwa ujumla.

 

12-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa hukmu ya Waislamu waliohajiri na wakafanya Jihaad katika njia ya Allaah na waliobaki Makkah baada ya Hijrah, na hali ya maisha yao.  

 

Faida:

 

Suwrah Al-Anfaal imeteremka siku ya Vita vya Badr:

 

عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، قَالَ قُلْتُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ سُورَةُ التَّوْبَةِ قَالَ التَّوْبَةُ هِيَ الْفَاضِحَةُ، مَا زَالَتْ تَنْزِلُ وَمِنْهُمْ وَمِنْهُمْ، حَتَّى ظَنُّوا أَنَّهَا لَمْ تُبْقِ أَحَدًا مِنْهُمْ إِلاَّ ذُكِرَ فِيهَا‏.‏ قَالَ قُلْتُ سُورَةُ الأَنْفَالِ‏.‏ قَالَ نَزَلَتْ فِي بَدْرٍ‏.‏ قَالَ قُلْتُ سُورَةُ الْحَشْرِ‏.‏ قَالَ نَزَلَتْ فِي بَنِي النَّضِيرِ‏.‏

Amesimulia Jubayr: Nilimuuliza Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما): Nini Suwrah At-Tawbah? Akasema At-Tawbah ni fedheha (yaani Suwrah inayofichua maovu yote ya makafiri na wanafiki). Na iliendelea kuteremka; Wa minhum, wa minhum (na miongoni mwao, na miongoni mwao), mpaka wakadhani kuwa Suwrah hiyo haikubakisha hata mtu mmoja isipokuwa atakuwa ametajwa humo.” Nikamuuliza: Nini kuhusu Suwrah Al-Anfaal? Akanijibu “Imeteremka kuhusu Badr.” Nikamuuliza: Suwrah Al-Hashr?   Akasema “Imeteremka kuhusiana na Bani Nadhiyr.” [Al-Bukhaariy Kitaab At-Tafsiyr]

 

 

 

 

 

 

 

009-At-Tawbah:  Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 129

 

Jina La Suwrah: At-Tawbah:

 

Suwrah imeitwa At-Tawbah (Kutubia), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Faida namba (1). Na imeitwa At-Tawbah kutokana na neno hili la tawbah kukariri kwa wingi kuliko Suwrah nyenginezo. Rejea chini katika Faida namba (2).  

 

Pia, Suwrah inajulikana kama Suwrah Al-Baraa-ah kutokana na Hadiyth ifuatayo:

 

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، سَمِعْتُ الْبَرَاءَ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ آخِرُ سُورَةٍ نَزَلَتْ بَرَاءَةَ .

Amesimulia Al-Baraa (رضي الله عنه): Suwrah ya mwisho kuteremka ni Baraa-ah. [Al-Bukhaariy Kitaab At-Tafsiyr]

 

Kuna majina mengineyo ya Suwrah hii, rejea Faida namba (3), ila majina hayo mawili ya At-Tawbah na Al-Baraa ndio yaliyothibiti kuwa ni Tawqifiyy (Imethibiti dalili za Quraan na Sunnah na sio kutokana na rai za watu). 

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Utakaso kutokana na wanafiki na washirikina, na (kwamba inafaa kuwapiga) Jihaad hao, na kufungua mlango wa tawbah kwa watakaotubia.

[Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuweka mchoro wa njia ambayo wanalazimika kuipita hiyo Waumini katika mahusiano yao pamoja na washirikina, na pamoja na Ahlul-Kitaab na wanafiki.

 

3-Kuwakashifu wanafiki na matendo yao, na kuwafedhehesha mbele ya jamii ya Kiislamu.

 

4-Kubainisha hukmu nyingi na miongozo ambayo inatakiwa kufuatwa kwa dola changa (inayoanza).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kukumbushwa kujiweka mbali na kujitakasa na washirikina, na amri ya kuwapiga vita kwa sababu ya kuvunja ahadi zao, na kuwazuia kuingia Masjidul-Haraam. Makatazo ya kutokuwapenda washirikina hata kama watakuwa ndugu wa karibu.

 

2-Kuna ishara ya kutokea kwa Vita vya Hunayn, na kuzilea nafsi za Waumini juu ya ukweli wa kumtegemea Allaah (سبحانه وتعالى).

 

3-Imewatangazia vita Ahlul-Kitaab mpaka walipe kodi, na kwamba wao hawako mbali sana na washirikina, na kwamba mali zao wala nguvu zao hazitawafaa.

 

4-Radd kwa kauli za Manasawara na Mayahudi juu ya dhulma kubwa ya kumsingizia Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba Uzayr na Nabiy ‘Iysaa ni wana wa Allaah.

 

5-Imetiliwa msisitizo Risala ya haki ya Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

6-Wasomi wa Kiyahudi wamekemewa katika kula kwao mali za watu kwa baatwil.

 

7-Imetajwa heshima ya miezi mitukufu, na kudhibiti kwa miaka ya kisharia, na kubatilisha kuichelewesha miezi (kuibadilisha miezi mitukufu kuiweka si mahala pake), kama ilivyokuwa tabia za Kijaahiliyyah.

 

8-Kuna mahimizo ya Jihaad na kuwataka watu wajitolee kwa mali na nafsi zao, na kutoielemea dunia na mapambo yake.

 

9-Imeelezwa Nusrah ya Allaah kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) akiwa na swahibu yake (Abubakar Asw-Swidddiyq), na jinsi Allaah (سبحانه وتعالى) Alivyowahami kutoonekana na makafiri katika pango.

 

10-Zimetajwa sifa za wanafiki na tabia zao za kuwafanyia vitimbi Waislamu, na kumuudhi Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa maneno na matendo, na kuamrisha kwao maovu na kukataza wema.   

 

11-Imetajwa ujenzi wa Masjid Dhwiraar uliojengwa na wanafiki kwa lengo la uharibifu, na vitimbi vya wanafiki kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم). 

 

12-Imetajwa ujenzi wa Masjid Qubaa uliojengwa kwa lengo la Taqwa na kumtii Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba Msikiti huo ndio bora zaidi Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akasimame na kuswali hapo.

 

13-Kuna makatazo ya kuwaombea washirikina maghfirah hata kama ni wenye uhusiano wa damu.

 

14-Imetajwa kukubaliwa kwa tawbah ya wale waliokhalifu (wasioenda) katika Vita vya Tabuwk.

 

15-Kuna mahimizo ya kutafuta ilimu ya Dini ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kuibalighisha Dini kwa watu.

 

16-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa sifa nyengineyo ya wanafiki kwamba inapoteremshwa Suwrah, wanafiki huashiriana kwa macho, kwa kuchukia kuteremka kwake kwa sababu ya kutajwa aibu zao na matendo yao, kisha huondoka kuogopa fedheha. Na mwishowe Waislamu wamekumbushwa neema ya Allaah kwao, ambayo ni kutumiwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kutokana na wao; Nabiy ambaye anawajali Waislamu, na huruma zake juu yao.  

 

Faida:

 

1-Suwrah ya At-Tawbah ni Suwrah pekee katika Qur-aan ambayo haikuanzwa kwa:

 

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيم

Na kuna kauli mbali za ‘Ulamaa kuhusu sababu zake.

 

2-Suwrah At-Tawbah ni Suwrah ya fedheha kwa sababu ya kufichuliwa maovu ya makafiri na wanafiki:

 

 عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، قَالَ قُلْتُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ سُورَةُ التَّوْبَةِ قَالَ التَّوْبَةُ هِيَ الْفَاضِحَةُ، مَا زَالَتْ تَنْزِلُ وَمِنْهُمْ وَمِنْهُمْ، حَتَّى ظَنُّوا أَنَّهَا لَمْ تُبْقِ أَحَدًا مِنْهُمْ إِلاَّ ذُكِرَ فِيهَا‏.‏ قَالَ قُلْتُ سُورَةُ الأَنْفَالِ‏.‏ قَالَ نَزَلَتْ فِي بَدْرٍ‏.‏ قَالَ قُلْتُ سُورَةُ الْحَشْرِ‏.‏ قَالَ نَزَلَتْ فِي بَنِي النَّضِيرِ‏.‏

Amesimulia Sa’iyd Bin Jubayr: Nilimuuliza Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما): Nini Suwrah At-Tawbah? Akasema At-Tawbah ni fedheha (yaani Suwrah inayofichua maovu yote ya makafiri na wanafiki). Na iliendelea kuteremka; Wa minhum, wa minhum (na miongoni mwao, na miongoni mwao), mpaka wakadhani kuwa Suwrah hiyo haikubakisha hata mtu mmoja isipokuwa atakuwa ametajwa humo.” Nikamuuliza: Nini kuhusu Suwrah Al-Anfaal? Akanijibu “Imeteremka kuhusu Badr.” Nikamuuliza: Suwrah Al-Hashr?   Akasema “Imeteremka kuhusiana na Bani Nadhiyr.” [Al-Bukhaariy Kitaab At-Tafsiyr]

 

3-Sababu ya kuitwa At-Tawbah pia ni kutokana na neno hili la tawbah kukariri kwa wingi, kiasi cha mara kumi na saba, hivyo basi ni mara nyingi kuliko Suwrah nyenginezo. Na tawbah mojawapo ni ile Aliyoipokea Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Nabiy Wake (صلى الله عليه وآله وسلم)  na Muhaajiruwna na Answaar, rejea Aayah (117). Na pia tawbah ya Swahaba watatu waliotubia baada ya makosa yao kutokwenda vita vya Jihaad vya Tabuwk, rejea Aayah (118) kwenye faida tele na Sababun-Nuzuwl (Sababu Ya Kuteremshwa) Aayah Au Suwrah.   

 

4-Suwrah hii imepewa pia majina mengineyo kadhaa kama Al-Suwrah Al-Faadhwihah (fedheha), Suwrah Al-‘Adhaab (adhabu), na majina mengineyo, lakini yaliyothibiti ni mawili tu kama ilivyotangulia kutajwa.

 

5-Aayah mbili za mwisho za Suwrah At-Tawbah zimepatikana kwa Abuu Khuzaymah Al-Answaariyy (رضي الله عنه):

 

  عَنِ ابْنِ السَّبَّاقِ، أَنَّ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ، حَدَّثَهُ قَالَ أَرْسَلَ إِلَىَّ أَبُو بَكْرٍ فَتَتَبَّعْتُ الْقُرْآنَ حَتَّى وَجَدْتُ آخِرَ سُورَةِ التَّوْبَةِ مَعَ أَبِي خُزَيْمَةَ الأَنْصَارِيِّ لَمْ أَجِدْهَا مَعَ أَحَدٍ غَيْرِهِ  لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ  حَتَّى خَاتِمَةِ بَرَاءَةٌ‏.‏ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ يُونُسَ، بِهَذَا وَقَالَ مَعَ أَبِي خُزَيْمَةَ الأَنْصَارِيِّ‏.‏

Amesimulia ‘Ubayd bin As-Sabbaaq (رضي الله عنه): Zayd bin Thaabit (رضي الله عنه) amesema: Abu Bakr (رضي الله عنه) alimtuma mtu kuniita. Hivo nikaanza kuikusanya Qur-aan mpaka nikaipata sehemu ya mwisho ya Suwrah At-Tawbah kutoka kwa Abuu Khuzaymah Al-Answaariyy (رضي الله عنه), na haikupatikana kutoka kwa mtu mwengine yeyote. (Aayah zenyewe ni):

 

لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ  

“Kwa yakini amekujieni Rasuli anayetokana na nyinyi wenyewe.”

 

mpaka mwisho wa Suwrah [At-Tawbah (9:128-129) – Hadiyth Ameipokea Imaam Al-Bukhaariy]

 

 

010-Yuwnus: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 109

 

Jina La Suwrah: Yuwnus

 

Suwrah imeitwa Yuwnus, na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (98) kuhusu kaumu ya Nabiy Yuwnus (عليه السّلام) kwamba ni kaumu pekee ambao waliamini na wakatubia kabla ya kuteremshiwa adhabu.  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuuthibitisha Unabii (na Risala ya) Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa dalili, na kuwalingania wanaopinga ili waamini, pamoja na kuwatishia (uwepo wa) adhabu. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuiweka misingi ya ‘Aqiydah, na kuithibitisha Tawhiyd na Risalah pamoja na kuwakumbusha watu walioghafilika na Aayaat (Ishara, Dalili) za Allaah, kwamba marejeo yao kwa Rabb wao kwa kufufuliwa, kuhesabiwa matendo na malipo yake.

 

3-Kuwakumbusha viumbe watafakari Tawhiyd ya Allaah ya Ar-Rubuwbiyyah (Uumbaji wa viumbe, Uendeshaji ulimwengu, Utoaji rizki, Uumbaji wa mbingu na ardhi na yaliyomo ndani yake), na hikma Zake.

 

4-Kulengea katika kuusalimisha moyo kutokana na uthibitisho kwamba Qur-aan ni mawaidha, shifaa (poza, tiba), hidaaya na rehma. 

 

5-Kuradd shubha za washirikina kwa dalili na hoja za wazi.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa Risalah ya Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) kutoka kwa Allaah.

 

2-Imethibitishwa Tawhiyd ya Allaah ya Al-Uluwhiyyah kwamba Yeye Ni Mmoja Pekee na Ndiye Anayepasa kuabudiwa.

 

3-Imethibitishwa kukusanywa viumbe vyote Siku ya Qiyaamah na jazaa (malipo), na kuna ukumbusho wa kwamba marejeo ya mwisho ya viumbe ni kwake Allaah (سبحانه وتعالى). Na pia wanaadam wamegawanyika makundi mawili; Waumini na makafiri.

 

4-Imetajwa wazi itikadi za washirikina, na ile misimamo yao kuhusu Qur-aan, pamoja na kutajwa shubha zao na kuziraddi, na kuthibitishwa kuwa Qur-aan ni Kitabu cha Allaah.

 

5-Zimetajwa baadhi ya adhabu na maangmizi za watu wa nyumati zilizopita, baada ya kumshirikisha Allaah na kuwapinga Rusuli.

 

6-Imetajwa mazingatio juu ya uwezo Aliouweka Allaaah kwa wanaadam wa kuweza kutembea bara na baharini.

 

7-Imetolewa mifano ya wazi ya mapambo na starehe za dunia, na kukumbushwa kwamba dunia itaondoka haraka sana.

 

8-Imetajwa utofauti ya hali za Waumini na makafiri kesho Aakhirah, na kubatwilika kwa viabudiwa vya washirikina.

 

9-Imethibitishwa kwamba Qur-aan imeteremshwa kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى), na dalili ya kuwa madai ya wanayoipinga ni uzushi wa wazi, na washirikina wameshindwa kuleta japo Suwrah moja mfano wake.

 

10-Imethibitishwa kuwa Ilimu ya Allaah imeenea kote na kwa viumbe wote, na kutaja athari za Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) uliokuwa wazi.

 

11-Imewabashiria Vipenzi wa Allaah (سبحانه وتعالى) hapa duniani na Aakhirah.

 

12-Kuna maamrisho ya kutakiwa kudhihirisha furaha kwa Uislamu na Qur-aan.

 

13-Kumliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa kutajwa kisa cha Nabiy Nuwh na Nabiy Muwsaa (عليهما السّلام) na kisa cha Bani Israaiyl na watu wa Firawni.

 

14-Imetajwa kuokoka kwa watu wa Nabiy Yuwnus (عليه السّلام) kwa kuamini kwao, na kutubia kwao, na kwamba kaumu ya Nabiy Yuwnus (عليه السّلام) ni kaumu pekee iliyoamini kabla ya kuteremshiwa adhabu.

 

15-Ameamrishwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) aelekee katika Dini ya haki ya Allaah, na onyo la kutokumshirikisha Allaah.

 

15-Imethibitshwa kwamba dhara yoyote ile inayomsibu mtu, hakuna wa kuiondosha isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Na kwamba Allaah Akimtakia mtu kheri, basi hakuna wa kuizuia.

 

16-Suwrah imekhitimishwa kwa kumliwaza Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) avute subira mpaka Allaah (سبحانه وتعالى) Ateremshe Hukmu Yake.

 

 

 

011-Huwd: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 123

 

Jina La Suwrah: Huwd

 

Suwrah imeitwa Huwd, na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini kwenye Faida. Na imeitwa Huwd kutokana na kisa cha Nabiy Huwd (عليه السّلام) kwa kaumu yake ya ‘Aad ingawa pia kisa chake kimetajwa katika Suwrah nyenginezo. Rejea Aayah (50-60).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kumpa thabati Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) (na kumliwaza) pamoja na Waumini kwa visa vya waliotangulia, na makemeo makali kwa wenye kukadhibisha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Uthibitisho wa daawah ya Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) pamoja na kuthibitisha misingi ya imaan ya Kiislam ya Tawhiyd ya Allaah.

 

3-Kubashiria na kuonya shirki na maovu, na kukumbushwa viumbe malipo ya mema na maovu Siku ya  Qiyaamah. 

 

4-Kubainishwa Desturi ya Allaah (سبحانه وتعالى) kuwaadhibu na kuwaangamiza makafiri wa nyumati zilizopita, na kutajwa sababu za dhulma kwamba, wengi wao walifuata starehe na matamanio yaliyopelekea kwenye uasherati, dhulma, ubadhirifu, ufisadi na kuwafanyia dhihaka Rusuli wa Allaah.

 

5-Kumthitibisha Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) pamoja na Waumini wabakie imara katika Dini kwa kutolewa kisa cha Nabiy Nuwh (عليه السّلام), kwamba mapenzi yake kwa mwanawe ni tabia ya kibinaadam, na kwamba kuna mipaka ya sharia katika haki za baina ya mzazi na mwana katika kumuasi Allaah (سبحانه وتعالى).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imebainishwa kwamba Qur-aan ni Aayah zilizofasiliwa waziwazi kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى), ikafuatilia kutaja fadhila za Istighfaar. Rejea Aayah namba (3).

 

2-Imebainishwa kwamba, Allaah (سبحانه وتعالى) Anazitambua siri za viumbe wote na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Anadhamini rizki zote za viumbe.

 

3-Imethibitishwa kufufuliwa na jazaa (malipo) ya mema na maovu.

 

4-Imebainishwa hali za watu katika shida na raha.

 

5-Imemthibitisha Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumliwaza juu ya maudhi ya watu wake; washirikina wa Makkah.

 

6-Imebainishwa makundi ya makafiri na Waumini, na kuyapigia mifano.

 

7-Vimetajwa sehemu ya visa vya Manabii, na kuchambua baadhi ya matukio yao, na yale yaliyojiri pamoja na watu wao, kama vile kisa cha Nuwh, Huwd, Swaalih, Ibraahiym, Luutw, Shu’ayb na Muwsaa (عليهم السّلام).

 

8-Kuna muongozo juu ya yale yanayoweza kumfanya mtu aishi maisha mazuri, kama vile kuthibitika katika Dini, na kutojiegemeza kwa watu wa dhulma, na kusimamisha Swalaah.

 

9-Imebainishwa faida ya visa vya Manabii na kuwataja watoto wao kama Nabiy Nuwh (عليه السّلام) na mwanawe aliyegharikishwa. Faida kama hii, ni kwa ajili ya kuuthibitisha moyo wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Waumini wanapokuwa na watu wenye uhusiaono wa damu, wanaomuasi Allaah (سبحانه وتعالى).   

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kutoa amri ya kuwataka watu watawakkal kwa Allaah kwa kila hali na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Haghafiliki na matendo yoyote yale; mema au maovu.

 

Faida:

 

 عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ، قَالَ اتَّبَعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ رَاكِبٌ فَوَضَعْتُ يَدِي عَلَى قَدَمِهِ فَقُلْتُ أَقْرِئْنِي يَا رَسُولَ اللَّهِ سُورَةَ هُودٍ وَسُورَةَ يُوسُفَ ‏.‏ فَقَالَ ‏"‏ لَنْ تَقْرَأَ شَيْئًا أَبْلَغَ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ

   قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَق   وَ   قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ .

Amesimulia ‘Uqbah Bin ‘Aamir (رضي الله عنه): Nilikwenda kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akiwa amepanda kipando, nikaweka mkono wangu juu ya mguu wake, nikasema: Nifundishe Suwrah ya Huwd, nifundishe Suwrah ya Yuwsuf. Akasema: "Hutasoma kitu chochote chenye timilifu zaidi (katika kinga) mbele ya Allaah: (Soma):

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ ﴿١﴾

“Sema: Najikinga na Rabb wa mapambazuko.” [Al-Falaq (113)]

 

Na

قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ ﴿١﴾

“Sema: Najikinga na Rabb wa watu.” [An-Naas (114)]

 

[Hadiyth katika Sunan An-Nasaaiy, Ahmad, Ibn Hibbaan, ameisahihisha Imaam Al-Albaaniy katika Swahiyh An-Nsaaiy (5454)]

 

 

 

 

012-Yuwsuf: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 111

 

Jina La Suwrah: Yuwsuf:

 

Suwrah imeitwa Yuwsuf, na inayodalilisha ni kutajwa kwake Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) mara kadhaa katika Suwrah. Na pia kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa katika Fadhila na Faida.    

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Mazingatio kwa upole, wa mipangilio ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa vipenzi vyake, na kuwapa utulivu wao, na kuwapa mwisho mwema. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kumpa kiliwazo Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Swahaba wake na kuwapa utulivu katika nafsi zao.

 

3-Bainisho kwamba njozi njema anayoiona Muumini usingizini ni ya haki, na bainisho kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Hupindua njama za madhalimu, na kwamba Matakwa Yake yanahakiki, na bainisho la Miujiza Yake Allaah (سبحانه وتعالى) katika njia ya kuelezea visa.

 

4-Kuashiria hadhi, heshima na kujisitiri kwa kujiepusha na machafu, na kumcha Allaah kuingia katika makosa yanayomghadhibisha.  

 

5-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah; Muumba Mmoja na kwamba Yeye Ni Pekee Anayepasa kuabudiwa kwa haki.

 

6-Kubainisha kuwa mwisho mwema ni kwa wamchao Allaah, wenye kuvuta subra juu ya mitihani.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetajwa utukufu na sifa ya Qur-aan ya lugha ya Kiarabu na kuanza usimulizi wa kisa cha Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام).

2-Ikatajwa kuhusu njozi ya Yuwsuf (عليه السلام), hila za ndugu zake na husda na chuki zao kwake, na makubaliano yao na mpango wa kutaka kumuua.   

 

3-Imeelezea msafara ulioweza kumtoa Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) kisimani, kisha kuuzwa kwake akafika katika nyumba ya al-aziyz (waziri au mfalme wa Misri) na mitihani aliyoipata ya kutongozwa na mke wake kwenye qasri lake na jinsi habari zilivyoenea.

 

4-Imeelezewa tukio la Yuwsuf (عليه السّلام) kuingia gerezani baada ya kuonekana kuwa hana hatia, na daawah (ulinganiaji) aliyofanya huko.

 

5-Imeelezewa ndoto aliyoiota mfalme na jinsi Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) alivyoifasiri, na kule kuonekana kuwa Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) hakuwa na kosa hali iliyopelekea yeye kutoka gerezani.

 

6-Maelezo ya Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) kukutana na ndugu zake Misri bila wao kumtambua, na kuwataka warudi tena safari ya kufika Misri, pamoja na ndugu yao ambaye ni ndugu shakiki wa Yuwsuf (عليه السّلام). Kisha pale alipomzuia nduguye shakiki, kwa mbinu aliyoipanga kutokana na ilhaam aliyofunuliwa na Allaah (سبحانه وتعالى). Na huzuni ya baba yao baada ya tukio hilo.

 

7-Maelezo ya Yuwsuf (عليه السّلام) alipokutana na ndugu zake kwa mara ya pili, na kule kujitambulisha kwa ndugu zake, na kuwakumbusha juu ya hila walizomfanyia kutaka kumuua, na kwamba yeye amewasamehe. Kisha alipowaagiza kurudi kwa baba yao wakiwa na kanzu yake ili wafikapo, waitupie usoni mwa baba yao, nae akarudi kuona baada ya kupofuka.

 

8-Imeelezea kuhudhuria kwao nyumbani kwa Yuwsuf baada ya matukio hayo, wakiwa na baba yao, na takrima aliyoifanya Yuwsuf juu yao juu ya kuwa nduguze walimfanyia uadui, lakini kwa kuwa Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) alikuwa ni mwenye subra, mwenye moyo wa kusamehe, mwema na mwenye ihsaan alimnasibisha shaytwaan kuwa ndiye aliyewachochea nduguze kumfanyia uadui.

 

9-Duaa ya Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام) ya kuomba kufishwa na Waislamu na kukutanishwa na Swalihina.

 

10-Baada ya kisa cha Nabiy Yuwsuf (عليه السّلام), Allaah (سبحانه وتعالى) Anamliwaza Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwa si watu wengi watakaoamini japo kama atapania na kutilia hima kuwalingania. Hivyo basi, watu wake; washirikina wa Makkah, wataendelea shirki zao, naye asijali kwani adhabu itawafikia tu ya duniani na Qiyaamah kitawasimamia.

 

11-Amrisho na ukumbusho wa kulingania Dini juu ya nuru za ilimu na utambuzi.

 

12-Allaah (سبحانه وتعالى) Anaendelea kumliwaza Rasuli Wake Allaah (سبحانه وتعالى) kwa kuwaambia washirikina kwanini wasiende kutembea katika ardhi wajionee jinsi gani hatima ilikuwa ya madhalimu wa awali? Na kwamba hatima yao ilikuwa ni kuangamizwa! Ama Rusuli Wake,  Aliwateremshia Nusra Yake Akawaokoa na madhalimu.

  

13-Suwrah imekhitimishwa kwa ukumbusho kwamba, katika visa vya Rusuli, kuna mazingatio (na mafunzo) kwa wenye akili. Na kwamba Qur-aan haikuwa hadithi zinazotungwa, lakini ni sadikisho la (Vitabu) vya kabla yake na tafsili ya waziwazi ya kila kitu, na ni mwongozo na rehma kwa watu wanaoamini.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Suwrah Yuwsuf ni Suwrah pekee ambayo imeelezea kwa urefu kisa kamilifu cha Nabiy Yuwsuf (عليه السلام). Hakijatajwa kisa cha Nabiy yeyote katika Qur-aan kwa urefu kama kilivyotajwa kisa hiki cha Nabiy Yuwsuf (عليه السلام) kwenye Suwrah hii. Na Jina la Yuwsuf limetajwa kwa wingi katika Suwrah hii, na limetajwa mara moja tu katika Suwrah Al-An’aam (7:84) na katika Ghaafir (40:34) bila ya maelezo bayana.

 

2-Rejea Suwrah Yuwsuf (12:4) kupata fadhila za Nabiy huyu mtukufu na kujaaliwa kwake nusu ya ujamali wa dunia.

 

Faida:

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ كُنْتُ بِحِمْصَ فَقَالَ لِي بَعْضُ الْقَوْمِ اقْرَأْ عَلَيْنَا ‏.‏ فَقَرَأْتُ عَلَيْهِمْ سُورَةَ يُوسُفَ - قَالَ - فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ وَاللَّهِ مَا هَكَذَا أُنْزِلَتْ ‏.‏ قَالَ قُلْتُ وَيْحَكَ وَاللَّهِ لَقَدْ قَرَأْتُهَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لِي ‏ "‏ أَحْسَنْتَ ‏"‏ ‏.‏ فَبَيْنَمَا أَنَا أُكَلِّمُهُ إِذْ وَجَدْتُ مِنْهُ رِيحَ الْخَمْرِ قَالَ فَقُلْتُ أَتَشْرَبُ الْخَمْرَ وَتُكَذِّبُ بِالْكِتَابِ لاَ تَبْرَحُ حَتَّى أَجْلِدَكَ - قَالَ - فَجَلَدْتُهُ الْحَدَّ ‏.‏

Amesimulia ‘Abdullaah (Bin Mas’uwd) (رضي الله عنه): Nilipokuwa Hims, baadhi ya watu walinitaka niwasomee Qur-aan. Nikawasomea Suwrah Yuwsuf. Mtu mmoja kati yao akasema: Wa-Allaahi! Hivyo sivyo ilivyoteremshwa! Nikamwambia: Ole wako! Wa-Allaahi! Nilimsomea Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akaniambia “Umeisoma vizuri.” Nikawa naongea naye (huyo mtu) nikasikia harufu ya pombe kutoka kwake. Nikamwambia: Je unakunywa pombe na unakadhibisha Kitabu (cha Allaah?).  Hutoondoka mpaka nikupige mijeledi! Basi nikampiga mijeledi kwa mujibu wa adhabu ya Sharia (ya uasi wa kunywa pombe) [Muslim]

 

 

 

 

013-Ar-Ra’d: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah au Madiynah kwani ‘Ulamaa wamekhitilafiana kuhusu wapi imeteremshwa. Rejea Faida.
 

Idadi Za Aayah: 43

 

Jina La Suwrah: Ar-Ra’d

 

Suwrah imeitwa Ar-Ra’d (Radi), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (13) kuwa radi inamsabihi (Allaah) na kumhimidi, na Malaika pia (wanamsabihi) kwa sababu ya kumkhofu Allaah (سبحانه وتعالى).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwaraddi wanaopinga Wahy na Unabii kwa kuwabainishia mambo yanayoonyesha Uadhimu wa Allaah (سبحانه وتعالى). [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Suwrah inathibitisha nguzo tatu za ‘Aqiydah katika nyoyo za Waumini; Allaah (Mtumaji Risala), Rasuli (Mfikishaji Risala kwa watu) na Risala yenyewe (Qur-aan).

 

3-Suwrah inatoa hoja mbali mbali kwa makafiri kwa dalili na ushahidi wa wazi kabisa za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na uumbaji wa ulimwengu na viliomo. Na ikatoa baadhi ya dalili kwa mifano kadhaa.

 

4-Kubainisha haki na baatwil; kwamba haki imeimarika na yenye nguvu hata ikifichwa. Na baatwil ni dhaifu haina nguvu wala thamani hata kama ikidhihirika kwa wingi ikatanda na kuenea. Basi baatwil itatoweka tu na haki itahakiki na kuthibitika.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa ya kwamba Qur-aan ni ya kweli na imetoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى) lakini watu wengi hawaiamini.

 

2-Zimetajwa dalili za wazi kudhihirisha Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Qudra Yake; kuumba mbingu na ardhi, jua na mwezi, usiku na mchana, Mwenye kujaalia mazao ya aina mbali mbali yanayonyeshewa kwa maji ya aina moja tu! Rejea Aayah namba (4) ya Suwrah hii kwenye maelezo bayana. Na kwamba Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) ni Muumbaji Pekee wa kila kitu, na Mwenye Kuhuisha na Kufisha na Mweza kwa kuleta manufaa na madhara.  
 

3-Imeelezea yanayohusu kauli za washirikina yanayoungamana na kufufuliwa, pamoja na kuwaraddi.

 

4-Imebainishwa ukamilifu wa Ilimu ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba Yeye (سبحانه وتعالى) ni Mjuzi wa kila kitu, ya dhahiri na ya siri.

 

5-Imethibitishwa kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Anayestahiki kuabudiwa na kuombwa duaa. Na kwamba waabudiwa wa washirikina na duaa zao kwao haziwafai chochote kwani waabudiwa hao hawawaitikii chochote.

 

6-Imepigwa mifano miwili ya haki na baatwil, na kuweka mafungamano kati ya mwisho wa wafuasi wa haki na wafuasi wa baatwili, pamoja na sifa zao.

 

7-Kuna amri ya kutimiza ahadi, kuunga ambayo Ameyaamrisha Allaah (سبحانه وتعالى), kumkhofu Rabb, kuogopa malipo mabaya, kuvuta subra kwa kutaka Wajihi wa Allaah, kusimamisha Swalaah, kutoa mali kwa siri na dhahiri, kulipiza mema baada ya uovu. Basi jazaa yake ni Jannah (Pepo) na maamkizi ya Salaam kutoka kwa Malaika. Na katazo la kuvunja ahadi na kutokuunga ambayo Ameyaamrisha Allaah (سبحانه وتعالى) na kufanya ufisadi katika ardhi. Basi jazaa yake ni laana ya Allaah (سبحانه وتعالى) na makazi mabaya Aakhirah. Rejea Aayah (21-25) na faida zake.

 

8-Imeelezea baadhi ya rai za makafiri na matakwa yao ya kiburi na fitnah, na kuwaraddi.

 

9-Imebainishwa mwisho mwema kwa wenye taqwa, na mwisho mbaya kwa wanaomkadhibisha Allaah (سبحانه وتعالى).

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kumliwaza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kutokana na kukanushwa kwake na watu wake; washirikina wa Makkah. Basi Allaah (سبحانه وتعالى) Anamthibitishia kwamba Yeye Anamtosheleza kuwa Shahidi wake juu ya urongo wao, na ushahidi wa wenye ilimu ya Kitabu miongoni mwa Mayahudi na Manaswara walioamini Unabii wake, wakatoa ushahidi bila kuuficha.

 

Faida:

 

1-‘Ulamaa wamekhitalifiana kuhusu wapi kuteremka kwake. Wapo wanaosema imeteremka Makkah kutokana na maudhui na sifa za Suwrah zilizoteremshwa Makkah ambazo zinataja shirki, makafiri kutokuamini kufufuliwa, kukadhibisha Risala ya Allaah na jazaa zao motoni. Na baadhi ya ‘Ulamaa wamesema imeteremka Madiynah.

 

2-Ni Suwrah mojawapo inayotaja dalili za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa kina zaidi.

 

3-Imetajwa Jina la Suwrah (Radi) kuwa inamsabihi (Allaah) na kumhimidi na Malaika pia (wanamsabihi) kwa sababu ya kumkhofu. Na kusoma duaa mtu anaposikia radi nayo ni:

 

سُبْـحانَ الّذي يُسَبِّـحُ الـرَّعْدُ بِحَمْـدِهِ، وَالملائِكـةُ مِنْ خيـفَته.

Rejea Suwrah Ar-Ra’d (13:13)

 

 

 

014-Ibraahiym: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 52

 

Jina La Suwrah: Ibraahiym

 

Suwrah imeitwa Ibraahiym, na inayodalilisha ni kutajwa kisa chake Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) katika Aayah namba Aayah (35-41). Rejea Faida.   

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuthibitisha usimamizi wa Rusuli juu ya kubainisha na kubalighisha (daawah) na kuwatishia adhabu wanaopuuza kuwafuata na kuwakadhibisha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha kwamba Qur-aan ni Kitabu kinachoongoza katika njia iliyonyooka, kwa kumtoa mtu kutoka katika viza na kumuingiza katika nuru.

 

3-Bainisho kwamba Rusuli wote wametumwa kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah.

 

4-Kubainisha udanganyifu na ukhaini wa shaytwaan kwa mwanaadam, kwamba Siku ya Qiyaamah, atawakanusha aliowapotosha.

 

5-Allaah (سبحانه وتعالى) Kuwathibitisha Waja Wake Waumini duniani na Aakhira kwa al-qawl ath-thaabit (kauli thabiti). Ama madhalimu, wao Allaah (سبحانه وتعالى) Anawapotosha kwa sababu ya kujiepusha kwao na mawaidha Yake, kwa kufuata matamanio yao, na kutajwa adhabu zao Aakhirah.

 

6-Kukumbusha Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) kwa waja, na kuwahimiza juu ya kushukuru kwa neema hizo, na tahadhari ya kuzipinga neema na kuzikufuru.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa kwamba Qur-aan ni Kitabu cha hidaaya na ubainifu, na kwamba kinaongoza na kuwahidi watu kutoka katika viza na kuingia katika nuru. Na imebainishwa Ufalme wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa mbingu na ardhi. Na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Amewatuma Rusuli kwa lugha za watu wake ili waifahamu Risala Yake.

 

2-Kimesimuliwa sehemu ya kisa cha Muwsaa (عليه السلام), na neema za Allaah kwa watu wake pale Alipowaokoa kutokana na Firawni. Na kutajwa kwa khabari za baadhi ya Rusuli pamoja na watu wao waliowapinga Risala ya ya Allaah na malipo yao ya adhabu kwa kuwakadhibisha Rusuli wa Allaah.  

 

3-Kuna mahojiano kati ya watu wa motoni; wadhaifu na wale waliofanya kiburi. Na mjadala wa shaytwaan na watu aliowapotosha huko motoni, na kwamba shaytwaan huko Aakhirah, anakana udanganyifu wake na ahadi zake kwa watu waliomfuata.

 

4-Imetajwa hali za watu wa Jannah na neema za milele.

 

5-Umepigwa mfano na Allaah (سبحانه وتعالى) wa neno zuri la Tawhiyd, kuwa ni kama mti mzuri. Neno hilo linamaanisha kushuhudia kwamba:

 

لاَ إِلَه إِلاَّ اللَّه وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُول اللَّه

Hapana mwabudiwa wa haki isipokuwa Allaah na Muhammad ni Rasuli Wake.

Rejea Aayah namba (14-15) kwenye maelezo bayana kuwa mti huo ni kama mtende. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Anapiga mfano wa neno baya kuwa ni sawa na mti mbaya. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Anatofautisha baina ya hayo mawili kwamba: Anawathibitisha wale walioamini kwa al-qawl ath-thaabit katika uhai wa dunia na Aakhirah, na kinyume chake, Anawaacha madhalimu wapotoke. Rejea Aayah namba (27) kwenye maelezo kuhusu maana ya kauli hii inayohusiana na maswali matatu atakayoulizwa mtu kaburini.    

 

6-Suwrah imetaja hali za makafiri ambao walizibadilisha neema za Allaah (سبحانه وتعالى) na kuzikufuru.

 

7-Suwrah imetaja pia baadhi ya neema za Allaah za Uumbaji wa ulimwengu na viliomo Akamalizia kusema kuwa Neema Zake haziwezi kuorodheshwa katika hesabu. Rejea Aayah namba (34) kwenye uchambuzi wa Neema za Allaah (سبحانه وتعالى).

 

8-Kuna khabari za Nabiy ya Ibraahiym (عليه السلام) na kumwabudu kwake Allaah (سبحانه وتعالى). Na khofu ya dhuria wake kuabudu masanamu. Na kuwaacha dhuria wake katika bonde la Makkah akiwaombea wao na watu rizki na nyoyo zao zielekee kupenda kufika na kuweko huko. Pia shukurani zake kwa Allaah (سبحانه وتعالى) kumjaalia wana wawili Ismaa’iyl na Is-haaq. Kisha duaa zake kujiombea mwenyewe na dhuria wake kusimamisha Swalaah na kuwaombea Waumini maghfirah. Rejea Aayah namba (41).  

 

9-Suwrah imekhitimishwa kwa Aayah zinazotaja hali za makafiri na madhalimu zitakavyokuwa Siku ya Qiyaamah na aina za adhabu zao.  

 

Faida:

 

Baadhi ya kisa cha Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) kimetajwa katika Suwrah hii pindi alipokuwa Makkah na ahli zake; mkewe Haajar na mwanawe Ismaa’iyl, na kutajwa shukurani zake kwa Allaah (سبحانه وتعالى) kumruzuku wana wawili ambao ni Ismaa’iyl na Is-haaq, na duaa alizoomba. Rejea tanbihi za Aayah namba (35) na (41).

 

 

 

 

015-Al-Hijr: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 99

 

Jina La Suwrah: Al-Hijr.

 

Suwrah imeitwa Al-Hijr (Eneo lilioko baina ya Sham na Hijaaz), na inayodalilisha ni kutajwa watu wa Al-Hijr katika Aayah namba (80). Hawa ni kina Thamuwd ambao walitumiwa Nabiy Swaalih (عليه السّلام) kuwalingania Tawhiyd ya Allaah.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwaahidi adhabu wale wote wanaoifanyia istihzai Qur-aan. Ahadi ya Allaah juu ya kuihifadhi Qur-aan, kwa kumuunga mkono Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumthibitisha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha Uadhama wa Qur-aan kuwa ni Kitabu kinachobainisha na kuongoza katika njia ilyonyooka, na thibitisho la kuhifadhika kutokana na kubadilishwa.

 

3-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na kubainisha Uwezo Wake Allaah (سبحانه وتعالى) kwa kusimamisha hoja dhidi ya makafiri kwa kueleza Aayaat (Ishara, Dalili) za mbinguni na ardhini. Pia Uwezo Wake Allaah (سبحانه وتعالى) wa Kuhuisha na Kufisha na kuthibitishwa kukusanywa kwa ajili ya kuhesabiwa matendo na malipo yao ya adhabu.      

 

4-Bainisho kwamba asili ya mwanaadam ni kutokana na udongo. Na bainisho kuhusu ushawishi na uchochezi wa shaytwaan kwa mwanaadam.

 

5-Bainisho kwamba mauti na uhai yako Mikononi mwa Allaah Pekee.

 

6-Kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumthibitisha pamoja na Waumini.  

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imewaonya  washirikina kuhusu kumzulia kwao Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwa ni  majnuni (mwendawazimu) kwa sababu hakuwaletea Malaika wa kumsaidia na kuwapa khabari za Allaah (سبحانه وتعالى), ilhali Malaika hawashuki ila kwa hikma na amri ya Allaah (سبحانه وتعالى).  

 

2-Suwrah imewatahadharisha washirikina kwamba, watajutia matendo yao maovu ya kujishughulisha kwao na maisha ya dunia na kuzama kwao humo, na kutokusilimu kwao.  

 

3-Suwrah imethibitisha kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) Ameteremsha Qur-aan na Ameahidi kuihifadhi kutokana na kubadilishwa au kupotoshwa Aayah zake.   

 

4-Imebainishwa  kwamba wale wanaomkadhibisha Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), wanamkadhibisha kwa inda, inadi na ukafiri tu, wala si kwa kukosa dalili zinazoonyesha ukweli wake (صلى الله عليه وآله وسلم). 

 

5-Makafiri wamesimamishiwa hoja kwa kuelezea ishara za ulimwengu zinazoashiria Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Uadhimu Wake, na Qudra Yake ya Uumbaji wa mbingu na ardhi na kujaalia nyota mbinguni, na kuhifadhi vilivyomo mbinguni kwa kuwarushia vimondo mashaytwaan, na kuthibitishwa milima ardhini, na kurahisisha njia ardhini, na kujaaliwa rizki kwa kupeleka pepo za rehma zinazorutubisha na kuteremsha maji ya kumwagilia na kuihuisha ardhi, na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Anayehuisha na Kufisha na watakusanywa makafiri hao Siku ya Qiyaamah kuadhibiwa.

 

6-Ukumbusho kwamba kuumbwa kwa mwanaadam ni kutokana na udongo mkavu. Na ndivyo alivyoumbwa Aadam (عليه السّلام), na kuamrishwa Malaika kumsujudia Aadam (عليه السّلام), na kuelezea kiburi cha Ibliys kukataa kumsujudia na kufukuzwa kwake Peponi.

 

7-Kumetajwa baadhi ya maelezo ya visa vya Rusuli wa Allaah, kama vile: Ibraahiym, Luutw, Shu’ayb na Swaalih (عليهم السلام).

 

8-Suwrah imewatahadharisha makafiri na moto wa Jahannam na adhabu kali za Allaah (سبحانه وتعالى), na kuwabashiria Waumini Jannah na Rehma za Allaah.  

 

9-Suwrah imekhitimishwa kwa Amri ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kushikamana na kuendelea kubalighisha Risala Yake, wala asijali kukengeushwa na washirikina na istihzai zao, na kumliwaza  Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwamba Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) Anatosheleza dhidi ya istihzai zao. Kisha ikamalizikia kwa amrisho la kuendelea kumwabudu Allaah (سبحانه وتعالى) mpaka itakapomfikia yakini (mauti).

 

 

 

016-An-Nahl: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 128

 

Jina La Suwrah: An-Nahl

 

Suwrah imeitwa An-Nahl (Nyuki), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (68).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Ukumbusho juu ya neema unaoonyesha (Uadhimu wa) Mwenye kuneemesha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuwaraddi washirikina, kuwakemea shirki zao na kuwaonya.

 

3-Kusimamisha dalili juu ya Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba Sharia ya Uislamu inatokana na asili ya Dini ya Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام).   

 

4-Kuthibitisha ukweli wa Nabiy Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na ukweli wa yale aliyokuja nayo.

 

5-Kubainisha Neema mbali mbali za Allaah kwa Waja Wake.

 

6-Kubainisha sifa za Waumini na washirikina na kuthibitisha kufufuliwa Siku ya Qiyaamah na jazaa za Waumini duniani na Aakhirah, na adhabu za washirikina duniani na Aakhirah kutokana na shirki na kufru zao,.

 

7-Kusisitiza wema na ihsaan kwa watu, kutimiza ahadi hata ikiwa lengo ni kuwalingania katika Dini ya Allaah kuwafahamisha ukafiri wao na ushirikina wao. Pia matahadharisho ya kutenda machafu na munkari na dhulma.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuthibitisha kwamba Siku ya Qiyaamah ni kweli na kwamba haina shaka kutokea kwake. Na Allaah (سبحانه وتعالى) Ametakasika na Ametukuka kwa Uluwa kutokana na wanayomshirikisha.

 

2-Imethibitishwa Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Al-Uluwhiyyah (Kumpwekesha Allaah katika ibaada) kwamba hapana mwabudiwa wa haki ila Yeye Allaah (سبحانه وتعالى). Na uthibitisho wa Tawhiyd ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola, Uumbaji na kadhaalika) kwa kubainisha Qudra ya Allaah katika kuumba mbingu, ardhi, wanaadam, na wanyama. Pia  kulidhalilisha jua na mwezi, usiku na mchana, na vinginevyo.

 

3-Zimetajwa Neema nyingi na mbalimbali za Allaah (سبحانه وتعالى) kwa wanaadam. Miongoni mwazo ni wanyama na vinavyopatikana kwao ambavyo ni vipando vya watu, na kubebeshwa mizigo safarini, kupatikana ngozi zao, maziwa na pambo. Pia neema ya maji yatokayo mbinguni yanayootesha mazao mbalimbali. Neema ya Allaah (سبحانه وتعالى) kuitisha usiku na mchana, kuitisha bahari na faida zinazopatikana humo za mapambo, nyama safi, na meli zinazopita humo kuwapatia watu rizki zao. Kujaalia milima thabiti ardhini. Kujaalia nyota za kuwaongoza watu njia na mengineyo. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Anamalizia kuhusu Neema Zake kuwa haiwezekani kuziorodhesha hesabuni. Na hayo yote Allaah (سبحانه وتعالى) Anataja kuwa ni Aayaat (Ishara, Dalili, Mazingatio) kwa watu wenye kutafakari, wenye kutia akilini, wenye kukumbuka na wenye kushukuru.

 

4-Kuna matahadharisho kwa washirikina, ya yale yaliyowapata waliomshirikisha Allaah (سبحانه وتعالى) na kuwapinga Rusuli wa Allaah (عليهم السلام), ambayo ni maangamizi na adhabu za dunia na zinazowangojea Aakhirah.

 

5-Suwrah imebainisha tofauti ya kutolewa roho kwa kafiri na Muumin: Kafiri hutolewa kwa adhabu na kubashiriwa kuingizwa motoni huko Aakhirah. Ama Muumin, yeye hutolewa roho yake huku Malaika wakimtolea Salaam na bishara ya kuingizwa Jannah.  

 

6-Imebainishwa jinsi washirikina na waabudiwa wao watakavyokanushana ibaada zao Siku ya Qiyaamah. 

 

7-Imetajwa baadhi ya mila na desturi za kijaahiliyyah, za dhulma ya hali ya juu, kuwachukia watoto wa kike na kuwazika wakiwa hai.

 

8-Zimetajwa neema nyenginezo za Allaah (سبحانه وتعالى) nazo ni maziwa masafi yanayotoka matumboni mwa wanyama. Pia mazao mbalimbali. Na neema ya kupata asali kutokana na nyuki, ambayo ni shifaa ya magonjwa mbalimbali. Na Aayah (80-81) za zimeendelea kutaja Neema Zake Allaah (سبحانه وتعالى) za sufi, ngozi, vivuli na kadhaalika.  

 

9-Kuna mifano ya wazi baina ya Muumini na kafiri. Muumini ni mwenye kushukuru. Ama kafiri ni aliyekosa shukurani na mwenye kukufuru. Na mifano ya tofauti ya Mwabudiwa wa haki ambaye ni Allaah (سبحانه وتعالى) na waabudiwa wasiokuwa wa haki.

 

10-Imetajwa baadhi ya tabia njema, ikiwemo uadilifu, ihsaan, kujitolea, kukemea uovu, kuhimiza watu kutekeleza ahadi, na kuwakemea watu juu ya kuvunja ahadi.

 

11-Ukumbusho wa Muumini kutenda mema ili apate maisha mazuri duniani na Aakhirah.

 

12-Kuna amri ya kuomba kinga dhidi ya shaytwaan katika kusoma Qur-aan, jambo ambalo ni miongoni mwa adabu za kuisoma Qur-aan.  

 

13-Imetajwa baadhi ya shubha ambazo walizizusha washirikina dhidi ya Qur-aan, pamoja na kuzifanyia raddi.

 

14-Imetajwa hukmu ya mtu anayekufuru baada ya kuwa Muumini (mwenye kurtadd), na anayelazimishwa kukufuru, ilihali moyo wake umethibitika katika imaan.

 

15-Imetajwa amrisho la kula vizuri vya halali na haramisho la kula vya haramu kama nyama ya nguruwe. Na kubainisha kwamba kuhalalisha na kuharamisha ni kazi ya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

16-Ametajwa Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) na baadhi ya sifa na fadhila zake, na ukumbusho kwa watu kuwa alikuwa haniyfah (mwenye kuelemea haki) wala hakuwa mshirikina, na sifa yake ya kuwa mwenye kushukuru. Rejea Aayah (120) kwenye uchambuzi wa fadhila na sifa za Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام).

 

17-Imetajwa njia muhimu za kufanya daawah ya Allaah, na jinsi ya kuamiliana na watu, ambako ni kuwalingania kwa hekima, na mawaidha mazuri.

 

18-Suwrah imekhitimishwa kwa amri ya kuvuta subira katika mitihani na kwamba subra inatokana na tawfiyq ya Allaah (سبحانه وتعالى) baada kumuomba Yeye Amjaalie mja Wake kuvumilia.

 

Faida:

 

Suwrah ya An-Nahl ni Suwrah inayobainisha kwa wingi Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) ambazo haiwezekani kuziorodhesha hesabuni kama Anavyosema Mwenyewe Allaah (سبحانه وتعالى) katika Aayah namba (18). Na mojawapo ya neema ni Kuumba An-Nahl (Nyuki) wanaotoa asali matumboni mwao ambayo ni shifaa, tiba na kinga ya magonjwa. Rejea Aayah namba (68-69).

 

 

 

 

 

017-Al-Israa: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 111

 

Jina La Suwrah: Al-Israa

 

Suwrah imeitwa Al-Israa (Safari ya Usiku), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila, na kutajwa katika Aayah namba (1). Rejea pia Faida. 

 

Na imeitwa pia Suwrah Bani Israaiyl, kutokana na maelezo yaliyotajwa kuhusu Wana wa Israaiyl na ufisadi wao katika ardhi.  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Allaah (سبحانه وتعالى) kumthibitisha Rasuli wake, (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumtia nguvu kwa dalili za wazi, na kumpa bishara Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ya ushindi na kuthibiti. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuithibitisha misingi ya ‘Aqiydah ya Uislamu, na kuisafisha na kila kinachotia dosari katika Uislamu.

 

3-Kubainisha kwamba, Qur-aan inaongoza katika yaliyonyooka na inawabashiria Waumini ujira mtukufu na mkubwa. Na kuthibitishwa adhabu kwa wasioamini. Na kwamba malipo ya hidaaya na dhambi za upotevu humjia mtu binafsi. Na pia hakuna atakayebeba dhambi za mtu mwengine. Na kwamba Siku ya Qiyaamah, kila mtu atashuhudia mwenyewe matendo yake. 

 

4-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na kuwafanyia ihsaan wazazi wawili na kutokuwakemea hata kwa neno la uff! Rejea tanbihi ya Aayah namba (23). Pia kuwafanyia ihsaan arhaam (wenye uhusiano wa damu), walioharibikiwa safarini, kuwaonea huruma maskini na mafakiri.

 

5-Haramisho la kumshirikisha Allaah, na kufanya ubadhirifu wa mali, kukaribia zinaa, kuua na makatazo mengineyo.     

 

6-Kuthibitisha Qur-aan na kwamba ni mustahili kwa yeyote yule kuleta mfano wa Qur-aan kwani ni muujiza wa Dini Tukufu ya Kiislamu. Na pia kubainishwa kwamba Qur-aan imeteremshwa kidogo kidogo kwa hikma.

 

7-Maelezo yanayomuhusu Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kubainisha misimamo ya washirikina kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

8-Kubainisha baadhi ya majukumu ya kisharia yanayoendana na tabia za kila mmoja na jamii kwa ujumla.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kutajwa muujiza wa safari ya Al-Israa na Al-Mi’raaj, ambayo ni safari ya sehemu ya usiku mmoja kuanzia Masjid Al-Haraam hadi Masjid Al-Aqswaa kisha kupanda mbinguni hadi mbingu ya saba.  

 

2-Imetajwa Kitabu ambacho Allaah alimpa Muwsaa (عليه السلام), ili kiwe mwongozo kwa watu wake, na kuwajulisha Bani Israaiyl kuwa watafanya uharibifu katika ardhi mara mbili.

 

3-Imebainisha fadhila za Qur-aan, na kwamba inaongoza kwenye jambo zuri zaidi, na inawabashiria Waumini kuwa watapata malipo makubwa.

 

4-Imethibitisha dalili ya kuwa Allaah Pekee Ndiye Anaepasa kuabudiwa. Imetaja dalili ya uwepo wa usiku na mchana na kwamba kuna faida nyingi kwa mwanaadam.

 

5-Imebainisha Desturi ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya maangamizo kwa watu wa karne zilizopita. Na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Haadhibu wala  Haangamizi watu isipokuwa baada ya kuwatumia Rusuli wake kuwabashiria na kuwaonya ili kuwasimamishia hoja.  

 

6-Imebainishwa kwamba maisha mazuri ya Aakhirah ni kwa matakwa Yake Allaah (سبحانه وتعالى), kukiambatana na matendo ya mja akiwa na imaan.

 

7-Kuna Makatazo na Maamrisho Ya Allaah (سبحانه وتعالى) ambayo yameanzia Aayah ya (22) hadi ya (39) yakiwemo: (i) Tahadharisho la kutokumshirikisha Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) (ii) Amri ya kumwabudu Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee (iii) Kuwafanyia wema wazazi wawili na kutokuwaudhi hata kwa neno la uff! Kuwanyenyekea, kuwahurumia na kuwaombea duaa. (iv) Kuwapa jamaa wa karibu haki zao na masaakini (v) Kutokufanya ubadhirifu na tahadharisho la shaytwaan anayepelekea ubadhirifu (vi) Kuwatamkia maneno mazuri jamaa wa karibu wanapoomba rizki (vii) Kutokufanya ubakhili na kutokutumia mali kwa israfu (viii) Kutokuwaua watoto kwa kukhofia ufuqara (ix) Kutokukaribia machafu ya zinaa (x) Kutokuua nafsi ambayo Allaah Ameiharamisha (kuiua) isipokuwa kwa haki ya kisharia (xi) Kutokukaribia kula mali ya yatima (xii) Kutimiza ahadi (xiii) Kutimiza kipimo kamilifu kinapopimwa mizanini (xiv) Kutokufuata (au kusema) asiyekuwa nayo mtu kwayo ilimu (xv) Kutokutembea katika ardhi kwa majivuno (xvi) Akamalizia Allaah (سبحانه وتعالى) kwa tahadharisho la kutokumshirikisha Yeye (سبحانه وتعالى).     

 

8-Kuna Radd kuwapinga wanaomzulia Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa Ana wana wa kike.

 

9-Imetajwa kuwa kila kilichopo mbinguni na ardhini kinamsabihi na Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى).

 

10-Imetajwa sehemu ya kauli za washirikina kutokuamini kwao kufufuliwa.

 

11-Waumini wameamrishwa watamke maneno mazuri na wajitahadharishe na shaytwaan.

 

12-Imetajwa kisa cha kuumbwa Aadam na kumkirimu kwa kuamrisha Malaika wamsujudie, na msimamo wa Ibliys juu ya hilo.

 

13-Allaah (سبحانه وتعالى) Amemthibitisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na Kumuamrisha kudumisha Swalaah za usiku na mchana na kusoma Qur-aan.

 

14-Imebainishwa kuwa Qur-aan ni shifaa na rehma kwa Waumini.

 

15-Imeelezewa madai ya washirikina kumtaka Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم)  alete mambo ya ajabu yasiyokuwa ya kibinaadam; rejea Aayah (90-95).

 

16-Imetajwa kuhusu miujiza na ishara tisa alizopewa Nabiy Muwsaa (عليه السلام) kwa Firawni.

 

17-Imebainishwa kuwa Qur-aan imeteremshwa kidogo kidogo kwa hikma yake ya kuwasomea watu kwa kituo.

 

18-Suwrah imekhitimishwa kwa kuthibitisha Majina ya Allaah, kwamba yote ni Mazuri kwani madai ya washirikina walikuwa wakipinga sifa ya Ar-Rahmaan. Basi kwa Jina lolote lile atakavoombwa duaa ikiwa ni “Yaa Allaah” au “Yaa Rahmaan” basi yote ni sahihi.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Miongoni mwa Suwrah alizokuwa akizisoma Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kabla ya kulala ni Suwrah Al-Israa:

 

 عن عائشة رضي الله عنها قالت: كانَ النَّبيُّ صلَّى اللَّهُ عليهِ وسلَّمَ لا ينامُ علَى فِراشِه حتَّى يقرأ بَني إسرائيلَ ، والزُّمَرِ

Amesimulia ‘Aaishah (رضي الله عنها): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa halali kitandani mwake ila akisoma kwanza (Suwrah) Bani Israaiyl na Az-Zumar. [At-Tirmidhiy na ameisahihisha Al-Albaaniy katika Swahiyh At-Tirmidhiy (2920), Swahiyh Al-Jaami’ (4874)]

 

Faida:

 

1-Suwrah imeitwa Al-Israa kutokana na tukio adhimu la safari ya Al-Israa Wal-Mi’raaj ambayo ilikuwa ni safari ya baadhi ya nyakati za usiku mmoja (Al-Israa) kuanzia Masjid-Al-Haraam Makkah hadi Masjid Al-Aqswaa (Mji wa Quds Jerusalem), kisha kupanda (Mi’raaj) kufika mbingu ya saba, (na kurudi usiku huo huo Makkah). Imetajwa mwanzo wa Suwrah, rejea Aayah namba (1) kwenye maelezo bayana.

 

2-Suwrah Al-Israa ni miongoni mwa Suwrah zilizotangulia kuteremshwa, na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akazitaja kuwa ni pato lake la mwanzo:

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ، سَمِعْتُ ابْنَ مَسْعُودٍ، يَقُولُ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ وَالْكَهْفِ وَمَرْيَمَ وَطَهَ وَالأَنْبِيَاءِ إِنَّهُنَّ مِنَ الْعِتَاقِ الأُوَلِ وَهُنَّ مِنْ تِلاَدِي‏.‏

Amesimulia ‘Abdur-Rahmaan bin Yaziyd (رضي الله عنه): Nimemsikia  ‘Abdullaah bin Mas‘uwd (رضي الله عنه) akisema: Suwrah Bani Israaiyl, Al-Kahf, Maryam, Twaahaa na Al-Anbiyaa ndio miongoni mwa pato langu la kwanza na mali yangu kongwe, na (hakika ni) ndio mali yangu kongwe.” [Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

 

018-Al-Kahf: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 110

 

Jina La Suwrah: Al-Kahf

 

Suwrah imeitwa Al-Kahf (Pango), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila. Na imeitwa Al-Kahf kutokana na kisa cha Aswhaabul-Kahf (watu wa pangoni) waliotaja kuanzia Aayah namba (9).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha Manhaj (njia) ya kuamiliana na fitnah. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuwajibika Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى) na kumshukuru kwa Neema Zake tele, kuwa na imaan na matendo mema, kuthibitisha Tawhiyd Yake (Kumpwekesha) na haramisho la kumshirikisha kwa ibaada na riyaa-a (kujionyesha).  

 

3-Kuthibitisha kufufuliwa, na adhabu za wenye kukanusha.

 

4-Mwongozo wa ‘Aqiydah sahihi na tabia njema, na mwongozo juu ya fikra salama ambayo inamfanya mtu aishi maisha mazuri ya duniani na Aakhirah.

 

5-Kubainisha Hikma ya Allaah (سبحانه وتعالى) katika Ujuzi Wake, na kwamba wanaadam wanatofautiana ilimu na maarifa waliyojaaliwa na Allaah.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى) kwa kuteremsha Kitabu kwa Mja Wake Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم), na kukisifu kuwa ni Kitabu kitukufu kisicho na dosari, na kwamba kinabashiria Waumini watendao mema kuwa watapata ujira mzuri, na kinawaonya wanaomsingizia Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa ana mwana.

 

2-Imebainishwa kwamba vilivyopo juu ya ardhi ni pambo lake na kwamba limewekwa na Allaah (سبحانه وتعالى) ikiwa kama mtihani kwa waja.

 

3-Imetajwa kisa cha Aswhaabul-Kahf (Watu wa pangoni) ambao walithibitika katika Tawhiyd ya Allaah.

 

4-Imeamrishwa kusema In Shaa Allaah pindi mtu akitaka kufanya jambo kesho au hata baada ya muda fulani.

 

5-Imetahadharishwa fitnah ya mali kwa kutajwa kisa cha mwenye bustani mbili aliyemkufuru Rabb wake akakanusha Siku ya Qiyaamah, na adhabu yake.

 

6-Umepigwa mfano wa maisha ya dunia; mfano unaojulisha kumalizika kwake na kuondoka starehe zake.

 

7-Imetajwa baadhi ya adhabu za moto kwa madhalimu na makafiri Siku ya Qiyaamah na mateso yao na baadhi ya matukio ya Siku hiyo ya Mwisho.

 

8-Waumini wamekumbushwa kwamba, mali na watoto ni mapambo ya dunia, lakini al-baaqiyaatu asw-swaalihaatu ndio bora zaidi mtu kutarajia malipo mema kutoka kwa Allaah. Rejea Aayah (46).

 

9-Imebainishwa uadui wa Ibliys kwa Aadam na kizazi chake.

 

10-Imetajwa kisa cha Nabiy Muwsaa (عليه السلام) pamoja na kijana wake Yuwsha’ Bin Nuwn pamoja na kisa chake na mja aliyepewa ilimu zaidi naye ni Al-Khidhwr.

 

11-Imetajwa kisa cha Dhul-Qarnayni na kutajwa kwa Yaajuwj na Maajuwj ambao ni mmojawapo ya alama kubwa za Qiyaamah.

 

12-Suwrah imekhitimishwa kwa makemeo ya ushirikina na kubatilisha shirki, na kubainisha mazuri ya kudumu milele, Aliyoyaahidi Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Waumini.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Kuhifadhi Aayah kumi za mwanzo wa Suwrah ni kinga ya Masiyh Dajjaal:

 

عن أَبي الدرداءِ رضي اللهُ عنه : أنَّ رسول الله صلى الله عليه وسلم ، قَالَ : مَنْ حَفِظَ عَشْرَ آيَاتٍ مِنْ أَوَّلِ سُورَةِ الكَهْفِ ، عُصِمَ مِنَ الدَّجَّالِ  . رواه مسلم

Amesimulia Abuu Dardaa (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: "Mwenye kuhifadhi Aayah kumi mwanzo wa Suwrah Al-Kahf   ataepushwa na (Masiyh) Dajjaal.” [Muslim]

 

Na katika riwaayah nyengine Hadiyth ndefu ambayo:

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alimtaja Ad-Dajjaal siku moja…. Akasema:

 

فَمَنْ أَدْرَكَهُ مِنْكُمْ فَلْيَقْرَأْ عَلَيْهِ فَوَاتِحَ سُورَةِ الْكَهْفِ إِنَّهُ خَارِجٌ خَلَّةً بَيْنَ الشَّأْمِ وَالْعِرَاقِ فَعَاثَ يَمِينًا وَعَاثَ شِمَالاً

"Atakayesalia miongoni mwenu na kumwona, amsomee Aayah za mwanzo za Suwrah Al-Kahf kwani atatokea njia baina ya Sham na Iraq na atafanya ufisadi pande za kuliani na kushotoni.” [Muslim]

 

وفي رواية :  مِنْ آخِرِ سُورَةِ الكَهْفِ  رواه مسلم

Na riwaayah nyengine: “Mwisho wa Suwrah Al-Kahf.” [Muslim]

 

 

2-Kuisoma inateremsha sakiynah (Utulivu):

 

حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، سَمِعْتُ الْبَرَاءَ بْنَ عَازِبٍ ـ رضى الله عنهما ـ قَرَأَ رَجُلٌ الْكَهْفَ وَفِي الدَّارِ الدَّابَّةُ فَجَعَلَتْ تَنْفِرُ فَسَلَّمَ، فَإِذَا ضَبَابَةٌ ـ أَوْ سَحَابَةٌ ـ غَشِيَتْهُ، فَذَكَرَهُ لِلنَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ ‏ "‏ اقْرَأْ فُلاَنُ، فَإِنَّهَا السَّكِينَةُ نَزَلَتْ لِلْقُرْآنِ، أَوْ تَنَزَّلَتْ لِلْقُرْآنِ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abuu Is-haaq (رضي الله عنه): Nimemsikia Al-Baraa Bin ‘Aazib (رضي الله عنهما) akisema: Mtu mmoja alisoma Suwrah Al-Kahf (katika Swalaah yake), na ndani ya nyumba yake mlikuwa na mnyama. (Mnyama) akawa anaogopa na huku anarukaruka. Akatoa Salaam (kumaliza Swalaah) basi ghafla ukamfinika ukungu au wingu. Akamwelezea kisa hicho Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) basi akasema: “Soma ee fulani, kwani hiyo ni as-sakiynah (utulivu) umeteremka kwa sababu ya Qur-aan.” Au “Unateremka kwa ajili ya Qur-aan.” [Al-Bukhaariy na Muslim]

 

3-Inamwangazia Nuru kati ya Ijumaa mbili, atakayeisoma siku ya Ijumaa:

 

 عَنْ أَبِي سَعِيدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:  من قَرَأَ سُورَة الْكَهْف فِي يَوْم الْجُمُعَة أَضَاء لَهُ النُّور مَا بَيْنَ الْجُمْعَتَيْنِ

 

Amesimulia Abu Sa’iyd Al-Khudriyy (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Mwenye kusoma Suwrah Al-Kahf Siku ya Ijumaa, basi itamwangazia nuru ya kati ya Ijumaa mbili.” [Hadiyth Swahiyh: Imefanyiwa “ikhraaj” na Al-Haakim (2/368) na Al-Bayhaqiy (3/249) na ameisahihisha Al-Albaaniy katika Swahiyh Al-Jaami’ (6470)]

 

Tanbihi: Baadhi ya ‘Ulamaa wameona kuwa hii ni Hadiyth dhwaiyf ila kuna ambao wameona si vibaya kuisoma kama Imaam Ibn Baaz (رحمه الله) aliposema: “Ina udhaifu lakini mtu akiisoma kutaraji fadhila zake, basi ni vizuri kwani alifanya hivo Ibn ‘Umar (رضي الله عنهما).

 

Faida:

 

1-Suwrah Al-Kahf (18) ni miongoni mwa Suwrah tano zinazoanzia kwa AlhamduliLlaah. Nyenginezo ni Al-Faatihah (1), Al-An’aam (6), Saba-a (34) na Faatwir (35).

 

2-Rejea faida katika Aayah namba (23) kujua sababu ya kuteremshwa kisa cha Aswhaabul-Kahf.

 

3-Suwrah Al-Kahf ni miongoni mwa Suwrah zilizotangulia kuteremshwa, na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akazitaja kuwa ni pato lake la mwanzo:

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ، سَمِعْتُ ابْنَ مَسْعُودٍ، يَقُولُ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ وَالْكَهْفِ وَمَرْيَمَ وَطَهَ وَالأَنْبِيَاءِ إِنَّهُنَّ مِنَ الْعِتَاقِ الأُوَلِ وَهُنَّ مِنْ تِلاَدِي‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdur-Rahmaan bin Yaziyd (رضي الله عنه): Nimemsikia  ‘Abdullaah bin Mas‘uwd (رضي الله عنه) akisema: Suwrah Bani Israaiyl, Al-Kahf, Maryam, Twaahaa na Al-Anbiyaa ndio miongoni mwa pato langu la kwanza na mali yangu kongwe, na (hakika ni) ndio mali yangu kongwe.” [Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

 

 

 

019-Maryam: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 98

 

Jina La Suwrah: Maryam

 

Suwrah imeitwa Maryam, na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa katika nukta (3) ya Fadhila. Na imeitwa Maryam kutokana na kisa chake Maryam mama wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) kuanzia Aayah namba (16).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubatilisha ‘Aqiydah (itikadi) ya washirikina na Manaswara ya kumnasibishia Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa na mtoto, na kubainisha ukunjufu (ukubwa) wa Rehma za Allaah (سبحانه وتعالى) kwa waja Wake. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha Miujiza Ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Uwezo Wake Mkubwa wa kuumba bila ya kuweko sababu.

 

3-Radd kwa Mayahudi waliomsingizia machafu Maryam mama wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام). 

 

4-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah kwamba Anayestahiki kuabudiwa ni Allaah (سبحانه وتعالى). Na haramisho la kumshirikisha Allaah, na kwamba hilo ni chukizo kubwa hata kwa vitu Alivyoviumba Allaah mbinguni na ardhini. 

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha kimetajwa sehemu ya kisa cha Nabiy Zakariyyaa (عليه السلام) na kujaaliwa kwake kumzaa Nabiy Yahyaa (عليه السّلام)  juu ya kuwa alifikia uzee wa kuvuka mipaka pamoja na mkewe kuwa tasa.

 

2-Imetajwa kuzaliwa kwa Nabiy Yahyaa (عليه السّلام) na sifa zake.

 

3-Imetajwa kisa cha Maryam na muujiza wa kuzaliwa kwa Nabiy ‘Iysaa (عليهما السلام).

 

4-Imetaja sehemu fulani ya kisa cha Nabiy Ibraahiym (عليه السلام) alivyojadiliana na baba yake aliyekuwa ni kafiri.

 

5-Wametajwa baadhi ya Manabii na ishara kuwa walikuwa wengi akiwemo: Is-haaq, Ya’quwb, Muwsaa, Haaruwn, Ismaa’iyl, Idriys, Nuwh, Aadam (عليهم السَّلام).

 

6-Suwrah imedhihirisha aina tatu za Tawhiyd; Rejea Aayah (65) kwa maelezo bayana.

 

7-Imetaja kuhusu moto ambao kila mtu lazima aupitie.

 

8-Suwrah imebainisha malipo ya wamchao Allaah, na adhabu za makafiri, na kufungua mlango wa tawbah kwa wanaomuasi.

 

9-Imetaja baadhi ya shubha za washirikina dhidi ya Qur-aan, na kufufuliwa, pamoja na kuziraddi.

 

10-Imebainisha baadhi ya mambo yatakayotokea Siku ya Qiyaamah.

 

11-Imebainisha jinsi gani mbingu zinavokaribia kupasuka, na ardhi kuraruka, na milima kuporomoka na kubomoka kwa kumsingizia Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa Ana mwana!

 

12-Suwrah imekhitimishwa kwa kile kilichoanzwa nacho ambacho ni kubainisha mapenzi ya Allaah na Ikraam Yake kwa vipenzi Vyake, na kubainisha hikma ya kuteremshwa Qur-aan.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Ni Suwrah pekee iliyoitwa kwa jina la mwanamke naye ni Maryam mama wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام). Na Allaah (سبحانه وتعالى) Amemtakasa na kumsifia. Rejea Suwrah Aal-‘Imraan (3:42-43).

 

2-Na pia katika Hadiyth za Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesifika kuwa ni katika wanawake bora kabisa:

 

عَنْ أَنَسٍ، رضى الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ حَسْبُكَ مِنْ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مَرْيَمُ ابْنَةُ عِمْرَانَ وَخَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ وَفَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَآسِيَةُ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ ‏"‏ ‏.‏ قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحٌ ‏.‏

 

Amesimulia Anas (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Wanakutosheleza katika wanawake wa ulimwengu: Maryam bint ‘Imraan, Khadiyjah bint Khuwaylid Faatwimah bint Muhammad na Aasiyah mke wa Firawni.” [At-Tirmidhiy na amesema: Hii ni Hadiyth Swahiyh na ameisahihisha Al-Albaaniy katika Swahiyh At-Tirmidhiy Uk au namba (3878)]

 

Na pia:

 

عَنْ أَبِي مُوسَى الأَشْعَرِيِّ رضى الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: كَمَلَ مِنَ الرِّجَالِ كَثِيرٌ، وَلَمْ يَكْمُلْ مِنَ النِّسَاءِ إِلاَّ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ، وَآسِيَةُ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ، وَفَضْلُ عَائِشَةَ عَلَى النِّسَاءِ كَفَضْلِ الثَّرِيدِ عَلَى سَائِرِ الطَّعَامِ  

Amesimulia Abuu Muwsaa Al-Ash’ariyy (رضي الله عنه): Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Wanaume wengi wamefikia daraja ya ukamilifu lakini hakuna mwanamke aliyefikia daraja hiyo isipokuwa Aasiyah mke wa Firawni, na Maryam bint 'Imraan. Na ubora wa 'Aaishah (رضي الله عنها) kwa wanawake wengine ni kama mfano wa ubora wa thariyd kwa vyakula vingine.” [Al-Bukhaariy na wengineo]

 

3-Suwrah Maryam ni miongoni mwa Suwrah zilizotangulia kuteremshwa, na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akazitaja kuwa ni pato lake la mwanzo:

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ، سَمِعْتُ ابْنَ مَسْعُودٍ، يَقُولُ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ وَالْكَهْفِ وَمَرْيَمَ وَطَهَ وَالأَنْبِيَاءِ إِنَّهُنَّ مِنَ الْعِتَاقِ الأُوَلِ وَهُنَّ مِنْ تِلاَدِي‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdur-Rahmaan bin Yaziyd (رضي الله عنه): Nimemsikia  ‘Abdullaah bin Mas‘uwd (رضي الله عنه) akisema: Suwrah Bani Israaiyl, Al-Kahf, Maryam, Twaahaa na Al-Anbiyaa ndio miongoni mwa pato langu la kwanza na mali yangu kongwe, na (hakika ni) ndio mali yangu kongwe.” [Al-Bukhaariy]

 

 

020-Twaahaa: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 135

 

Jina La Suwrah: Twaahaa

 

Suwrah imeitwa Twaahaa, na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (1), na herufi hizo ni ambazo zinajulikana kuwa ni Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah zinazotokea katika mwanzo wa baadhi ya Suwrah.  Na pia kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Fadhila za Suwrah.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuishi maisha mazuri kwa kufuata mwongozo wa Qur-aan, na kuubeba ujumbe wake, na kuishi maisha magumu kwa kwenda kinyume na mwongozo wa Qur-aan. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Utukufu na hadhi ya Qur-aan na kubainisha kwamba Qur-aan ni Risala ya kutoka mbinguni, na haikuteremshwa kwa ajili ya kuwatia watu mashakani, bali Allaah (سبحانه وتعالى) Ameiteremsha kuwa ni mwongozo na uwokovu wa watu, na ni sababu ya kufaulu katika maisha ya duniani na Aakhirah.   

 

3-Ulinzi wa Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Rusuli Wake Aliowachagua kubeba Risala Yake, wakiwemo wafuasi wao.

 

4-Maelezo kuhusu baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah, na jazaa ya makafiri kuwa ni adhabu, na jazaa ya Waumini kuwa ni Jannah yenye neema na starehe za kudumu.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imekumbusha Utukufu wa Qur-aan, na kwamba imeteremshwa kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba haikuteremshwa kwa ajili kutia mashaka bali ni ukumbusho kwa wenye kukhofu.  

2-Suwrah imethibitisha Al-Istiwaa ambayo inamaanisha Allaah Kuweko juu ya ‘Arsh Yake Tukufu kwa namna inayolingana na Uadhama na Ujalali Wake Yeye Mwenyewe Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Aayah namba (5) kwenye maelezo bayana.

 

3-Imeelezea sehemu kubwa ya kisa cha Nabiy Muwsaa (عليه السلام). Kisa kikianzia Nabiy Muwsaa (عليه السلام) alipoacha ahli wake akaenda katika bonde tukufu la Twuwaa akaongea na Rabb wake. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akamkumbusha Nabiy Muwsaa (عليه السلام), pindi alipozaliwa akatiwa katika sanduku na kutupwa katika mto wa Nile, na jinsi alivyofika nyumbani mwa adui yake Firawni na kulelewa humo. Kisha pale Allaah (سبحانه وتعالى) Alipomtuma Nabiy Muwsaa (عليه السلام) na nduguye Haaruwn (عليه السلام) kwenda kwa Firawni na mazungumzo yao huko. Kisha kusilimu kwa wachawi na chukizo la Firawni kuhusu wao. Kisha kuhusu Saamiriyyu kuwapotosha Bani Israaiyl kumwabudu ndama, wakati Nabiy Muwsaa (عليه السلام) alipoondoka kwenda Miyqaat (sehemu na muda maalumu wa miadi) ya Allaah.

 

4-Mwanaadam amekumbushwa kwamba ameumbwa kutokana na udongo (ardhini), na kwamba atarudishwa humo ardhini kuzikwa, na kwamba atafufuliwa kutoka humo pia. 

 

5-Imetajwa malipo ya wanaoipuuza Qur-aan, na kutaja sehemu fulani ya matukio ya siku ya Qiyaamah.

 

6-Limetajwa Jina Tukufu kabisa la Allaah; Al-Hayyu Al-Qayyuwm, rejea Aayah (111) na Al-Baqarah (2:255), Aal-‘Imraan (3:2).

 

7-Imetaja daraja na utukufu wa Qur-aan, na kwamba imeteremshwa kwa lugha ya Kiarabu, lugha yenye ufasaha wa pekee.

 

8-Imetajwa kisa cha kuumbwa Aadam (عليه السلام).

 

9-Kuna maamrisho ya mambo mengi kwa Nabiy (صلى الله عليه وسلم) kama vile: Kuvuta subira, Kumdhukuru Allaah (سبحانه وتعالى) kwa wingi.  Kutoangalia sana mapambo ya dunia. Kuwaamrisha watu wake Swalaah.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuradd (kupinga) madai ya washirikina, na kuwatisha na mafikio mabaya endapo wataendelea na tabia yao ya kumpinga Rasuli wa Allaah (سبحانه وتعالى) na kudai kuletewa miujiza.  

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Suwrah Twaahaa ni miongoni mwa Suwrah zilizotangulia kuteremshwa, na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akazitaja kuwa ni pato lake la mwanzo:

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ، سَمِعْتُ ابْنَ مَسْعُودٍ، يَقُولُ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ وَالْكَهْفِ وَمَرْيَمَ وَطَهَ وَالأَنْبِيَاءِ إِنَّهُنَّ مِنَ الْعِتَاقِ الأُوَلِ وَهُنَّ مِنْ تِلاَدِي‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdur-Rahmaan bin Yaziyd (رضي الله عنه): Nimemsikia  ‘Abdullaah bin Mas‘uwd (رضي الله عنه) akisema: Suwrah Bani Israaiyl, Al-Kahf, Maryam, Twaahaa na Al-Anbiyaa ndio miongoni mwa pato langu la kwanza na mali yangu kongwe, na (hakika ni) ndio mali yangu kongwe.” [Al-Bukhaariy]

 

 

 

021-Al-Anbiyaa: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 112

 

Jina La Suwrah: Al-Anbiyaa

 

Suwrah imeitwa Al-Anbiyaa (Manabii), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Fadhila za Suwrah. Na pia kutokana na kutajwa kwa Manabii mbalimbali katika Suwrah.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuthibitisha Risala ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kubainisha kuwa Manabii wote walikuwa na lengo moja, na ndio lengo la Allaah kwao. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha haqq (ukweli) unavyoshinda baatwil, kwa kutaja mifano ya Rusuli na jinsi walivyowashinda watu wao. Na kuthibitisha kwamba Manabii na Rusuli wote walilingania Dini moja ya asili yake ambayo ni Tawhiyd ya Allaah, na kusimamisha dalili zake, kama kubainisha kwamba, ingelikuwa mbinguni na ardhini kulikuwa na waabudiwa wasiokuwa Allaah (سبحانه وتعالى) wenye kuyaendesha mambo yake, ungeliharibika mpango wa mbingu na ardhi.

 

3-Maonyo na kuthibitisha matokeo ya Siku ya Qiyaamah na kurejea viumbe kwa Allaah, na kuzibainisha dalili zake, kama kutokea baadhi ya alama zake kubwa, kama Yaajuwj na Maajuwj.  

 

4-Kubainisha yale waliyokutana nayo Rusuli katika njia ya daawah (ulinganiaji), na kuwakumbusha makafiri yale yaliyowasibu nyumati za nyuma kwa sababu ya kuwakanusha Rusuli, na kwamba ahadi ya Allaah (سبحانه وتعالى) kuwaadhibu makafiri hao haibadiliki.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuwaonya watu kwa kuwathibitishia kwamba Qiyaamah kiko karibu. 

 

2-Imetaja baadhi ya shubha ambazo walizizusha washirikina dhidi ya Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) katika kubalighisha Risala ya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

3-Suwrah imemliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya yale aliyokuwa akiambiwa na washirikina.

 

4-Suwrah imethibitisha kwamba Rusuli wote walitumwa kwa ajili ya kulingania Tawhiyd ya Allaah; Laa ilaaha illa-Allaah.

 

5-Suwrah imetaja usingiziaji wa washirikina kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ana mwana ilhali Yeye Ametukuka na hilo. Basi imewathibitishia jazaa yao ya Jahannam kwa usingiziaji huu wa kuvuka mipaka!

 

6-Suwrah inawakumbusha watu juu ya waliyoyapata nyumati zilizopita baada ya kuwakadhibisha Rusuli wao.

 

7-Suwrah imethibitisha Neema za Allaah (سبحانه وتعالى), Ishara na Dalili Zake za Tawhiyd kwamba: Yeye Ndiye Aliyezibandua mbingu na ardhi baada ya kuwa ziliambatana. Na Akajaalia uhai wa kila kitu kutokana na maji. Na Akajaalia milima kuwa thabiti isiyumbe yumbe. Akajaalia katika ardhi njia pana za kupitika ili watu wapate kujua waendako. Na Akajaalia mbingu kuwa ni paa lililohifadhiwa. Na kwamba Ameumba usiku na mchana. Na Ameumba jua na mwezi. Na kwamba Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Mwenye kuhuisha na kufisha.  

 

8-Suwrah imetaja khabari za baadhi ya Manabii ambao ni Muwsaa, Haaruwn, Ibraahiym, Is-haaq, Ya’quwb, Luutw, Nuwh, Daawuwd, Sulaymaan, Ayyuwb, Ismaa’iyl, Idriys, Dhul-Kifl, Yuwnus (Dhan-Nuwn) na Zakariyyaa (عليهم السلام).

  

9-Baada ya kutajwa Manabii Suwrah ikafuatilia kumtaja kwa kumsifia Maryam mama wa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام).

 

10-Wametajwa Yaajuwj na Maajuwj kama ni miongoni mwa alama kubwa za Qiyaamah.

 

11-Imetahadharisha kuwa washirikina na waabudiwa wao wote wataingizwa moto wa Jahannam wadumu humo milele.

 

12-Kisha Suwrah imewabashiria Waja wema wa Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba wao wataepushwa na moto, na wala hawatosikia mvumo wake, wala hautowahuzunisha mfazaiko mkubwa, bali watadumu katika Jannah ambamo humo watapata  yale wanayotamani nafsi zao na kubashiriwa mema na Malaika.

 

13-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa kwamba Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) ametumwa kuwa ni rehma kwa walimwengu wote na ikathibitisha tena Tawhiyd ya Allaah kwamba Yeye Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee Anayestahiki kuabudiwa. Na maonyo kwa washirikina wakiendelea kukengeuka na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Mwenye Kuombwa msaada kwa yale wanayomvumishia.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Suwrah Al-Anbiyaa ni miongoni mwa Suwrah zilizotangulia kuteremshwa, na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akazitaja kuwa ni pato lake la mwanzo:

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ، سَمِعْتُ ابْنَ مَسْعُودٍ، يَقُولُ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ وَالْكَهْفِ وَمَرْيَمَ وَطَهَ وَالأَنْبِيَاءِ إِنَّهُنَّ مِنَ الْعِتَاقِ الأُوَلِ وَهُنَّ مِنْ تِلاَدِي‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdur-Rahmaan bin Yaziyd (رضي الله عنه): Nimemsikia  ‘Abdullaah bin Mas‘uwd (رضي الله عنه) akisema: Suwrah Bani Israaiyl, Al-Kahf, Maryam, Twaahaa na Al-Anbiyaa ndio miongoni mwa pato langu la kwanza na mali yangu kongwe, na (hakika ni) ndio mali yangu kongwe.” [Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

022-Al-Hajj: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

 

Imeteremka: Makkah au Madiynah kwa kuwa ‘Ulamaa wamekhitilafiana kuteremshwa kwake. Wamesema kuwa, baadhi ya Aayah zimeteremka Makkah, na baadhi ya Aayah zimeteremka Madiynah. 

 

Idadi Za Aayah: 78

 

Jina La Suwrah: Al-Hajj

 

Suwrah imeitwa Al-Hajj, na inayodalilisha ni kutajwa kuhusu Hajj na taratibu zake kuanzia Aayah namba (25) hadi (37).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kumuadhimisha Allaah (سبحانه وتعالى), na kutukuza Ishara Zake. Na watu kuzikubali Amri zake. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha kufufuliwa na hali za watu Siku ya Qiyaamah na jazaa njema za Waumini na jazaa mbaya za makafiri.

3-Kuibainisha Tawhiyd kwa Dalili Zake, na kukanusha ushirikina na kuradd mijadala yao.

 

4-Kubainisha Maajabu ya Uwezo Allaah (سبحانه وتعالى) ardhini.

 

5-Kubainisha manufaa ya Hajj ya duniani na Aakhirah, na kubainisha umuhimu wa kutukuza Ishara na Vitu Vitukufu vya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuamrisha kumcha Allaah (سبحانه وتعالى), na maelezo kuhusu uzito wa Siku ya Qiyaamah kama zilzala (tetemeko la ardhi) na kiwewe cha watu kitakavyokuwa Siku hiyo.

 

2-Imethibitishwa kufufuliwa kwa watu, kwa hoja na dalili ya uumbaji wa mwanaadamu, kuanzia udongo hadi tone la manii, na daraja za kuumbwa kwake tumboni hadi kuzaliwa kwake, na kuendelea hali yake hadi kufariki. Kisha ikapiga mfano wa ardhi kame inayomiminiwa maji ikahuika na kutoa mazao. Ikaendelea kuthibitisha kuwa Qiyaamah kitatokea tu na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Atawafufua watu kutoka makaburini mwao.

 

3-Imetajwa mijadala ya washirikina na ibaada za wanafiki.

 

4-Imeabainisha Hukmu ya Allaah kati ya watu na dini zao na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Atahukumu baina yao Siku ya Qiyaamah.

 

5-Imetajwa kuwa kila kitu hapa ulimwenguni kinamsujudia Allaah (سبحانه وتعالى) na wale wanaokana kumsujudia watastahiki adhabu.

 

6-Imebainishwa uwiano kati ya wawili waliogombana kwa ajili ya Rabb wao; Waumini na makafiri, pamoja na kubainisha mwisho wa kila mmoja kati yao.

 

7-Suwrah imetoa baadhi ya mwongozo wa Manaasik (taratibu na ibaada) ya Hajj, na manufaa yake ya duniani na Aakhirah, na amri ya kuwazuia washirikina wasiingie Masjidul-Haraam.

 

8-Wametahadharishwa watu na shirki na washirikina.

 

9-Imetolewa idhini kwa Waislamu ya kupigana Jihaad na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Atawanusuru Waja Wake wanaonusuru Dini Yake.

 

10-Allaah (سبحانه وتعالى) Amemliwaza Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa yale yaliyompata ya kukadhibishwa na kupingwa na watu wake, kwa kumkumbusha yaliyowapata nyumati za nyuma waliokadhibisha na kuwapinga Rusuli wao. 

 

11-Wamebashiriwa rizki njema na Jannah wale waliohajiri na kufanya Jihaad.

 

12-Imethibitishwa Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake wa: (i) Kuleta usiku na mchana (ii) Kuteremsha maji ardhini (iii) Kutiisha ardhi na bahari (iv) Kuzuia mbingu zisianguke. (v) Kuhuisha na kufisha. Kwa Neema zote hizo za Allaah na Uwezo Wake (سبحانه وتعالى), kuanzia Aayah (58) hadi (65), Aayah zikamalizia kwa kutajwa Majina Yake Mazuri mbalimbali na Sifa za Allaah (سبحانه وتعالى).  

 

13-Umepigwa mfano wa kuthitisha Tawhiyd ya Allaah ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola, Uumbaji n.k), kwamba wanaoabudiwa badala ya Allaah (سبحانه وتعالى), hawawezi kuumba nzi hata kama wote watajumuika kutaka kufanya! Na kwamba mfano wa hao wanaoabudiwa (walioshirikishwa) na wanaoabudu (washirikina) wote ni dhaifu! Na hakika Hawakumkadiria Allaah kama inavyostahiki kumkadiria.

 

14-Suwrah imekhitimishwa kwa amrisho la kufanya Jihaad, na kusimamisha Swalaah na kutoa Zakaa na kushikamana pamoja kwa ajili ya Allaah.   

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Suwrah hii ya Al-Hajj ni Suwrah pekee yenye Sajdatut-Tilaawah (Sijdah ya kisomo) mbili, ingawa Sijda ya pili wamekhitilafiana ‘Ulamaa kuhusu kuwajibika kwake.

 

 

 

023-Al-Muuminuwn: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 118

 

Jina La Suwrah: Al-Muuminuwn

 

Suwrah imeitwa Al-Muuminuwn (Waumini), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Faida. Na pia kutokana na neno hili kutajwa katika Aayah ya kwanza.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha kufaulu kwa Waumini, na hasara kwa makafiri. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha kufaulu kwa Waumini ambao sifa zao zimetajwa, na kwamba wao ndio wenye kufaulu duniani na Aakhirah.

 

3-Kueleza jinsi mwanaadam alivyoumbwa, na kubainisha hatua za maisha ya mwanaadam ambazo anazipitia hadi anaishia katika kifo kama hali ya wanaadamu wote.

 

4-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na kubatilisha ushirikina.

 

5-Kutajwa Neema nyingi za Allaah (سبحانه وتعالى) juu ya viumbe Vyake na kudhihirisha Uadhimu na Miujiza Yake.

 

6-Kuthibitisha Unabiy wa Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) na kuwaraddi makafiri wanaopinga.

 

7-Tahadharisho la uchochezi wa shaytwaan na mwongozo wa kujikinga naye.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kutajwa sifa za Waumini na ibaada zao, na waliyoandaliwa na Allaah (سبحانه وتعالى) ya Jannatul-Firdaws.

 

2-Imetajwa hatua za maumbile ya mwanaadam, zinazothibitisha uwezekano wa kufufuliwa kwake.

 

3-Imebainishwa baadhi ya Neema kadhaa za Allaah (سبحانه وتعالى) na baadhi ya mambo yanayoonyesha Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) hapa ulimwenguni.

 

4-Imetajwa sehemu fulani ya visa vya baadhi ya Rusuli, na misimamo yao pamoja na watu wao, na mwisho wao ulikuwaje.

 

5-Suwrah imewaelekeza Rusuli wale rizki za halali, na wadumishe kutenda mema, na kuoneysha kuwa Rusuli wote dini yao ilikuwa moja.

 

6-Imebainishwa misimamo ya washirikina dhidi ya daawah ya Kiislamu, na mafikio yao Siku ya Qiyaamah.

 

7-Imetajwa tena baadhi ya Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Waja Wake kama kusikia, kuona na nyoyo za kutafakari.

 

8-Imebainishwa dalili zinazoonyesha kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) ni Mmoja tu, na Muweza wa kila kitu kama kuhuisha na kufisha, na kuleta mabadiliko ya usiku na mchana.

 

9-Imetambulishwa kuwa washirikina waliamini Tawhiyd ya Ar-Rubuwbiyyah (Kumpwekesha Allaah katika Uola; yaani Yeye ni Rabb Anapaswa Kupwekeshwa katika Uumbaji, Ufalme, Uendeshaji, Utoaji Rizki, Uhuishaji, Ufishaji). Lakini walipinga Tawhiyd ya Al-Uluwhiyyah (Kumpwekesha Allaah (سبحانه وتعالى) katika ibaada). Basi Allaah (سبحانه وتعالى) Amekanusha kabisa waliyomshirikisha kwa kuthibitisha kwamba Hakujichukulia mwana wala Hana mshirika.

 

10-Imetolewa mwongozo kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya kupuuza miamala mibaya ya washirikina na aizuie kwa kuwarudishia yaliyo bora, na ajilinde na shaytwaan.

 

11-Imetajwa majuto ya kafiri na mwenye kuasi, pindi atakapokuwa anatolewa roho, akitamani kurudi duniani atende mema, lakini hilo haliwezekani kabisa kwani baada ya hapo, kuna al-barzakh ambayo ni kipindi baina ya mtu kufariki hadi kufufuliwa.

 

12-Imetajwa hali ya washirikina na makafiri itakapokuwa Siku ya Qiyaamah, ya moto kuwababua nyuso zao, na sura zao kubadilika kabisa kuwa zina hali ya kutisha! Pia majuto yao ya kuwafanyia dhihaka Waumini walipokuwa duniani.

 

13-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa lengo la kuumbwa binaadam, na Allaah (سبحانه وتعالى) Anajitukuza kwa Uluwa. Ikatajwa pia onyo la kumuomba asiyekuwa Allaah. Kisha amri kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) (na Waumini) kuomba Rehma ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Maghfirah. 

 

Faida:

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ السَّائِبِ، قَالَ صَلَّى بِنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الصُّبْحَ بِمَكَّةَ فَاسْتَفْتَحَ سُورَةَ الْمُؤْمِنِينَ حَتَّى إِذَا جَاءَ ذِكْرُ مُوسَى وَهَارُونَ - أَوْ ذِكْرُ مُوسَى وَعِيسَى ابْنُ عَبَّادٍ يَشُكُّ أَوِ اخْتَلَفُوا - أَخَذَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم سُعْلَةٌ فَحَذَفَ فَرَكَعَ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ السَّائِبِ حَاضِرٌ لِذَلِكَ ‏.‏

 Amesimulia ‘Abdullaah Bin As-Saaib (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alituswalisha Swalaah ya Asubuhi Makkah akaanza kwa Suwrah Al-Muuminuwn (23), mpaka alipofikia kutajwa kwa Muwsaa na Haaruwn  (Aayah 45) au kutajwa kwa Iysaa (Aayah 50). Ibn ‘Abbaad alitilia shaka au wasimulizi wengine wamekhitilafiana baina yao kwa neno hili la kikohozi kumshika Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akaacha (kisomo) akarukuu. ‘Abdullaah Bin Saaib alikuweko kushuhudia (tukio) hilo. [Sunan Abiy Daawuwd na riwaaya kama hiyo ya Muslim]

 

 

 

 

024-An-Nuwr: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 64

 

Jina La Suwrah: An-Nuwr

 

Suwrah imeitwa An-Nuwr (Mwanga), na inayodalilisha ni kutaja katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Faida. Na pia kutokana na kutajwa katika Aayah namba (35):

اللَّـهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ  

“Allaah Ni Nuru ya mbingu na ardhi.”

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwalingania watu juu ya kujizuia, na kuhifadhi heshima za watu. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kumtakasa Mama wa Waumini ‘Aaishah (رضي الله عنها) kutokana na usingiziaji wa kashfa juu yake. Na hukmu za kuwasingizia machafu wanawake watwaharifu.

 

3-Kutajwa kwa hukmu ya kujizuia na maasi na yaliyoharamishwa.

 

4-Hukmu za Hijaab.

 

5-Kubainishwa maadili mema katika familia na katika jamii ya Kiislamu.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuthibitisha uwajibu wa kufuata Sharia Alizoziteremsha Allaah (سبحانه وتعالى), hukmu na adabu.

 

2-Kisha ikabainisha hukmu ya zinaa.

 

3-Imebainisha pia hukmu ya kuwasingizia (zinaa) wanawake wenye kujizuia na maachafu, na hukmu ya kusingiziana (zinaa) kwa wanandoa, na Sharia ya Liaan (kulaaniana).

 

4-Suwrah imemtakasa Mama wa Waumini ‘Aaishah (رضي الله عنها) kwa kuelezewa tukio la ifk (uzushi wa usingiziaji kashfa) na ikawafundisha Waumini adabu kwamba, wanaposikia jambo la uzushi wasiwe wenye pupa ya kuliamini mpaka wapatikane mashahidi wanne.

 

5-Imeongoza Waumini katika kuendelea kuwafanyia ihsaan wahitaji japokuwa jamaa hao wameingia makosani.

 

6-Suwrah imetoa mafunzo kwa waliojaaliwa uwezo, waendelee kuwasaidia wahitaji na kuwafanyia ihsaan, hata kama walimkosea mfadhili.

 

7-Imebainishwa kwamba kauli ovu inaendana na watu waovu, na watu waovu wanaendana na kauli ovu. Na kauli njema inaendana na watu wema, na watu wema wanaendana na kauli njema.

 

8-Suwrah imetoa maamrisho kwa Waumini wanaume na wanawake, kuwajibika kufumba macho na kuhifadhi tupu. Na pia kuna amri ya hijaab kwa Wanawake Waumini, kwa makatazo ya kuonyesha mapambo yao, isipokuwa kwa wale walioruhusiwa na Allaah (maharim wao).  

 

9-Kuna maamrisho ya kuwaozesha wasio na uwezo wa kuoa na kuolewa.   

 

10-Imeelezea Nuru ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya mbingu na ardhi na imefafanua kwa mifano ya Nuru Yake. Na Nuru hiyo inapatikana Misikitini. Na imebainishwa kwamba Nuru ya Allaah Humfikia Muumin tu!    

 

11-Imetoa mfano wa amali za makafiri kuwa kama ni sarabi (mazigazi), au kama giza ndani ya bahari yenye kina, na kwamba Aakhirah hatakuta malipo yoyote yale.

 

12-Imebainisha kwamba viumbe vilivyomo mbinguni na ardhini vinamsabbih Allaah (سبحانه وتعالى).

 

13-Imebainisha Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa kuumba viumbe, mbingu na ardhi na Neema Zake za kuteremsha mvua.

 

14-Imetaja kuzibughudhi hali za wanafiki.

 

15-Imetaja Ahadi ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Waumini ya kuwapa utawala katika ardhi, na kuwaondosha katika khofu.

 

16-Suwrah imetajwa adabu kadhaa katika jamii na familia. Katika jamii kubisha hodi katika nyumba za watu. Na pia adabu za kula na kuingia majumbani. Adabu za kifamilia kama watoto kupiga hodi vyumbani mwa wazazi katika nyakati kadhaa.

 

17-Suwrah imekhitimishwa kwa kubainisha sifa za Waumini wa kweli na imewafunza Waumini adabu katika kumwita Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Faida:

 

عَنِ الشَّيْبَانِيِّ، سَأَلْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أَبِي أَوْفَى هَلْ رَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ نَعَمْ‏.‏ قُلْتُ قَبْلَ سُورَةِ النُّورِ أَمْ بَعْدُ قَالَ لاَ أَدْرِي‏.‏

Amesimulia Ash-Shaybaaniy (رضي الله عنه): Nilimuuliza Abdullaah bin Abiy Awfaa: Je, Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alitekeleza adhabu ya rajm (kupigwa mawe hadi kufa)? Akajibu: Naam. Nikasema: Kabla ya Suwrah An-Nuwr au baada yake? Akajibu: Sijui. [Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

025-Al-Furqaan: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 77

 

Jina La Suwrah: Al-Furqaan

 

Suwrah imeitwa Al-Furqaan (Pambanuo), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Faida. Na pia kutajwa neno hilo la Al-Furqaan katika Aayah namba (1). Rejea Tanbihi yake yenye ufafanuzi wa maana ya Al-Furqaan.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Ushindi wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) na Qur-an, na kuondosha shubha za washirikina. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kupambanua baina ya haqq (haki) na baatwil na mwongozo wa kufuata haqq na kwamba mwenye kufuata atapata mafanikio ya duniani na neema za Jannah huko Aakhirah. Na maonyo ya adhabu ya moto wa Jahannam kwa wanaofuata baatwil.  

 

3-Kuinua hadhi ya Quraan na kuthibitisha kuwa inatoka kwa Allaah (عزّ وجلّ), na kwamba imeteremshwa kwa ajili ya walimwengu wote. Na kuthibitisha Taadhima ya Aliyeiteremsha na kubainisha dalili za ukweli wake.   

 

4-Kuthibitisha moyo wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumliwaza.

 

5-Kujulisha sifa za waja wa Ar-Rahmaan (Mwingi wa Rehma).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kumtukuza Allaah (تبارك وتعالى) na kumuelezea kwa Sifa zinazodalilisha Tawhiyd Yake ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola, Uumbaji, Umiliki, Uendeshaji na kadhaalika) na Al-Uluwhiyyah (ibaada) kwamba Yeye Ndiye Mwabudiwa wa haki. 

 

2-Suwrah imetaja simulizi za baadhi ya maneno ya washirikina, na shubha zao za kumpachika sifa ovu Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) pamoja na Qur-aan. 

 

3-Imelinganisha kati ya mafikio mabaya ya washirikinana mafikio mazuri ya Waumini Siku ya Qiyaamah.

 

4-Imetaja sehemu ya visa vya baadhi ya Manabii pamoja na kaumu zao.

 

5-Imetaja baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah.

 

6-Suwrah imetaja kumliwaza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya yale aliyoudhiwa na kudhikishwa kutoka kwa washirikina.

 

7-Imeelezea juu ya baadhi ya Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) na Uwezo Wake katika kuendesha ulimwengu.

 

8-Imewaradd washirikina wasioamini Jina la Ar-Rahmaan.

 

9-Suwrah ikamalizia kwa kuelezea sifa za ‘Ibaadur-Rahmaan (Waja wa Mwingi wa Rehma); ibaada zao na wanayojiepusha nayo, na duaa zao, na ikataja mwishowe umuhimu wa kuomba duaa.

 

Faida:

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَبْدٍ الْقَارِيِّ، أَنَّهُ قَالَ سَمِعْتُ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ ـ رضى الله عنه ـ يَقُولُ سَمِعْتُ هِشَامَ بْنَ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ، يَقْرَأُ سُورَةَ الْفُرْقَانِ عَلَى غَيْرِ مَا أَقْرَؤُهَا، وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَقْرَأَنِيهَا، وَكِدْتُ أَنْ أَعْجَلَ عَلَيْهِ، ثُمَّ أَمْهَلْتُهُ حَتَّى انْصَرَفَ، ثُمَّ لَبَّبْتُهُ بِرِدَائِهِ فَجِئْتُ بِهِ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقُلْتُ إِنِّي سَمِعْتُ هَذَا يَقْرَأُ عَلَى غَيْرِ مَا أَقْرَأْتَنِيهَا، فَقَالَ لِي ‏"‏ أَرْسِلْهُ ‏"‏‏.‏ ثُمَّ قَالَ لَهُ ‏"‏ اقْرَأْ ‏"‏‏.‏ فَقَرَأَ‏.‏ قَالَ ‏"‏ هَكَذَا أُنْزِلَتْ ‏"‏‏.‏ ثُمَّ قَالَ لِي ‏"‏ اقْرَأْ ‏"‏‏.‏ فَقَرَأْتُ فَقَالَ ‏"‏ هَكَذَا أُنْزِلَتْ‏.‏ إِنَّ الْقُرْآنَ أُنْزِلَ عَلَى سَبْعَةِ أَحْرُفٍ فَاقْرَءُوا مِنْهُ مَا تَيَسَّرَ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia ‘Umar Bin Al-Khatwaab (رضي الله عنه): “Nilimsikia Hishaam ibn Hakiym akisoma Suwratul-Furqaan tofuati na vile ninavyoisoma na alivyonifundisha Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم). Nilikaribia kugombana naye juu ya hilo, lakini nikamvumilia mpaka akamaliza kisha nikamfunga nguo yake shingoni na kumvuta mpaka kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) nikasema: “Nimesikia huyu mtu akisoma (Suwratul-Furqaan) kinyume na ulivyonifundisha.” Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Mwachie!” Akamwambia (Hishaam): “Soma.  Akasoma. Akasema: “Hivi ndivyo ilivyoteremshwa.” Kisha akaniambia mimi: “Soma.” Nikasoma. Akasema: “Hivi ndivyo ilivyoteremshwa. Hakika Qur-aan imeteremshwa kwa Herufi saba, hivyo someni iliyokuwa sahali kwenu.” [Al-Bukhaariy, Muslim na wengineo]

 

 

 

 

026-Ash-Shu’araa: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 227

 

Jina La Suwrah: Ash-Shu’araa

 

Suwrah imeitwa Ash-Shu’araa (Washairi), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (224).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha dalili za uwepo wa Allaah (سبحانه وتعالى) katika kuwaunga mkono Rusuli, na kuwaangamiza wanaokadhibisha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuipa heshima na kuitukuza Qur-aan, na kuonyesha kushindwa kwa washirikina juu ya kuipinga kwao.

 

3-Kuelezewa visa vya baadhi ya Rusuli pamoja na waliyofanyiwa na watu wao na maangamizi ya Allaah kwa watu hao.

 

4-Kumliwaza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa maudhi aliyokutana nayo kutoka kwa watu wake.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imebainishwa Utukufu wa Qur-aan, na kutaja misimamo ya washirikina kuhusu Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), na kumliwaza (صلى الله عليه وآله وسلم) kutokana na maudhi waliyomfanyia watu wake.

2-Imeelezea kwa kiasi, kisa cha Nabiy Muwsaa na ndugu yake Haaruwn (عليهما السلام), na Firawni na kisa cha wachawi walioamini. Kisha ikaelezewa hatima ya Firawni ya kugharakishwa baharini na jeshi lake kwa namna ya muujiza mkubwa! Na kuokolewa Nabiy Muwsaa (عليه السلام) na kaumu yake.

 

3-Imeelezwa dawaah ya Nabiy Ibraahiym (عليه السلام) kumlingania baba yake.

 

4-Imetajwa kisa cha Nabiy Nuwh (عليه السلام) na daawah ya kuwalingania watu wake, na kilichotokea kwa kuangamizwa wale waliompinga na kuokolewa Waumini.

 

5-Vimetajwa visa vinginevyo vya baadhi ya Rusuli akiwemo: Huwd, Swaalih, Luutw, na Shu’ayb (عليهم السلام) na yale yaliyowapata kutoka kwa watu wao.

 

6-Imetajwa heshima ya Qur-aan, na ushuhuda wa Ahlul-Kitaab juu ya Qur-aan, na kwamba imetakasika na kuepukana kuwa kama mashairi na maneno ya mashaytwaan.

 

9-Imetajwa kuamrishwa kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kutakiwa kuwaonya jamaa zake wa karibu, na kwamba adhabu ni mafikio ya madhalimu.

 

 

 

 

027-An-Naml: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 93

 

Jina La Suwrah: An-Naml

 

Suwrah imeitwa An-Naml (Sisimizi), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (18).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Shukurani na fadhila kwa Nabiy (صلى الله عليه وسلم) kwa neema ya Qur-aan, kuishukuru (neema hiyo), na subra juu ya kuifikisha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kushukuru Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba mwenye kushukuru anashukuru kwa manufaa ya nafsi yake kwani Allaah ni Mkwasi.

 

3-Kumwamini Allaah (سبحانه وتعالى), kumwabudu bila kumshirikisha na kuamini Wahy na Aakhirah, kuamini mambo ya ghaibu, na kuamini kwamba Allaah Ndiye Mtoaji Rizki.

 

4-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Ni Muweza wa kila kitu na jinsi gani Allaah (سبحانه وتعالى) Anaweza kumuongoza Mja Wake.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa kwamba Qur-aan ni Kitabu Kinachobainisha wazi, na ni mwongozo na bishara kwa Waumini, na zikatajwa sifa za Waumini hao. Kisha ikabainishwa kuhusu makafiri wasioamini, kwamba watapata adhabu ovu na watakuwa wenye kukhasirika. 

 

2-Imethibitisha kuwa Qur-aan ndio tegemeo kwa Vitabu vilivyotangulia na kwamba Qur-aan inawaongoa watu na imehabarisha visa na matukio ya watu waliopita.

 

3-Imeelezewa kwa kifupi kisa cha Nabiy Muwsaa (عليه السّلام).

 

4-Kisha Suwrah ikataja kisa cha Nabiy Sulaymaan (عليه السّلام) na kisa cha sisimizi aliyewatanabahisha wenzake waingie haraka masikanini mwao wasije kupondwa na jeshi la Nabiy Sulaymaan (عليه السّلام).   

 

5-Imetaja kisa cha ndege hud-hud na mfalme wa Saba-a na watu wake na alivyoifanyia daawah Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى). Kisha pindi Nabiy Sulaymaan alimpompelekea barua mfalme wa Saba-a kumlingania Uislamu akaanza barua yake kwa:

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ

 

6-Imetaja pia visa vya Nabiy Muwsa, Swaalih, na Luutw (عليهم السلام), na waliyoyapata kwa watu wao.

 

7-Imebainisha kwa dalili za wazi ya kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ni Mmoja na Akabainisha Neema Zake kadhaa ikiwemo neema ya kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) Anaitikia duaa ya mwenye dhiki mno.

 

8-Imetaja baadhi ya alama za Qiyaamah.

 

9-Suwrah imekhitimishwa kwa amri kumwabudu Allaah (سبحانه وتعالى) na kuisoma Qur-aan. 

 

 

 

 

 

028-Al-Qaswasw: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 88

 

Jina La Suwrah: Al-Qaswasw

 

Suwrah imeitwa Al-Qaswasw (Visa), na inayodalilisha ni kutajwa neno hili katika Aayah namba (25).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Desturi ya Allaah katika kuwamakinisha Waumini wanyonge, nakuwaangamiza waovu wenye kiburi.  [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) katika kuwaangamiza madhalimu na wadanganyifu, hata kama watazitegemea nguvu zote za ardhini.

 

3-Kuwapa thabati Waumini na kuwapa bishara ya kwamba mwisho mwema ni wa kwao.

 

4-Kunyenyekea kwa Allaah (سبحانه وتعالى) kwa kujisalimisha kwa kila jambo.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha ikathibitishwa kwamba Qur-aan ni Kitabu kinachobainisha wazi.

 

2-Imetaja uovu na ufisadi wa Firawni, na Ahadi ya  Allaah (سبحانه وتعالى) ya kuwaangamiza wanaofanya ufisadi.

 

3-Suwrah imetaja kisa cha kuzaliwa Nabiy Muwsaa (عليه السلام), Ulinzi wa Allaah (سبحانه وتعالى) kwake pindi alipotiwa sandukuni akatupwa katika mto wa Nile akafika kupelekwa kwenye qasri la Firawni na mkewe akampenda na kumtaka kumlea. Pia jinsi Allaah (سبحانه وتعالى) Alivyopanga kwa hikma Akajaalia Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) kurudishwa kwa mama yake ili amnyonyeshe.

 

4-Imetajwa matukio ya wakazi wa Misri na Bani Israaiyl. Na kuhama kwa Nabiy Muwsaa (عليه السّلام)  kutoka Misri kuelekea Madyan. Kisha kisa chake cha kuwasaidia wanawake wawili kunywesha mifugo yao, kumfikia mja mwema na kumhadithia Al-Qaswasw (Visa), na kuoa binti mmoja wa mja mwema huyo, kuwa ni malipo ya kufanya kazi kwake.

 

5-Imetaja Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) alipofika katika sehemu iliyobarikiwa akaongea na Allaah (سبحانه وتعالى) na akaamrishwa kwenda kwa Firawni kumlingania.

 

6-Imetajwa kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa yaliyomsibu kutoka kwa watu wake. Na ikabainisha kwamba hii Qur-aan inatoka kwa Allaah, na kwamba Rasuli kamwe hana uwezo wa kumhidi amtakae, na kwamba uongofu unatoka kwa Allaah.

 

7-Imetaja kisa cha Qaaruwn na uovu wake kwa watu wa Nabiy Muwsaa  (عليه السلام), na kudanganyika kwake na mali zake, na ikataja adhabu yake ya kudidimizwa ardhini kuwa ndio mwisho wa uovu na kiburi.

 

8-Suwrah imekhitimishwa kwa kuamrishwa kufanya ibaada kwa ikhlaasw, na kukataza ushirikina.

 

 

 

 

 

029-Al-‘Ankabuwt: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah:  69

 

Jina La Suwrah: Al-‘Ankabuwt

 

Suwrah imeitwa Al-‘Ankabuwt (Buibui), na inayodalilisha ni kutajwa katika ayah namba (41).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Maamrisho juu ya kuvuta subira na kuthibiti wakati wa mitihani na fitnah, na kubainisha mwisho wa hayo yote. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kutajwa kwamba Muumini lazima apitie mitihani ili athibitishe imaan yake, na kubainisha hali zao duniani na Aakhirah, na kubainisha kati ya Waumini wa kweli na waongo na wanafiki

 

3-Kuamrisha mema na kukataza munkari (maovu), na kujadiliana na Ahlul-Kitaab kwa njia bora.

 

4-Kuwaahidi Waumini ushindi, na kuwaahidi washirikina adhabu na kuwadhalilisha na kuwatolea mfano washirikina kuchukua walinzi wasiokuwa Allaah, ambao ni utando wa buibui, na hapa kuna marejeo ya wale wanaotegemea juu ya nguvu za sanamu.  

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha ikabainishwa uhakika wa imaan, na Desturi ya Allaah ya Kuwapa mitihani Waja Wake, na kubainisha mwisho mwema wa Waumini, na mwisho mbaya wa makafiri na wanafiki.

 

2-Imetaja sehemu fulani ya nyumati za nyuma na adhabu zao. Miongoni mwao ni kaumu ya Nuwh, Ibraahiym, Luutw, Shu’ayb, Huwd, Swaalih na Muwsaa (عليهم السلام). Kisha ikabainisha aina za adhabu za kila mmoja wao na mwisho wao mbaya kwa kuwakadhibisha Rusuli hawa.

 

3-Allaah (سبحانه وتعالى) Amewapigia mfano hali ya washirikina kuwa ni sawa na buibui ambae amejijengea nyumba ambayo ni dhalili mno kuliko zote, haimkingi kwa jua wala mvua. Basi ni sawa na hao wanaowaabudu pasi na Allaah.  

 

4-Maamrisho ya kuisoma Qur-aan na kusimamisha Swalaah.

 

5-Makatazo ya kujadiliana na Ahlul-Kitaabi isipokuwa kwa njia nzuri.

 

6-Imesimamisha baadhi ya hoja na dalili ya kwamba Qur-aan imetoka kwa Allaah.

 

7-Imebainisha mapungufu ya washirikina, kwani wao wanakiri kuwa Allaah ndio Muumba wa mbingu na ardhi, lakini pamoja na hayo bado wanaendelea kumshirikisha.

 

8-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwaahidi Waumini ambao wamepigana Jihaad kwa ajili ya Allaah, watapata uongofu na watakuwa na mwisho mwema.

 

 

 

 

 

030-Ar-Ruwm: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 60

 

Jina La Suwrah: Ar-Ruwm

 

Suwrah imeitwa Ar-Ruwm (Nchi ya Roma), na inayodalilisha ni kutajwa Warumi katika Aayah namba (2).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Msisitizo kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ni Mfanyaji wa kila jambo Peke Yake, na kubainisha Desturi ya Allaah kwa Viumbe Wake. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Allaah (سبحانه وتعالى) Kuwabashiria Waja Wake kwamba watawashinda Wamajusi wa Waajemi, na kuthibitisha kwamba ushindi hauji kwa idadi au vifaa, bali ni kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee, Humsaidia Amtakaye, na Humshinda Amtakaye.

 

3-Kuweka wazi dalili za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kubatilisha ushirikina.

 

4-Kuthibitisha uwepo wa kufufuliwa na malipo ya Aakhirah.

 

 Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetoa khabari kuhusu vita vya Ruwm na Fursi, na Ahadi ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya kumalizika vita kwa kushinda Wafursi, na kwamba, Warumi watawashinda Wafursi baada ya miaka michache. Na hii bila ya shaka ilihakiki.   

 

2-Imewataka makafiri juu ya kufikiria vile Alivyoviumba Allaah; mbingu na ardhi na vilivyomo, na watembee ili wajionee jinsi watu wa mwanzo walivyoangamizwa.

 

3-Imetajwa baadhi ya yatakayojiri Siku ya Qiyaamah, na mafikio ya Waumini na makafiri.

 

4-Zimekariri Aayah za Allaah zinazobainisha Ishara na Dalili za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Uumbaji Wake na Ishara nyenginezo

 

5-Imetajwa Uwezo wa Allaah wa kuumba viumbe na kuwafufua nayo ni mepesi mno kwa Allaah (سبحانه وتعالى).  

 

6-Imetajwa mahimizo ya kushikamana na Dini Haniyfah (iliyoelemea katika haki) na kuifata, na makatazo ya kufata njia ya washirikina.

 

7-Imebainisha hali ya washirikina wanapofikwa na shida humuomba Allaah kwa kurudi Kwake kisha wanapoondoshewa shida zao, wanarudi kumshirikisha Allaah.

 

8-Imetaja kuwa ufisadi unaodhihirika ardhini ni kutokana na makosa wanayoyachuma watu wenyewe na itawafuatilia adhabu.

 

9-Imebainishwa Rehma na Neema za Allaah (سبحانه وتعالى); miongoni mwazo ni Kuwaruzuku waja na Kuwapelekea pepo za rehma zenye kuteremsha mvua katika ardhi iliyokufa, kisha ikarudi kufufuka, basi hii ni Ishara na Dalili ya wazi ya Uwezo wa Allaah kuwafufua viumbe.   

 

10-Imebainishwa ukaidi wa makafiri na kwamba Allaah Amewapigia mifano kila aina lakini bado wamekufuru.

 

11-Suwrah imekhitimishwa kwa Amri ya Allaah kumuamrisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kuvuta subira na kuthibitika katika Dini.

 

 

 

 

031-Luqmaan: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 34

 

Jina La Suwrah: Luqmaan

 

Suwrah imeitwa Luqmaan, na inayodalilisha ni kutajwa mja mwema huyo katika Aayah namba (12-13).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Amri juu ya kufata hikma iliyokuja kwenye Qur-aan, na tahadhari kwa atakaeipuuza. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha na kuisifu Qur-aan Tukufu katika sifa mbali mbali ikiwemo sifa ya hikma, na ambayo inahitaji hikma ya Aliyeiteremsha (سبحانه وتعالى), katika Maneno na Matendo Yake. Na kisa cha Luqmaan aliyejaaliwa hikma na Allaah (سبحانه وتعالى), ambaye ndio jina la Suwrah hii, ni mojawapo ya ushahidi wa wazi wa hili.

 

3-Kuwasifia Waumini kwa sifa mbalimbali.  

 

4-Kuisemesha nafsi ya mwanaadam kwa mambo yatayoifanya iishi vizuri na maisha ya raha.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama  الحروف المقطعة (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imtukuzwa Qur-aan kuwa ni ya hikma, na kwamba Qur-aan ni mwongozo kwa watu, na ni rehma kwa Waumini, Wahisani pamoja na kutajwa sifa zao.

 

2-Ikataja baadhi ya sifa ya washirikina, ambao wanazifanyia mchezo Aayah za Allaah.

 

3-Imetaja dalili za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Uumbaji Wake na Uwezo Wake wa kuumba mbingu bila ya kuwa na nguzo, na kuumba ardhi na vilivyomo humo pamoja na Neema Zake humo kwa watu.

 

4-Imetajwa kisa cha Luqmaan na hikma alizojaaliwa nazo; miongoni mwazo ni wasia wake kwa mwanawe uliokusanya daawah ya Tawhiyd na kusimamisha Swalaah, na tabia njema, na kutokuwa na kiburi.

 

5-Imetajwa kuwa kuna Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) zenye kuonekana na zisizoenekana.  

 

6-Imetajwa kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya kutowaamini washirikina.

 

7-Imetajwa zingatio kubwa la kuwa Maneno ya Allaah (سبحانه وتعالى) ni mengi mno hayawezi kuhesabika wala kumalizika wala hayana mwisho!

 

8-Imewalingia watu wote kuwa na taqwa ya Allaah, na kutodanganyika na dunia.

 

9-Suwrah imekhitimishwa kwa kutaja mambo matano ya ghaibu ambayo hakuna ayajuae isipokuwa Mwenyewe Allaah (سبحانه وتعالى).

  

 

 

 

 

032-As-Sajdah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 30

 

Jina La Suwrah: As-Sajdah

 

Suwrah imeitwa As-Sajdah (Sijda), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Fadhila.  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Ubainisho wa uhakika wa viumbe, na hali za watu duniani na Aakhirah. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha Utukufu wa Allaah (سبحانه وتعالى) na Sifa Zake Kamilifu, na Uwezo Wake katika Kuumba, Kudabiri mambo, Kufufua na malipo.

 

3-Kuinua utajo wa Qur-aan, kwani hiyo ndio iliyokusanya kila aina ya uongofu.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetukuzwa Qur-aan kwamba haina shaka ndani yake, na kwamba imeteremshwa na Rabb wa ulimwengu, na kuwapinga washirikina wanaodai kuwa imetungwa.

 

2-Imetajwa kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Aliyeumba mbingu na ardhi na kubainisha baadhi ya mambo yanayoonyesha Uwezo Wake.

 

3-Imeweka wazi baadhi ya hoja za makafiri katika kupinga kwao kufufuliwa pamoja na kuwaraddi kwenye hilo.

 

4-Imetajwa baadhi ya mambo ya Siku ya Qiyaamah hasa kwa watu waovu wakiwa mbele ya Allaah (سبحانه وتعالى) .

 

5-Imetajwa baadhi ya sifa za Waumini, na waliyoahidiwa na Allaah (سبحانه وتعالى) Peponi katika Neema Zake. 

 

6-Imetajwa kuwa Waumini hawako sawa na mafasiki na ikatajwa malipo yao; Waumini watapata Jannaat na makazi mazuri na takrima humo. Mafasiki makazi yao yatakuwa ni motoni.

 

7-Imetajwa kuhusu Nabiy Muwsaa (عليه السلام), na Neema aliyopewa na Allaah (سبحانه وتعالى) ya kupewa Tawraat.

 

8-Da’wah kwa washirikina kutakiwa waizingatie na kutafakari Qur-aan.

 

9-Simulizi za baadhi ya ujinga wa washirikina.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuamrishwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwapuuza washirikina na kujitenga nao.

 

Fadhila Za Suwrah:   

 

Ni Sunnah kuisoma Suwrah As-Sajdha katika Swalaah ya Alfajiri siku ya Ijumaa:

 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ فِي الْجُمُعَةِ فِي صَلاَةِ الْفَجْرِ ‏ الم * تَنْزِيلُ‏  السَّجْدَةَ  وَ هَلْ أَتَى عَلَى الإِنْسَانِ‏

Amesimulia Abuu Hurayrah (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akisoma katika Swalaah ya Alfsjiri siku ya Ijumaa:

الم ﴿١﴾ تَنزِيلُ

As-Sajdah (32) na

هَلْ أَتَىٰ عَلَى الْإِنسَانِ

Suwrah Al-Insaan (76). [Al-Bukhaariy, Muslim na wengineo]

 

 

 

 

033-Al-Ahzaab: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 73

 

Jina La Suwrah: Al-Ahzaab

 

Suwrah imeitwa Al-Ahzaab (Makundi Yaliyoshirikiana), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa katika Faida, na pia kutajwa katika Aayah namba (20) makundi ya washirikina waliokusanyika kuzunguka mji wa Madiynah kutaka kuwapiga vita Waislamu. 

 

Na pia Suwrah imeitwa Al-Khandaq (Shimo) kutokana na uchimbaji wa Khandaq kuizunguka Madiynah kwa ajili ya kuwazuia washirikina kutokuingia mjini kuwapiga vita.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Ubainisho juu ya Allaah (سبحانه وتعالى) kushughulikia jambo la Nabiy Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumhami yeye pamoja na watu wa nyumbani mwake. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Mahimizo juu ya kumuelekea Muumba, bila kuangalia nafasi ya Viumbe na heshima zao.

 

3-Kubainisha Ulinzi wa Allaah kwa Nabiy Wake (صلى الله عليه وآله وسلم). 

 

4-Kuwekwa wazi hukmu nyingi za Sharia na adabu za kijamii, kwa mujibu wa Uislamu.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa wito kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya kumcha Allaah na kutowatii makafiri na wanafiki.

 

2-Imeharamishwa baadhi ya mila na desturi ambazo zilikuwa zimetangaa kwenye jamii yao, kama vile dhwihaar (aina ya talaka ambapo mume anamwambia mkewe: “Wewe kwangu ni kama mgongo wa mama yangu” na hivyo kumfanya kuwa ni haraam kwake kujamiana naye), na at-tabanniy (mtoto wa kumlea ukamuunganisha na nasabu yako).

 

3-Imetajwa baadhi ya hukumu za Sharia, kama vile: kumtii Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), na pia imeelezewa kwamba Wake zake ni Mama wa Waumini, na kubatilisha watu kurithiana kwa njia ya undugu (wa kuunganisha).

 

4-Imetajwa matukio ya Vita vya Ahzaab na pia kuhusu Bani Quraydhwah, na matokeo ya mwisho wa vita.

 

5-Imetajwa kuhusu kufadhilishwa wake wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم), na kubainisha ubora wao, na kutolewa mwongozo kwao.

 

6-Imetajwa sifa kadhaa za Waumini ambazo mwishowe wameahidiwa maghfirah na ujira adhimu.

 

7-Imetajwa kisa cha kuozeshwa kwa Zaynab Bint Jahsh (رضيَ الله عنها), baada ya kuachwa na Zayd Bin Haarithah (رضي الله عنه), na hekima yake ni kubatilisha athari za at-tabanniy (watoto wa kuwalea wasiwe sawa na watoto wa kuwazaa).

 

8-Imethibitishwa kuwa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) hakubakia kuwa ni baba wa yeyote na kuthibitishwa kuwa yeye ni Nabiy wa mwisho.

 

9-Amri ya kukithirisha kumdhukuru Allaah (سبحانه وتعالى) na kumsabbih na fadhila zake.

 

10-Imebainishwa hukmu ya talaka kwa mke asiye ingiliwa.

 

11-Amri ya kumswalia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

12-Imetajwa laana ya Allaah kwa wanaomuudhi Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم), na wanaowaudhi Waumini, na tahadharisho kuwa wasipokoma hatima yao ni kama ilivyo Desturi ya Allaah.

 

13-Amri ya vazi la hijaab kwa Waumini wanawake.

 

14-Imetajwa majuto ya watu Siku ya Qiyaamah kuwafuata wakubwa wao waliowapoteza duniani.

 

15-Suwrah imekhitimishwa kwa kubainishwa mwanaadam kukubali kuibeba amana.

 

Faida:

 

عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ أَخْبَرَنِي خَارِجَةُ بْنُ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ، أَنَّ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ، قَالَ لَمَّا نَسَخْنَا الصُّحُفَ فِي الْمَصَاحِفِ فَقَدْتُ آيَةً مِنْ سُورَةِ الأَحْزَابِ، كُنْتُ أَسْمَعُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقْرَؤُهَا، لَمْ أَجِدْهَا مَعَ أَحَدٍ إِلاَّ مَعَ خُزَيْمَةَ الأَنْصَارِيِّ، الَّذِي جَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم شَهَادَتَهُ شَهَادَةَ رَجُلَيْنِ ‏ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ‏

Amesimulia Zayd Bin Thaabit (رضي الله عنه) amesema: Tulipokuwa tunakusanya nyaraka katika Mswahafu, niliikosa Aayah katika Suwrah Al-Ahzaab niliyokuwa nikimsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akiisoma. Sikuipata Aayah hiyo kwa yeyote isipokuwa kwa Khuzaymah Al-Answaariy ambaye Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alijaalia kuwa ushahidi wake ni sawa na ushahidi wa watu wawili. (Na Aayah yenyewe ni):

مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّـهَ عَلَيْهِ ۖ

“Miongoni mwa Waumini, wapo wanaume waliotimiza kikweli waliyoahidiana na Allaah.” [Al-Ahzaab (33:23) – Hadiyth ameipokea Imaam Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

034-Saba-a: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 54

 

Jina La Suwrah: Saba-a

 

Imeitwa Saba-a (Mji wa Yemen), na inayodalilisha ni kutajwa kisa cha watu wake katika Aayah namba (15).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha hali za watu wanapopata neema (wakaikufuru), na Desturi za Allaah katika kuibadilisha hali hiyo (ya neema). [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubatilisha ushirikina na kuwapinga washirikina.

 

3-Kubainisha Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa dalili na ukweli wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى) Aliyetakasika na kila mapungufu, Mmiliki wa vilivyomo mbinguni na ardhini, na kubainisha upana (kuenea) wa Ilimu Yake.

 

2-Imebainisha kwamba washirikina wanapinga Siku ya Qiyaamah na kufufuliwa, na baadhi ya maneno yao ya yaliyokuwa ni baatwil.

 

3-Imetajwa sehemu fulani ya kisa cha Nabiy Daawuwd (عليه السّلام) na mwanawe Sulaymaan (عليه السّلام) na neema na fadhila zake za kutiishiwa majini. 

 

4-Imetajwa kisa cha kabila la Saba-a waliokufuru Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) na hatima yao.

 

5-Imebainishwa Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba Yeye Ndiye Mwenye kuruzuku waja.

 

6-Imebainishwa kwamba Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ametumwa kwa watu wote ulimwenguni na sio Waarabu pekee.

 

7-Imetajwa baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah, na mijadala itayokuwepo kati ya wafuasi na wanaofuatwa.

 

8-Radd kwa matajiri ambao walidai kuwa mali zao na watoto wao vitawanufaisha Siku ya Qiyaamah.

 

9-Imetajwa baadhi ya ada za washirikina kutokuamini Qur-aan na kutokumuamini Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

10-Daawah kwa makafiri ya kuwataka waifikirie sana Daawah ya Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

11-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwatisha makafiri ya kwamba watakuwa na mwisho mbaya, kama wataendelea na misimamo yao ya ukafiri na ukaidi.

 

Faida:

 

Suwrah Saba-a (34), ni miongoni mwa Suwrah tano zinazoanzia kwa AlhamduliLlaah. Nyenginezo ni Al-Faatihah (1), Al-An’aam (6), Al-Kahf (18), na Faatwir (35).

 

 

 

035-Faatwir: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 45

 

Jina La Suwrah: Faatwir

 

Suwrah imeitwa Faatwir (Mwanzilishi), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (1) kumkusudia Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa ni Mwanzilishi au Muumbaji. Rejea chini kwenye Faida.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha uhitaji wa waja kwa Allaah Mwanzilishi wa mbingu na ardhi (uhitaji) usio na mpaka, na Ukamilifu wa Ukwasi Wake kwao. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah kwa njia ya kuwakumbusha waja Neema Zake zilizoenea ulimwenguni.

 

3-Kubainisha Uwezo wa Allaah Uliokamilika, pamoja na Uwezo wa kufufua.

 

4-Kuthibitisha Ukweli wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى) Mwanzilishi wa mbingu na ardhi na kuwafanya Malaika kuwa ni Wajumbe wenye mbawa, na kwamba Uwezo Wake Allaah (سبحانه وتعالى) upo kwenye kila kitu.

 

2-Imetajwa baadhi ya mambo yanayodalilisha Uwezo wa Allaah kwa Viumbe, na Neema Zake kwa waja wake.

 

3-Imetajwa kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumpa thabati kwa kumbainishia hali ya Manabii waliotangulia. 

 

4-Imetoa tahadhari ya dunia na kutodanganyika na shaytwani.

 

5-Imetajwa kuwa neno zuri ambalo ni aina yoyote ya kumdhukuru Allaah (سبحانه وتعالى) hutukuzwa na kupandishwa juu kwa Allaah.

 

6-Imebainisha malipo ya Waumini na malipo ya makafiri.

 

7-Imetajwa Neema ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa kuupelekea upepo, na kuteremsha mvua, na kuhuisha ardhi iliyokufa, na hivyo ndivyo mfano wa kufufuliwa.

 

8-Imebainishwa Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Uumbaji Wake viumbe na Neema Zake mbalimbali, na kwamba washirikina hawana uwezo wa kumiliki chochote kile hata kiwe kidogo vipi.

 

9-Imetajwa uhitaji wa viumbe kumuhitajia Allaah (سبحانه وتعالى) Naye ni Mkwasi Asiyehitaji lolote lile.

 

10-Imebainishwa kuwa hakuna mwanaadam atakaebeba madhambi ya mwenzie hata kama ni jamaa wa karibu.

 

11-Imepigwa mifano mbalimbali ya kulinganisha Muumini na kafiri, au aliyekuwa na ilimu na mjinga.

 

12-Imebainishwa kuwa wenye kumkhofu zaidi Allaah (سبحانه وتعالى) ni wenye ilimu na ikatajwa fadhila za kusoma Qur-aan na kusimamisha Swalaah na kutoa mali kwa njia ya Allaah.

 

13-Imetajwa hali za Waumini watakapokuwa Jannah (Peponi) na hali za makafiri watakapokuwa motoni.

 

14-Imetajwa ujinga wa washirikina kuabudia kwao masanamu ambayo hayamiliki kwao madhara wala manufaa.

 

15-Imetajwa zingatio kubwa la Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) Kuzuia mbingu na ardhi zisitoweke.

 

16-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa Utukufu wa Allaah na Uwezo Wake kwamba hakuna linalomshinda na pia ikatajwa Rehma Yake ya kutokuwaadhibu pale pale viumbe wanapokosea lakini Anawaakhirishia mpaka muda maalumu.

 

Faida:

 

1-Faatwir (Mwanzilishi): Imetajwa Sifa ya Allaah kuwa Ni Mwanzilishi wa mbingu na ardhi, katika Suwrah nyenginezo. Rejea Al-An’aam (6:14), (6:79), Suwrah Yuwsuf (12:101), Ibraahiym (14:10), Al-Anbiyaa (21:56), Az-Zumar (39:46), Ash-shuwraa (42:11). Na imekuja katika Sifa ya Muumbaji katika Suwrah Huwd (11:51) Al-Israa (17:51), Twaahaa (20:72), Yaasiyn (36:22), Az-Zukhruf (43:27).

 

2-Suwrah Faatwir (35) ni miongoni mwa Suwrah tano zinazoanzia kwa AlhamduliLlaah. Nyenginezo ni Al-Faatihah (1), Al-An’aam (6), Al-Kahf (18), na Saba-a (34).

 

 

 

 

036-Yaasiyn: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 83

 

Jina La Suwrah: Yaasiyn

 

Suwrah imeitwa Yaasiyn, na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (1) na herufi hizo ni ambazo zinajulikana kuwa ni Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah zinazotokea katika mwanzo wa baadhi ya Suwrah.  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuthibitisha Risala na ufufuo, na dalili za vyote hivyo. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuithibitisha misingi mikubwa ya Dini, nayo ni Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) Rabb wa walimwengu, Risala ya Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم),  kuthibitisha kufa, kufufuliwa na kukusanywa, na malipo ya Jannah na moto.

 

3-Kubainisha Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) na Hikma Zake, Uwezo Usimamizi Wake kuendesha ulimwengu huu, ikitaja dalili nyingi tofauti katika kuhuisha ardhi baada ya kufa kwake, mfuatano wa mchana na usiku, mwendo wa sayari, mzunguko wa dunia,  jua na mwezi, na   mambo ambayo yamo Mikononi mwa Muumba Pekee (سبحانه وتعالى).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetukuzwa Qur-aan kuwa ni yenye hikma. Kisha imethibitishwa ukweli wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), na kuthibitishwa kuwa Qur-aan ni Uteremsho Wake (Wahy).

 

2-Imetajwa hali za makafiri kutokukubali haki na kwamba wanaoikubali haki ni wenye kumkhofu Rabb wao kwa ghaibu.

 

3-Imetajwa kwamba kila jambo limeandikwa katika Al-Lawh Al-Mahfuwdhw (Ubao Uliohifadhiwa na kwamba athari za mema na maovu yanaendelea kurekodiwa humo.

 

4-Imetajwa kisa watu wa kijiji, na yaliyotokea kati yao na Rusuli ambao Allaah (سبحانه وتعالى) Aliwatuma kwao.

 

5-Imebainishwa baadhi ya mambo yanayoonyesha Uwezo wa Allaah katika kuendesha ulimwengu na Neema Zake kwa Waja Wake.

 

6-Imetoa khabari za madai ya baatwil ya washirikina.   

 

7-Imetajwa hali za watu watakapofufuliwa makaburini.

 

8-Imetajwa hali za Waumini watakapokuwa Jannah (Peponi) na watapata maamkizi ya Salaam kutoka kwa Rabb wao Mwenye Kurehemu. Kinyume chake ni wahalifu watakaoingizwa katika moto wa Jahannam ambao walimwabudu shaytwaan akawapoteza.

 

9-Imetajwa kuwa viungo vya mwanaadamu vitashuhudia matendo yao Siku ya Qiyaamah.

 

10-Imetajwa kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kutokana na kukanushwa na washirikina.

 

11-Imetajwa ukanushaji wa mmoja wa washirikina, aliyepiga mfano wa mifupa kuoza na kusagika, ya kwamba haiwezekani kufufuliwa, lakini Allaah (سبحانه وتعالى) Akamradd kwa kuthibitisha wazi, Qudra Yake Adhimu na Uwezo Wake wa kuumba na kufufua.

 

12-Suwrah imekhitimishwa kwa Allaah (سبحانه وتعالى) Kujithibitishia Mwenyewe Tawhiyd Yake ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola), na Kujitukuza Mwenyewe Allaah (عزّ وجلّ) na Kujitakasa (سبحانه وتعالى) kutokana na kila kosa na Akabainisha kwamba mambo yote yamo Mkononi Mwake na kwamba kwa Utukufu na Uwezo Wake, Anafanya Atakalo!

 

 

 

 

 

037-Asw-Swaaffaat: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 182

 

Jina La Suwrah: Asw-Swaaffaat

 

Suwrah imeitwa Asw-Swaaffaat (Safusafu), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (1), na pia katika Hadiyth iliyonukuliwa katika Faida.   

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kumuepusha Allaah (سبحانه وتعالى) na yale waliyomnasibishia washirikina, na kubatilisha madai yao dhidi ya Malaika na majini. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kusimamisha dalili ya Tawhiyd ya Allaah na kwamba kufufuliwa ni haki, na kuelezea baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah.

 

3-Kuelezea kuhusu nyumati za nyuma na upotovu wa ‘Aqiydah zao na ushirikina na hali zao motoni kwa kuwapinga Rusuli wao.

 

4-Kuradd madai na usingiziaji mkubwa wa Maquraysh kumshirikisha Allaah (سبحانه وتعالى) na Viumbe Vyake na kuwataka Waislamu kubakia imara. 

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kuapia Kwake Allaah (سبحانه وتعالى) Malaika wanaojipanga safusafu, wanaosukumiza mbali mawingu, wanaosoma Maneno ya Allaah. Kisha ikathibitishwa Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

2-Imetajwa tabia ya mashaytwaan ya kusikiliza na kuiba habari za mbinguni, na hali yao ya kupigwa na vimondo.

 

3-Imetajwa baadhi ya ada za washirikina ya kufanya istihzai na kutokuamini kufufuliwa.

 

4-Imetajwa baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah, na hali ya washirikina watakapokabiliana kulaumiana walivyofuatana katika upotofu duniani. Hivyo basi watashirikiana katika adhabu kutokana na kibri zao za kukataa haki na kumpachika sifa ovu Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) .

 

5-Imetajwa baadhi ya neema na raha za Jannah (Peponi) kwa Waumini. Na Kauli ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya kuwasifu Waja Wake waliokhitariwa kwa ikhlasi zao, na kuwatakia Amani juu yao, na kwamba hivyo ndivyo Allaah (سبحانه وتعالى) Anavyowalipa wafanyao ihsaan, imekariri mara kadhaa katika Suwrah pindi anapowataja Waja Wake wema na Manabii Wake.

 

6-Imetajwa mja mwema aliyekuwa Janna (Peponi), akimsemesha rafiki muovu aliyekuwa motoni, akishukuru kwa Rehma ya Allaah kumjaalia kutokumfuata rafiki huyo muovu aliyekuwa haamini kufufuliwa.

 

7-Imetajwa hali za makafiri motoni na watakayoyapata humo kama mti mchungu wa az-zaquwm.

 

8-Ametajwa Nabiy Nuwh (عليه السّلام). Na imetajwa kisa cha Nabiy   Ibraahiym (عليه السّلام) na watu wake waliomuingiza motoni, lakini Allaah (سبحانه وتعالى) Akumuokoa. Na pia kisa cha mwanawe Ismaa’iyl (عليه السّلام) na njozi aliyoiona usingizini kwamba anamchinja mwanawe. Ikawa ni jaribio kubwa kwake! Lakini akaiamini njozi hiyo, na wote wawili wakaridhia kuitekeleza. Lakini Allaah (سبحانه وتعالى) Akawateremshia fidia ya dhabihu (mnyama wa kuchinja), na hiyo ndio Sunnah inayotekelezwa siku ya ‘Iydul-Adhwhaa (‘Iyd ya kuchinja). Kisha wametajwa Nabiy wengineo ambao ni Is-haaq, Muwsaa, Haaruwn, Ilyaas, Luutw, na Yunus (عليهم السّلام).

 

9-Imebainisha ukafiri na dhulma kubwa mno za washirikina kumsingizia Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba Malaika ni mabinti Wake ilhali wao wenyewe hawakupenda kuzaa watoto wa kike! Juu ya hayo, wakamsingizia kuwa Ana unasaba na majini! Subhaanahu wa Ta’aalaa! (Ametakasika na kila dosari na Ametukuka kwa Uluwa) Basi Allaah (سبحانه وتعالى) Akawaradd  kwa hilo na Akawaahidi kuwaadhibu motoni!

 

10-Imetajwa Allaah (سبحانه وتعالى) kuwaunga mkono Rusuli Wake na kuwaahidi nusra, na kumtaka Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwapuuza makafiri na kwamba watakuja kukutana na Adhabu Yake.

 

11-Suwrah imekhitimishwa kwa kuthibitisha Nguvu za Allaah (سبحانه وتعالى) Asiyeshindika, na kumtakasa Allaah (سبحانه وتعالى) kutokana na wanayoyavumisha washirikina. Kisha ikatolewa Salaamun (Amani) iwe juu ya Rusuli, na AlhamduliLLaah (Himidi Anastahiki Allaah) Rabb wa walimwengu.

 

Faida:

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُ بِالتَّخْفِيفِ وَيَؤُمُّنَا بِالصَّافَّاتِ

Amesimulia ‘Abdullaah Bin ‘Umar (رضي الله عنهما) : Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiamrisha kufupisha (Swalaah), na alikuwa akituamimisha (Swalaah) kwa (Suwrah) Asw-Swaaffaat (kwa kuwa ni makhsusi kwake). [Swahiyh An-Nasaaiy (825)]

 

 

 

 

038-Swaad: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 88

 

Jina La Suwrah: Swaad

 

Suwrah imeitwa Swaad, na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (1), na ambayo ni katika herufi zinazojulikana kuwa ni Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah zinazotokea katika mwanzo wa baadhi ya Suwrah.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Mapambano dhidi ya baatwil na mwisho wake (kwa aliyejipamba na ubatilifu). [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kusimamisha Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Uwezo Wake.

 

3-Kuthibitisha ukweli wa Unabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

4-Kuthibitisha kufufuliwa na kuziradd hoja za washirikina.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetukuzuwa Qur-aan na kusifiwa kwamba ni yenye ukumbusho. Kisha imebainishwa misimamo ya washirikina na ada zao za kutokumuamini Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم), na kumfanyia istihzai na dhihaka, na kumpachika sifa ovu. Hivyo basi ni kuikanusha Risala ya Allaah.

 

2-Imetajwa kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa yaliyomsibu kutoka kwa watu wake, kwa kuwataja baadhi ya Manabii waliokadhibishwa na watu wao pia.

 

3-Allaah (سبحانه وتعالى) Amemtaja na kumsifia Mja Wake Daawuwd (عليه السّلام) na Neema Zake Alizomjaalia, zikiwemo kumtunukia mwanawe ambaye ni Nabiy Sulaymaan (عليه السّلام). Kisha ikatajwa kisa cha watu wawili walioingia kwa Nabiy Daawuwd (عليه السّلام) kumtaka awahukumu kuhusu kondoo wao, naye akatoa hukumu, lakini akahisi kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Amemtia mtihanini, akaporomoka kumuomba Rabb wake maghfirah. 

 

4-Na pia Allaah (سبحانه وتعالى) Amemtaja na kumsifu Nabiy Sulaymaan (عليه السّلام) na Neema kadhaa Alizojaaliwa; miongoni mwazo ni kupewa ufalme ambao hatoupata tena mtu baada yake, na kutiishiwa (kudhalilishwa) upepo aweze kusafiri safari ndefu kwa muda mfupi tu, na pia kutiishiwa (kudhalilishiwa) majini.     

 

5-Na pia Allaah (سبحانه وتعالى) Amemtaja na kumsifu Nabiy Ayyuwb (عليه السّلام) na kisa chake cha mitihani aliyopewa ya maradhi, na jinsi alivyovuta subira hadi Allaah (سبحانه وتعالى) Akamuondeshea maradhi na kumbadilishia kila lilobaya kwa zuri.

 

6-Na Allaah (سبحانه وتعالى) Amewataja na kuwasifu Nabii Wake wengineo nao ni Ibraahiym, Is-haaq, Ya’quwb, Ismaa’iyl, Al-Yasaa na Dhul-Kifl (عليهم السّلام).

 

7-Imetajwa baadhi ya neema na raha za kudumu milele, Alizoziandaa (سبحانه وتعالى) huko Jannah kwa wamchao Yeye ambayo ni neema za kudumu.

 

8-Ikafuatilia kutajwa yaliyoandaliwa motoni kwa watu waovu, na hali zao huko za kulaumiana na kuombeana adhabu humo.

 

9-Imetajwa sehemu ya kisa cha Nabiy Aadam (عليه السّلام) na Ibliys aliyefanya kiburi akakataa amri ya Rabb wake, Akalaaniwa na Allaah (سبحانه وتعالى) na kuepushwa na Rehma Zake. Ibliys akaahidi kuwapotosha watu isipokuwa waliokhitariwa kwa ikhlaas zao. Basi Allaah (سبحانه وتعالى) Akaapa kumuingiza katika moto wa Jahannam na kuijaza kwa watakaomfuata.  

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa Allaah (سبحانه وتعالى) Kumuunga mkono Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na kuthibitisha kuwa Qur-aan ni ukumbusho kwa walimwengu, na wanaoipinga watakuja kujua khabari za ukweli wa Qur-aan. Rejea Aayah (88) kupata faida.

 

 

 

 

 

 

039-Az-Zumar: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 75

 

Jina La Suwrah: Az-Zumar

 

Suwrah imeitwa Az-Zumar (Makundi), na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth iliyonukuliwa chini katika Fadhila za Suwrah. na kutajwa katika Aayah namba (71-72).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Daawah ya Tawhiyd na ikhlaasw, na kuacha shirki. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Muabudiwa Pekee, na Mweza wa Kuumba, Kuhuisha na Kufufua.

 

3-Kuwasimimishia hoja washirikina na kubatilisha shirki zao na malipo yao motoni.

 

4-Tofauti ya taathira ya Qur-aan kwa Waumini na makafiri, na kuelezea sababu za hidaaya na taqwa, imaan na uthabiti katika haki,

 

5-Kudhihirisha Uwezo wa Allaah mbinguni na ardhini na kujulisha baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah na hali za Waumini na makafiri.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuitukuza Qur-aan na kuthibitisha kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Aliyeiteremsha kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم).  

 

2-Waja wanaamrishwa kumwabudu Allaah (سبحانه وتعالى) kwa ikhlaas na kubainisha shubha za wale wanaoabudu asiyekuwa Allaah kwa kisingizio kuwa waabudiwa wao wanawakuribisha tu kwa Allaah.

 

3-Allaah (سبحانه وتعالى) Anajitakasa na usingiziaji wa makafiri kuwa Kajichukulia mwana!

 

4-Imetajwa baadhi ya dalili za Tawhiyd ya Allaah ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola) ya uumbaji wa mbingu na ardhi, kugeuza usiku na mchana, na kutiisha jua na mwezi kwenda mpaka muda maalumu, na uumbaji wa mwanaadam katika tumbo la uzazi.

 

5-Imetajwa hali za makafiri na hali za Waumini, na kubainisha mwisho wa wenye kuvuta subira.

 

6-Imetajwa baadhi ya maelekezo kwa Waumini na kubainisha mwisho wao, na maonyo ya adhabu kwa asiyemwabudu Allaah.

 

7-Imetajwa onyo kwa wenye nyoyo zinazo susuwaa kwa sababu ya kutajwa Allaah. Na kisha ikatajwa namna ya uteremshaji wa Qur-aan, na jinsi inavyowaathiri Waumini ngozini na nyoyoni mwao. Na kwamba Qur-aan hiyo Adhimu ambayo ni ya lugha ya Kiarabu, haina kombo.

 

8-Allaah (سبحانه وتعالى) Anapiga mfano wa mtu (kafiri, mshirikina) aliye chini ya washirika wagombanao, na mtu mwengine (Muumini) aliye pweke na bwana mmoja tu, (anamwabudu Allaah Pekee) kwamba hawalingani sawa. 

 

9-Imebainishwa dhalimu anayekadhibisha haqq (ukweli) ulipomjia na adhabu zake, na Muumini aliyekubali na akapokea haqq, na jazaa zao.

 

10-Imethitibishwa kuwa washirikina waliamini Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola, Uumbaji, Ufalme, Uendeshaji ulimwengu, Kuruzuku na kadhaalika), lakini hawakumpwekesha Allaah katika Tawhiyd ya Al-Uluwhiyyah (ibaada).

 

11-Imetajwa hali ya mwanaadam anapolala kuwa anafishwa usingizini, kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Anazuia roho za Aliowaqadaria kufa, na Anarudisha roho za Aliowaqadaria kuendelea kuishi mpaka muda wao maalumu. Na kwamba hili ni zingatio kwa watu ili waweze kutafakari kwamba usingizi ni kama mauti madogo.  

 

12-Imetajwa kuwa madhalimu watatamani kufidia mali zote walizonazo ili waepukane na Adhabu za Allaah za Siku ya Qiyaamah.

 

13-Imetajwa hali ya kafiri anapoguswa na dhara, na hali yake anapoondoshewa dhara, kuwa hana shukurani.

 

14-Imethibitishwa kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Anaghufuria madhambi yote pindi mtu akirudia kutubia Kwake kabla ya kufikia sakaraatul-mawt.  

 

15-Imetajwa majuto ya nafsi ya mtu muovu pindi inapotolewa roho, au pindi inapomfikia adhabu. Na hatakuwa na hoja kwani zilimfikia Aayaat (Ishara na Dalili) za waziwazi lakini alizikadhibisha na kuzikufuru, basi makazi yake ni Jahannam. Ama Waumini, Allaah (سبحانه وتعالى) Atawaokoa na watakuwa hawana khofu wala huzuni.

 

16-Imetajwa baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah pindi litakapopulizwa baragumu na vitisho vyake. Na jinsi ardhi itakavong’ara kwa Nuru ya Allaah (سبحانه وتعالى), na kutakuweko mkusanyiko wa viumbe wote, na watahukumiwa kwa haki.

 

17-Imebainishwa hali ya waovu watakavyoingizwa makundi makundi katika moto wa Jahannam kudumu humo, na kulaumiwa kwa kuwakanusha Rusuli wa Allaah (سبحانه وتعالى) walipowajia duniani kuwalingania. Kisha ikafuatilia kutaja hali za Waumini watakapoingizwa katika Jannah makundi makundi kubashiriwa kheri zake; raha na neema za Jannah. Na kwa hayo, Wanamhimidi Rabb wao Aliyewatimizia Ahadi Yake.

 

18-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa Malaika watakaozunguka ‘Arsh ya Allaah (سبحانه وتعالى) huku Wakimsabbih na Kumhimidi Allaah Rabb wa walimwengu.

 

Fadhila Za Suwrah Az-Zumar:

 

Miongoni mwa Suwrah alizokuwa akizisoma Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kabla ya kulala ni Suwrah Az-Zumar:

 

 عن عائشة رضي الله عنها قالت: كانَ النَّبيُّ صلَّى اللَّهُ عليهِ وسلَّمَ لا ينامُ علَى فِراشِه حتَّى يقرأ بَني إسرائيلَ ، والزُّمَرِ

Amesimulia ‘Aaishah (رضي الله عنها): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa halali kitandani mwake ila akisoma kwanza (Suwrah) Bani Israaiyl na Az-Zumar. [At-Tirmidhiy na ameisahihisha Al-Albaaniy katika Swahiyh At-Tirmidhiy (2920), Swahiyh Al-Jaami’ (4874)]

 

 

 

 

040-Ghaafir: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 85

 

Jina La Suwrah: Ghaafir

 

Suwrah imeitwa Ghaafir (Mwenye Kughufuria), na inayodalilisha ni kutajwa Sifa hii ya Allaah (سبحانه وتعالى) katika Aayah namba (2).

 

Na Suwrah imeitwa pia Al-Muumin kwa kutajwa katika Hadiyth:

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ السَّائِبِ، قَالَ صَلَّى لَنَا النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم الصُّبْحَ بِمَكَّةَ فَاسْتَفْتَحَ سُورَةَ الْمُؤْمِنِينَ حَتَّى جَاءَ ذِكْرُ مُوسَى وَهَارُونَ أَوْ ذِكْرُ عِيسَى - مُحَمَّدُ بْنُ عَبَّادٍ يَشُكُّ أَوِ اخْتَلَفُوا عَلَيْهِ - أَخَذَتِ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم سَعْلَةٌ فَرَكَعَ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ السَّائِبِ حَاضِرٌ ذَلِكَ ‏.‏ وَفِي حَدِيثِ عَبْدِ الرَّزَّاقِ فَحَذَفَ فَرَكَعَ ‏.‏ وَفِي حَدِيثِهِ وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرٍو ‏.‏ وَلَمْ يَقُلِ ابْنِ الْعَاصِ ‏.‏

Amesimulia ‘Abdullaah Bin As-Saaib (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alituswalisha Swalaah ya Asubuhi Makkah, akafungua (Swalaah) kwa Suwrah Al-Muumin (akasoma) mpaka alipofikia kutajwa Muwsaa na Haaruwn au kutajwa ‘Iysaa (عليهم السّلام), kikohozi kikamshika akarukuu. ‘Abdullaah bin As-Saaib alikuwepo hapo. Na katika Hadiyth iliyosimuliwa na ‘Abdur-Razzaaq (maneno yalikuwa): Alikata (kisomo) akarukuu. [Muslim]

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha hali ya wanaobishana Aayah za Allaah (ili wazipinge na wazibatilishe), na kuwaradd juu ya madai yao. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha haqq (haki) na baatwil na kubatilisha mijadala ya wale waliokuwa wakijadili juu ya Aayah za Allaah ili wazipinge na wazibatilishe.

 

3-Hali za makafiri wa nyumati zilotangulia, waliokadhibisha Rusuli wao na maangamizi yao.

 

4-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Uwezo Wake wa Kuumba kwa dalili kadhaa, na Uwezo wa Kufufua.

 

5-Kutaja baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah na hali za watu, na Hukmu ya uadilifu ya Allaah Siku hiyo ya malipo ya kheri na shari. 

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa kuwa Qur-aan ni Uteremsho kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى), na kumsifu Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Sifa Zake za wingi wa Kughufuria na Kupokea tawbah za Waja Wake, kisha kuthibitishwa Tawhiyd Yake, na kwamba marejeo yatakuwa Kwake Siku ya Qiyaamah.    

 

2-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ameliwazwa kutokana na yaliyomsibu kutoka kwa watu wake; washirikina wa Makkah, kwamba Rusuli wa kabla yake pia walikadhibishwa na kaumu zao, lakini Allaah Aliwaadhibu.

 

3-Daawah kwa wanaadam juu ya kufanya ibaada kwa ikhlas, na kuwakumbusha vitisho vya siku ya Qiyaamah.

 

4-Imewasifu Malaika wanaobeba ‘Arsh ya Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba miongoni mwa kazi zao, ni kuwaombea maghfirah Waumini, na kuwaombea duaa.   

 

5-Imetajwa kwamba kuna mauti mawili na uhai miwili. Rejea Faida ya Aayah (namba 11).

 

6-Imetajwa Siku ya Qiyaamah ambayo hakuna kitakachofichika, wala hakutakuwa na dhulma, na hakutakuwa na mfalme, wala mwenye kutakabari, wala mwenye kujifanya jabari, bali Ufalme Utabakia wa Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee. Na Siku hiyo, nyoyo zitafika kooni kwa kiwewe, huzuni na majuto, na hata rafiki wa dhati hataweza kumsaidia mwenziwe.    

 

7-Imeelezewa sehemu ya kisa  cha Nabiy Muwsaa (عليه السّلام), na Akatajwa  Muumin mmoja kutoka watu wa Firawni aliyewaonya watu wake wasimuue Nabiy Muwsaa (عليه السّلام), na akawalingania waikubali Risala ya Allaah, na akawaonya Siku ya Qiyaamah ambayo ni Siku ya kuitana. Pia akawalingania Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na akawaonya kuingizwa motoni. Na pia ikatajwa jeuri na kibri cha Firawni kutaka kupanda mbinguni ili amuone  Allaah (سبحانه وتعالى), na kumkadhibisha Nabiy Muwsaa (عليه السّلام). Na imethibitishwa adhabu za maisha ya Barzakh kaburini, kwamba Firawni anaendelea kuadhibiwa asubuhi na jioni na atatendelea hivyo mpaka ifike Siku ya Qiyaamah.  

 

8-Imetajwa mazungumzo kati ya watu walio wadhaifu na walio na nguvu uwezo na waliotakabari. Watu wadhaifu wanaomba msaada kwa waliotakabari lakini hakuna kusaidiana Siku hiyo, bali watakanushana. Na ikatajwa watu wa motoni  wanavyowaomba Walinzi wa moto wawaombee kwa Allaah (سبحانه وتعالى) takhfifu ya adhabu lakini duaa yao haikubaliwi!

 

9-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ameliwazwa kwa kutakwa avute subira na aombe maghfirah na Kumsabbih Rabb wake asubuhi na jioni.

 

10-Imehimizwa kumuomba duaa Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba kutokumuomba, ni aina ya kibri. Na imetanabahishwa Kumpwekesha Allaah katika ibaada na kubatilisha viabudiwa vyote kinyume na Allaah.

 

11-Imetajwa aina kadhaa za Neema za Allaah kwa watu, ili waweze kushukuru.

 

12-Wameonywa makafiri waliokadhibisha Risala ya Allaah kwa baadhi ya vitisho na adhabu za Siku ya Qiyaamah.

 

13-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwaonya washirikina wa Makkah ya kwamba watakuja kutaka kuamini baada ya kuiona adhabu, lakini kuamini kwao hakutawafaa, na kwamba Desturi ya Allaah itahakiki kama walivyoadhibiwa nyumati za nyuma, na hivyo watakuwa katika khasara.

 

Faida:

 

Suwrah hii ya Ghaafir (40) ni Suwrah ya mwanzo katika mfululizo wa Suwrah zinazoanzia na herufi za حم. Ya mwisho wake ni Suwrah Al-Ahqaaf (46).

 

 

 

041-Fusw-Swilat: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 54

 

Jina La Suwrah: Fusw-Swilat

 

Suwrah imeitwa Fusw-Swilat (Tafsili Ya Wazi), na inayodalilisha ni kutajwa neno hili katika Aayah namba (3).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha hali ya wanaompuuza Allaah (سبحانه وتعالى), na kutaja mwisho wao. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha kwamba Qur-aan inatoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى), na dalili, ushahidi usiokanushwa wa miujiza ya Qur-aan, na kuthibitisha Risala kwa Mjumbe Wake; Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ambaye ni binaadam kuwafikshia wanaadam wenzake na kwamba Dini ya Kiislamu ni haqq.

 

3-Kusimamisha dalili ya Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake wa kuumba mbingu na ardhi na Aayaat (Ishara na Dalili) Zake.

 

4-Kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa kutajiwa khabari za nyumati zilotangulia waliowakanusha Rusuli wao na upotovu wao duniani na adhabu zao. 

 

5-Kuwabashiria Waumini mema ya duniani na ya Aakhirah.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imebainishwa kwamba Qur-aan ni ya lugha ya Kiarabu, na kwamba ni Kitabu kinachofasili waziwazi Aayah zake, na kwamba zinabashiria na kuonya, lakini wengi ya watu wamekengeuka.  

 

2-Imebainishwa msimamo wa makafiri kuhusu Qur-aan.

 

3-Imetajwa baadhi ya mambo yanayoonyesha uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) katika Uumbaji Wake.

 

4-Imetajwa kaumu ya ‘Aad na Thamuwd kuhusu kibri zao na ukanushaji wao wa Risala ya Allaah na ikatajwa adhabu zao.

 

5-Imeonya washirikina wanaopinga kuisikiliza Qur-aan, ya kwamba yatawapata yaliyo wapata waliopita kabla yao.

 

6-Imebainishwa hali za Waumini wanapotolewa roho zao kubashiriwa kheri.

 

7-Imetajwa sifa za mwenye kulingania (daawah) awe mnyenyekevu na mwenye kulipiza uovu kwa wema na kuvuta subira.

 

8-Imetajwa Aayah (Ishara, dalili) kadhaa zinazoonyesha Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake juu ya kuwafufua wafu. Na katika hizo ni usiku na mchana, jua na mwezi na ikaamrishwa kutokusujudia hivyo bali asujudiwe Allaah (سبحانه وتعالى) Ambaye Ameviumba hivyo. Na hapo inapaswa mtu asujudu kwa kuweko alama ya Sijdah ya tilaawah (kusoma).

 

9-Ameliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya maudhi anayoyapata kutoka kwa watu wake.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuahidiwa makafiri kuwa wataonyeshwa Aayaat (Ishara na Dalili) za wazi katika nafsi zao na angani mpaka iwabainikie kwamba hii (Qur-aan) ni haki, na kwamba makafiri wako katika shaka ya kufufuliwa na kuhesabiwa.

 

 

 

 

 

042-Ash-Shuwraa: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 53

 

Jina La Suwrah: Ash-Shuwraa

 

Suwrah imeitwa Ash-Shuwraa (Ushauri), na inayodalilisha ni kutajwa neno hilo katika Aayah namba (38).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha ukamilifu wa Sharia za Allaah, na uwajibu wa kuzifuata, na kutahadharisha juu ya kuzikhalifu. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kutambulishwa kwamba, tofauti katika Sharia za Allaah hazionyeshi tofauti katika chanzo chake.

 

3-Kubainishwa Rehma ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Maghfirah na Msamaha Wake kwa kupokea tawbah za Waja Wake na kuwapa bishara Waumini juu ya malipo yanayowangoja katika maisha ya Aakhirah.

 

4-Dalili za kubainisha Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake wa kuumba mbingu na ardhi na Rehma na Neema Zake, na kwamba Yeye Pekee Ndiye Anayestahiki kuabudiwa.

 

5-Kuhimiza maadili mazuri, ikiwa ni pamoja na uvumilivu na kusameheana

 

6-Kuthibitisha kuwa Qur-aan ni Wahy kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى) kuja kwa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imethibitishwa kwamba Qur-aan imetoka kwa Allaah, na kwamba Alimpa Wahy Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kama Alivyowapa Wahy Rusuli wengineo, na kwamba kila kilicho mbinguni na ardhini ni Milki ya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

2-Imebainishwa U’adhwama (Utukufu) wa Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba mpaka mbingu na ardhi zinakaribia kupasuka, na kwamba Malaika wanamsabbih Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba wanaombea maghfirah Waumini walioko ardhini, na kwamba Allaah ni Mwingi wa Kughufuria, Mwenye Kurehemu.

 

3-Imethibitishwa kwamba Wahy wa Qur-aan Ameuteremsha Allaah kwa lugha ya Kiarabu, ili awaonye watu wa Ummul-Quraa [Rejea Suwrah Al-An’aam (6:92)] kuhusu Siku ya Mkusanyiko; Siku ya Qiyaamah, na kwamba huko kutakuwa na makundi mawili; moja litakuwa Jannah na jengine motoni.

 

4-Imetajwa kuwapinga washirikina na kuonyesha baadhi ya dalili za kubatilisha ushirikina wao.

 

5-Imetajwa amri ya kurudi katika Kitabu cha Allaah itakapotokea mizozo na kutofautiana.

 

6-Imethibitishwa kuwa Rusuli wote (عليهم السّلام) walitumwa na Risala (Ujumbe) mmoja tu, na kwamba tofauti zinazojitokeza kwa watu ni kutokana na uovu na kufuata matamanio tu.

 

7-Imetajwa kukaribia Qiyaamah, na msimamo wa Waumini na makafiri juu ya hilo, na kubainisha mafikio ya kila mmoja siku ya Qiyaamah.

 

8-Radd kwa washirikina waliomzushia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم)  kwamba amemtungia Allaah uongo. Na Allaah (سبحانه وتعالى) Akawapinga hilo!

 

9-Zimetajwa Aayaat (Ishara, Dalili) mbalimbali za kudhihirisha Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake.

 

10-Zimetajwa sifa kadhaa za Waumini na mojawapo ni kwamba jambo lao ni kushauriana na ndio jina la Suwrah hii tukufu.

 

11-Imetolewa mwongozo wa kuamiliana na dhulma, ima kulipiza au kusamehe na kusamehe ni katika mambo ya kuazimiwa.

 

12-Imebainishwa aina za kuteremshwa Wahy kwa Risuli Wake (عليهم السّلام).

 

13-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa jinsi Allaah Alivyomneemesha Rasuli Wake  (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa kumpa Wahy wa Qur-aan ambayo ni Nuru Anayomwongoza Kwayo  Allaah Amtakaye, na kwamba mambo yote yanaishia kwa Allaah.

 

 

 

 

043-Az-Zukhruf: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 89

 

Jina La Suwrah: Az-Zukhruf

 

Suwrah imeitwa Az-Zukhruf (Mapambo ya Dhahabu), na inayodalilisha ni kutajwa neno hilo katika Aayah namba (35).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Tahadhari juu ya mtu kufitinishwa na mapambo ya uhai na dunia, ili yasiwe njia ya kuiendea shirki. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kusimamisha hoja za wazi za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) ardhini na mbinguni na kubatilisha na kuradd (i) madai ya washirikina ya kumshirikisha Allaah (سبحانه وتعالى) na kumsingizia  kuwa Malaika ni mabinti Wake (iii) Visingizio vyao vya kuwafuata baba zao kwa upofu na kutoa mfano wa Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) kwani baba yake alikuwa mshirikina lakini yeye alithibitisha Tawhiyd ya Allaah. (iv) Wanaodai kuwa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) ni mwana wa Allaah na kwamba yeye ni mojawapo wa alama za Qiyaamah.     

 

3-Kumliwaza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa maudhi aliyoyapata kutoka kwa washirikina na kubainisha kwamba mali zinazomfanya mtu kuwa mkubwa miongoni mwa watu hazimstahiki kuteremshiwa Qur-aan Tukufu.

 

4-Matahadharisho kuwa asiyeitafakari Qur-aan kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Atamwandalia shaytwaan awe rafiki mwandani kisha Siku ya Qiyaamah itakuwa ni majuto. Lakini Allaah (سبحانه وتعالى) Amemwamrisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na Waumini kushikamana na Qur-aan kwani Qur-aan ni Tukufu mno na imeteremshwa kwa lugha ya Kiarabu ambayo ni lugha ya ufasaha kabisa.

 

5-Kuwabashiria Waumini neema za Jannah na kubainisha hali za makafiri na adhabu zao motoni.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetukuzwa Qur-aan na kuwa imekuja kwa lugha ya Kiarabu ili watu wapate kuzingatia. (Ni maalumu kuwa lugha ya Kiarabu ni lugha pekee ya ufasaha, iliyo bayana kabisa hakuna mfano wake.) Na imethibitishwa kuwa Qur-aan iko katika daraja ya juu kabisa katika Al-Lawh Al-Mahfuwdhw (Ubao Uliohifadhiwa). Rejea Al-Buruwj (85:22).       

 

2-Ameliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa yaliyomsibu kutoka kwa watu wake.

 

3-Imebainisha mambo yanayoonyesha Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) na  Neema Zake kwa Waja Wake. Miongoni mwazo ni vipando, na imetajwa duaa ya kipando iliyothibiti pia katika Sunnah. Rejea Aayah namba (13-14).

 

4-Imetaja baadhi ya uzushi wa washirikina na kauli zao ovu za kumpachika Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa Ana mabinti. Na Allaah (سبحانه وتعالى) Akawaradd kwa hoja nzito kuwa wao wenyewe hawakuwa wanapendelea watoto wa kike! Na kwa dhulma hii kubwa, watafika Kwake Siku ya Qiyaamah kuhesabiwa na kuadhibiwa! 

 

5-Imetajwa ada ya washirikina kukhiari kufuata nyendo za baba zao. Na hii ni ada ya watu wa nyumati za nyuma kusema hayo hayo.

 

6-Imetajwa sehemu ya da’wah ya Nabiy Ibraahiym  (عليه السلام) kwa watu wake na likathibiti neno la Tawhiyd (laa ilaaha illa Allaah) na kuendelea baada yake.

 

7-Imetajwa kuwa mapato ya dunia, anasa zake na mapambo kama fedha na Zukhruf (mapambo ya dhahabu), ni starehe ya muda mdogo tu, bali Aakhirah ndio bora kwa Waumini. 

 

8-Imetahadharishwa kuwa mwenye kujiweka mbali na Ukumbusho wa Allaah, shaytwaan humuandama mtu awe rafiki yake mwandani, kisha Siku ya Qiyaamah mtu huyo atajuta na kutamani shaytwaan awe mbali naye, umbali wa Mashariki na Magharibi. Kisha wote wataingia katika adhabu.

 

9-Imetajwa sehemu ya kisa cha Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) na dhulma ya Firawni kumwita mchawi, na kutakabari mno na kujifanya yeye ni bora kuliko Nabiy Muwsaa (عليه السّلام).

 

10-Ametajwa Nabiy ‘Iysaa (عليه السّلام) na kwamba atakuwa ni miongoni mwa alama kubwa za Qiyaamah (atakaporudi duniani).

  

11-Watu wa Jannah wamebashiriwa mazuri, na zikatajwa baadhi ya raha na neema za Jannah. Kisha wakatajwa wahalifu kuwa watakuwa motoni na watamuomba Mlinzi wa moto awaombee kwa Allaah Awafishe kuliko kuadhibika lakini watabakishwa kudumu motoni!

 

12-Imebainishwa kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Ndiye Muabudiwa wa haki mbinguni na ardhini. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akajitukuza Mwenyewe Mwenye Ufalme wa mbingu na ardhi, na kwamba viumbe wote watarudishwa Kwake.

 

13-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa washirikina kuwa  wanaowaomba badala ya Allaah, hawana uwezo wa kumiliki uombezi. Na kisha ikathibitisha kuwa washirikina waliamini Tawhiyd ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola). Kisha akaliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na akaamrishwa awapuuze kwani karibuni watakuja kujua.

 

   

 

 

 

044-Ad-Dukhaan: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 59

 

Jina La Suwrah: Ad-Dukhaan

 

Suwrah imeitwa Ad-Dukhaan (Moshi), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (10).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Vitisho kwa washirikina na kuwabainishia yanayowangojea ya adhabu kali duniani na Aakhirah. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2- Kuthibitisha kuteremshwa Qur-aan kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى) katika Usiku Uliobarikiwa (Laylatul-Qadr).

 

3-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na kwamba Yeye Ndiye Mwenye kufufua na kuwakusanya waja.

 

4-Kubainisha Neema za Waumini Jannah na adhabu za makafiri motoni.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imesifiwa Qur-aan kwamba ni Kitabu kinachobainisha wazi kimatamshi na kimaana, na kwamba Qur-aan imeteremshwa Usiku wa Baraka ambao ni Laylatul-Qadr. Na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Anawaonya watu kwa kile kinachowanufaisha na kuwadhuru, nako ni kule kuwapelekea Rusuli Wake Kuteremsha Vitabu, ili hoja ya Allaah (سبحانه وتعالى) iwasimamie Waja Wake. Na kwamba Usiku huo; Laylatul-Qadr, linaamuliwa na kupambanuliwa, kutoka kwenye Al-Lawh Al-Mahfuwdhw (Rejea Al-Buruwj (85:22), na kuletewa waandishi kati ya Malaika, kila jambo lililokadiriwa la muda wa kuishi na riziki katika mwaka huo na mambo mengine yatakayokuwa na kukadiriwa na Allaah (سبحانه وتعالى) mpaka mwisho wa mwaka, hayabadilishwi wala hayageuzwi.

 

2-Imetajwa Dukhaan (Jina la Suwrah), ni moshi utakaotoka ambao ni miongoni mwa alama kubwa Qiyaamah, na kwamba moshi huo utawafunika watu waovu iwe ni adhabu kwao na wataomba waondolewe adhabu. Lakini hawatondoshewa! 

 

3-Imetajwa sehemu ya kisa cha Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) na Firawni aliyetakabari akazamishwa baharini na jeshi lake.

 

4-Imetajwa ada ya washirikina kutokuamini kufufuliwa .

 

5-Imetajwa vitisho na adhabu za makafiri ukiwemo mti wa zaqquwm ambao utakuwa ndio chakula chao nao ni kama masazo ya zebaki nyeusi iliyoyeyushwa, itokote matumboni mwao.

 

6-Kisha wametajwa Waumini wakiwa Jannah (Peponi) kwenye kila aina ya raha na neema; zikiwemo mabustani na chemchemu, wanapata humo wanachokitamani na wataozeshwa hurulaini, na kwamba hawataonja tena umauti. Na hiyo ni Fadhila ya Allaah na ndio kufuzu kukubwa.

 

7-Suwrah imekhitimishwa kuambiwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwamba amewepesisha Qur-aan, na akaliwazwa kuwa angojee, yaani angojee ushindi wa Allaah (سبحانه وتعالى) na Adhabu Yake kwa washirikina, na wao washirikina wanangojea kwa hamu kumshinda Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم). 

 

 

 

 

 

045-Al-Jaathiyah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 37

 

Jina La Suwrah: Al-Jaathiyah

 

Suwrah imeitwa Al-Jaathiyah (Kupiga magoti) na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (28).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha hali za viumbe, kutokana na dalili za kisharia na kiulimwengu, na kuzitengua hoja za wenye kupinga ufufuo, wanaofanya kiburi kwa Allaah, na kuwatisha. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha Utukufu wa Qur-aan na miujiza yake, na uthibitisho kuwa ni kutoka kwa Allaah, na kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah kwa Aayaat (Ishara, Dalili) za wazi..

 

3-Daawah (wito) wa Kiislamu na jinsi washirikina waliyopokea daawah hii kwa upinzani.

 

4-Bainisho kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) Aliwapa Wana wa Israaiyl hekima, Unabii na neema nyingi ili waweze kubeba Risala ya Tawhiyd, lakini hawakufaa kubeba Risala hiyo, basi Allaah (سبحانه وتعالى) Akamchagua Nabiy Wake Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) kubeba Risala kwa watu wote, na hili ni onyo kwa ummah wa Muhammad dhidi ya kufanya kama walivyofanya Wana wa Israaiyl.

 

5-Kuthibitisha ufufuo, na kuelezea baadhi ya hali zake (kufufuliwa), na kuelezea baadhi ya kauli za washirikina juu ya kufufuliwa.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetukuzwa Qur-aan na imethibitishwa Aayaat (Ishara, Dalili,) za Allaah duniani kote.

 

2-Imetajwa adhabu kali iumizayo na inayodhalilisha kwa wazushi na waongo, kutokana na kung’ang’ania kwao ukafiri, na kuzifanyia istihzai Aayah za Allaah.

 

3-Imebainisha baadhi ya Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Waja Wake.

 

4-Imebainisha msimamo wa Bani Israaiyl baada ya kupewa neema za Allaah (سبحانه وتعالى) ambapo walikhalifu.

 

5-Imetajwa ada za washirikina kutokuamini kufufuliwa. Lakini Allaah (سبحانه وتعالى) Amewabainishia kwamba halina shaka hilo!

 

6-Imetajwa kuwa kila ummah utapiga magoti kwa unyenyekevu na khofu. Na kila ummah utaitwa pamoja kitabu chao ambacho kimerikodi kila tendo. Na watu watahesabiwa na kulipwa matendo yao; mema na maovu.

 

7-Imerudi kutaja ada ya washirikina kutokuamini Qiyaamah, basi watasahauliwa motoni kama walivyosahau Siku hii kubwa mno ya kukutana na Allaah (سبحانه وتعالى), na watadumu humo motoni bila kuachiliwa kujitetea.

 

8-Suwrah imekhitimishwa kwa Kumhimidi Allaah (سبحانه وتعالى), Kumtukuza na kwamba Ukubwa, Uadhama, Ujalali ni Wake Pekee mbinguni na ardhini. Naye Ndiye Mwenye Enzi ya Nguvu Asiyeshindika, Mwenye Hikmah wa yote.

 

Faida:

 

Maana ya Al-Jaathiyah ni kupiga magoti kwa unyenyekevu na khofu kwa kungojea kuhesabiwa.

 

 

 

 

046-Al-Ahqaaf: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 35

 

Jina La Suwrah: Al-Ahqaaf

 

Suwrah imeitwa Al-Ahqaaf (Ardhi ya machuguu ya mchanga), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (21).  

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha kuwa wanaadam wanahitaji zaidi Risala ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kuwaonya wanaopuuza. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuwalingania watu kusahihisha imaan zao kwa kumpwekesha Allaah (سبحانه وتعالى) na kumwamini Rasuli Wake Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) huku wakiamini Risala ya Rusuli waliotangulia, na kuamini Siku ya Mwisho na Aliyoyatayarisha Allaah (سبحانه وتعالى) kwa malipo ya Waumini na adhabu kwa makafiri.

 

3-Kuthibitisha Tawhiyd ya Allaah na Uwezo Wake wa kuumba mbingu na ardhi na vilivyomo baina yake bila ya kushikwa na uchovu. Na kwamba ana Uwezo wa kuwahuisha watu baada ya kufa na kuhesabiwa.

 

4-Radd kwa madai ya makafiri na washirikina kuhusu Qur-aan kuwa sio sihri bali Qur-aan inatoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba ni Risala ya wanaadam na majini.

 

5-Kuwasifu Waumini kwa imaan zao juu ya Qur-aan Tukufu, huku ukibainisha baadhi ya sifa za Waumini na sifa zao zilizo kinyume na sifa za makafiri.   

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imetukuzwa Qur-aan na kuthibitishwa kwamba ni Uteremsho kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى).

 

2-Imethibitishwa Tawhiyd ya Allaah ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola, Uumbaji) na kubainishwa Uwezo Wake (سبحانه وتعالى) wa kuumba mbingu na ardhi. Kisha imewaradd washirikina na kuwataka walete vile walivyoumba waabudiwa wao, au walete dalili ya ushirikiano wao na Allaah (سبحانه وتعالى) mbinguni, ikiwa ni wakweli. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akawatolea hoja kwamba wanaoombwa pasi Naye, hawawaitikii duaa zao wala hawatambui maombi yao! Kisha Siku ya Qiyaamah watakapokusanywa wote, waabudiwa wao watakuwa maadui wao, na watakanusha ibaada zao!

 

3-Imetajwa ada za makafiri kupachika sifa ovu Qur-aan kama sihri (uchawi), na pia kumzushia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kwamba ameitunga Qur-aan, ilhali kuna ushahidi wa wazi wa Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba ni Wahy kutoka Kwake.

 

4-Imebainisha mwisho mwema kwa Waumini wa kuingizwa Jannah na kudumu milele kwa sababu ya kumwamini Rabb wao na wakathibitika katika Dini.

 

5-Imetolewa wasia wa kuwatendea ihsaan wazazi wawili, na mwanaadam kukumbushwa shida na tabu anazozipata mama za kubeba mimba mpaka kujifungua na mpaka kumaliza kunyonyesha mwana. Kisha wenye kutii hayo, wamebashiriwa kupokelewa amali zao na kuingizwa Jannah, pindi wakiomba duaa na kushukuru Neema za Allaah na kutubia Kwake wanapofikia umri mkubwa.

 

6-Kisha imebainishwa mwisho mbaya kwa makafiri wa kuingiziwa motoni na kuadhibiwa, kwa kukanusha kwao Risala ya haki, na kuifanyia istihzai kwa kudai kuwa ni hekaya za watu wa kale.

 

7-Imetajwa sehemu ya kisa cha Nabiy Huwd (عليه السّلام) na kaumu yake ambao ni kina ‘Aad, wakaazi wa Ahqaaf (ardhi ya machuguu ya mchanga), na ukanushaji wao wa Risala na Rasuli wao, na kuhimiza kwao adhabu. Basi wakateremshiwa wingu lilotanda upeoni mwao likielekea mabonde yao, wakidhani kuwa ni wingu la mvua ya kawaida, kumbe ulikuwa ni upepo wa dhoruba, wenye adhabu kali uliowaangamiza!

 

8-Ameliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa kumkumbusha kuwa, kundi la majini lilihudhuria kusikiliza Qur-aan kwa makini, wakaiamini, na wakamwamini Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), kisha  wakawaendea majini wenzao kuwalingania, wakubali Ujumbe wa Allaah (سبحانه وتعالى) kuwa ni wa haki na kuwahamasisha kwamba wataghufuriwa madhambi yao, na wataepushwa na adhabu. Na pindi wasipoitikia Risala hiyo, basi hawataweza kukwepa adhabu ya Allaah.

   

9-Imethibitishwa Tawhiyd ya Allaah ya Ar-Rubuwbiyyah (Uola, Uumbaji n.k), na Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa kufufua wafu. Kisha ikatajwa hali ya makafiri watakapohudhurishwa motoni na kuonjeshwa adhabu kwa kufru zao.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuamrishwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) avute subira, kama walivyovuta subira Rusuli wenzake waliokuwa na azimio madhubuti, na kwamba asitake kuwaharakizia makafiri adhabu, kwani itakapofika Qiyaamah, watahisi kuwa kama waliishi saa moja tu duniani! Kisha itahakiki maangamizo yao.

 

Faida:

 

Al-Ahqaaf ni ardhi ya machuguu ya mchanga ambayo ni Yemen, nayo ni ya kina ‘Aad kaumu ya Huwd (عليه السّلام).

 

 

 

047-Muhammad: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 38

 

Jina La Suwrah:  Muhammad

 

Suwrah imeitwa Muhammad (Jina la Nabiy صلى الله عليه وآله وسلم), na inayodalilisha ni Jina lake katika Aayah namba (2).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwahimiza Waumini juu ya suala la kupigana vita, kwa kuwatia nguvu, na kwa kuwadhoofisha makafiri. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuwatangazia watu kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Anabatilisha matendo ya makafiri kwa sababu wanang'ang'ania kufuata batili, wanapinga wito wa haqq (ukweli) na kuwaweka mbali na Dini ya Allaah.  

 

3-Kuvutia kwenye Jihaad katika Njia ya Allaah, na kuunga mkono haqq (ukweli) na kushikamana na yale ambayo Allaah (سبحانه وتعالى) Ameyateremsha kwa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) na hili ndilo linalowahakikishia Waumini ushindi dhidi ya maadui zao.

 

4-Kubashiriwa Waumini kuwa wao ni vipenzi vya Allaah na kubashiriwa Jannah na neema zake na makafiri kubainishwa adhabu zao motoni.

 

5-Kudhihirisha hali za wanafiki na sifa zao, sura zao na Waislamu kutahadharishwa nao.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kubainisha mwisho mbaya wa makafiri, na mwisho mzuri wa Waumini walioamini aliyoteremshiwa Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

2-Imewahimiza Waumini kufanya ugumu katika kupambana na makafiri, na kuwachukua mateka.

 

3-Waumini wameahidiwa ushindi pale watakapomnusuru Allaah (سبحانه وتعالى) na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم), na kuwabashiria Jannah na neema ambazo wameshajulishwa nazo. Kisha makafiri wakatishiwa maangamizi na kuharibikiwa amali zao, na kuwakemea juu kuchukia kwao waliyoteremshiwa. Basi Allaah (سبحانه وتعالى) ni Mlinzi wa Waumini na makafiri hawana yeyote wa kuwalinda.

 

4-Waumini wamebashiriwa Jannah na neema zake humo za mabustani yenye kupitia mito chini yake, na mito yenye vinywaji aina nne safi venye kuburudisha. Juu ya hivyo watapata matunda na maghfirah. Basi hao si sawa na watu wa motoni ambao wao, vinywaji vyao ni maji yachemkayo yatakayowakatakata machango yao!

 

5-Imetajwa baadhi ya misimamo ya wanafiki kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na da’wah yake na kutaja baadhi ya sifa zao mbaya, kama vile udanganyifu wao na adabu mbaya, na uwoga wao pindi wanapoitwa katika vita vya Jihaad.

 

6-Imebainishwa kuwa unafiki wa wanafiki ulikua kwa sababu ya shaytwaan kuwatawala, na kuwatisha kwa mafikio mabaya katika maisha yao na baada ya mauti yao.

 

7-Imetaja vitisho kwa makafiri ya kuharibika matendo yao, na kwamba wana maradhi nyoyoni mwao na Allaah (سبحانه وتعالى) Atafichua chuki na niyya zao ovu.

 

8-Waumini wameamrishwa kumtii Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na kuwakataza kukata tamaa, na kuwabashiria nusra na ushindi. Na wameamrishwa wasinyong’onyee kutaka suluhu na makafiri, kwani Allaah Yu pamoja nao.

 

9-Imetanabahishwa kuwa uhai wa dunia ni mchezo na pumbao tu lakini kwa Allaah ndiko kwenye ujira mzuri.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwatahadharisha Waumini kutokana na ubakhili, na kuwalingania katika kutoa kwenye njia ya Allaah, na pindi wakikengeuka, basi Allaah (سبحانه وتعالى) ni Mkwasi na Mweza wa kuwabadilisha watu bora kuliko wao.    

 

 

 

 

 

 

048-Al-Fat-h: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 29

 

Jina La Suwrah: Al-Fat-h

 

Suwrah imeitwa Al-Fat-h (Ushindi) yaani Ushindi wa Makkah, na inayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila na Faida na kwa kutajwa neno hili katika Aayah namba (1).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kupewa bishara Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Waumini juu ya Al-Fat-h (Ushindi wa Makkah) na kumakinishwa (kuwa imara) katika ardhi. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kumbashiria Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Swahaba wake (رضي الله عنهم) kwa aina mbali mbali za bishara.

 

3-Kuwatambulisha wanafiki na makafiri, na kubainisha uhalisia wao.

 

4-Kubainisha mengi katika Fadhila na Rehma za Allaah kwa Waumini.  

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kumbashiria Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Swahaba wake (رضي الله عنهم) Al-Fat-h  (Ushindi wa Makkah), na kwamba Allaah (سبحانه وتعالى) Amemghufuria Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) madhambi yake yaliyotangulia na yanayofuatia, na Amemtimizia Neema Zake, na kwamba Atamuongoza katika njia iliyonyooka, na Atamjaalia nusra ya nguvu.

 

2-Kisha Waumini wakabashiriwa kwa kuteremshiwa utulivu, na kuingizwa Jannaat, na kufutiwa maovu yao. Na wanafiki na washirikina wakaahidiwa ghadhabu za Allaah na Laana Yake juu yao, na mwishowe kuingizwa moto wa Jahannam.

 

3-Imetajwa bay’ah (fungamano la ahadi ya utiifu) baina ya Swahaba na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Allaah (سبحانه وتعالى) Kuwaunga mkono kwa Kuwa pamoja nao kwa Ujuzi Wake, Anawasikia na Anawaona na Anajua niya zao. Na hiyo ilikuwa chini ya mti. Na hiyo ni bay’ah inayojulikana Bay’atur-Ridhwaan (fungamano la ahadi liloridhiwa na Allaah) kama ilivyotajwa katika Aayah namba (18), kuwa Allaah Amewaridhia Waumini waliofungamana ahadi ya utiifu chini ya mti, Akawateremshia utulivu na Akawaahidi ushindi, na kuwajaalia ghanima za vita nyingi.   

 

4-Imebainishwa hali halisi ya wanafiki na washirikina kama vile kubakia nyuma wasiende kupigana Jihaad, kisha watake kuombewa maghfira. Kisha pindi Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na Swahaba wake (رضي الله عنهم) walipoondoka kwenda Khaybar, wanafiki wakataka kwenda nao ili wapate kupewa ghanima (ngawira za vita).

 

5-Imebainishwa fadhila za Allaah na Rehma Zake kwa Waja Wake Waumini kama, kuwazuia wasiingie Makkah kwanza kupigana vita na washirikina, juu ya kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) Aliwajaalia ushindi, na washirikina wakawa chini ya udhibiti wa Waumini. Basi Kuwazuia Kwake, ni kutokana na Hikma Zake (سبحانه وتعالى) kwamba, wasije kuwakanyaga na kuwaua Waumini waliolazimika kubakia Makkah. Na pia, kwa kuwa Allaah (سبحانه وتعالى) ni Mjuzi wa ghaibu, basi Allaah (سبحانه وتعالى) Alijua kuwa watakuweko washirikina watakaokuja kuingia Uislamu  baada ya Fat-h Makkah (Ushindi wa Makkah), kwani Allaah (سبحانه وتعالى) Anamhidi Amtakaye kwa Rehma Zake. Na washirikina wengi wakaja kuingia Uislamu baada ya Fat-h Makkah.     

 

6-Allaah (سبحانه وتعالى) Amemsadikisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) ndoto Aliyomuotesha, kwamba wataingia Al-Masjidul-Haraam kwa amani, hali ya kuwa wamenyoa vichwa vyao na wengine wamepunguza nywele. Na Akajaalia kabla ya kuingia Makkah ushindi, na ufunguzi wa Khaybar.

 

7-Imethibitishwa kwa dalili za wazi, kwamba Dini ya Kiislamu itakuja kushinda dini zote ulimwenguni.

 

8-Suwrah imekhitimishwa kwa kuelezwa sifa za Waumini juu ya makafiri, kuwa Waumini ni wakali zaidi dhidi ya makafiri, lakini wanahurumiana baina yao. Na ni wenye kusimamisha Swalaah na kutafuta Fadhila na Radhi za Allaah. Na kwamba alama zao zinadhihirika katika nyuso zao kutokana na athari za kusujudu, basi Allaah Amewaahidi Waumini watendao mema, maghfira na ujira adhimu ambao ni kuwaingiza Peponi.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Suwrah Al-Fat-h ni Suwrah kipenzi kabisa kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم):

 

عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَسِيرُ فِي بَعْضِ أَسْفَارِهِ وَعُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ يَسِيرُ مَعَهُ لَيْلاً، فَسَأَلَهُ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ عَنْ شَىْءٍ، فَلَمْ يُجِبْهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ سَأَلَهُ فَلَمْ يُجِبْهُ، ثُمَّ سَأَلَهُ فُلَمْ يُجِبْهُ، فَقَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ ثَكِلَتْ أُمُّ عُمَرَ، نَزَرْتَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، كُلَّ ذَلِكَ لاَ يُجِيبُكَ‏.‏ قَالَ عُمَرُ فَحَرَّكْتُ بَعِيرِي، ثُمَّ تَقَدَّمْتُ أَمَامَ النَّاسِ، وَخَشِيتُ أَنْ يُنْزَلَ فِيَّ الْقُرْآنُ، فَمَا نَشِبْتُ أَنْ سَمِعْتُ صَارِخًا يَصْرُخُ بِي فَقُلْتُ لَقَدْ خَشِيتُ أَنْ يَكُونَ نَزَلَ فِيَّ قُرْآنٌ‏.‏ فَجِئْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَقَالَ ‏"‏ لَقَدْ أُنْزِلَتْ عَلَىَّ اللَّيْلَةَ سُورَةٌ لَهِيَ أَحَبُّ إِلَىَّ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ ‏"‏‏.‏ ثُمَّ قَرَأَ ‏"‏‏  إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا‏

Amesimulia Zayd Bin Aslam (رضي الله عنه): Baba yangu amesema: Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikua akitembea katika baadhi ya safari zake, na ‘Umar Bin Al-Khatw-twaab (رضي الله عنه) akitembea pamoja nae wakati wa usiku. ‘Umar akamuuliza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kitu, ikawa hakumjibu. Kisha akamuuliza tena lakini hakumjibu. Kisha akamuuliza tena lakini hakumjibu. ‘Umar akasema: Amekukosa mama yako ee ‘Umar! Umemsisitiza Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) mara tatu na mara zote hakujibu! ‘Umar (رضي الله عنه) akasema: Nikamuondoa mnyama wangu, kisha nikatangulia mbele ya Waislamu. Nikaogopa isijeteremka kwangu mimi Qur-aan, basi sikuingia katika jambo jengine. Haujapita muda hata kidogo mara nikasikia mpiga ukelele akiniita. Nikasema: Niliogopa isijekua imeteremka Qur-aan kunihusu mimi! Nikaenda kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) nikamsalimia, akasema: “Nimeteremshiwa usiku huu, Suwrah  ambayo ni kipenzi zaidi kwangu kuliko chochote kilicho chomozewa na jua (ulimwenguni).” Kisha akasoma:

 إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِينًا﴿١﴾

“Hakika Tumekupa ushindi (ee Muhammad صلى الله عليه وآله وسلم), ushindi bayana.” [Al-Fat-h (48:1) – Al-Bukhaariy]

 

Faida:

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ، حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ، عَنْ أَبِيهِ، حَدَّثَنَا حَبِيبُ بْنُ أَبِي ثَابِتٍ، قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو عَنْ وَائِلٍ، قَالَ كُنَّا بِصِفِّينَ فَقَامَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْفٍ فَقَالَ أَيُّهَا النَّاسُ اتَّهِمُوا أَنْفُسَكُمْ فَإِنَّا كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ الْحُدَيْبِيَةِ، وَلَوْ نَرَى قِتَالاً لَقَاتَلْنَا، فَجَاءَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَلَسْنَا عَلَى الْحَقِّ وَهُمْ عَلَى الْبَاطِلِ فَقَالَ ‏"‏ بَلَى ‏"‏‏.‏ فَقَالَ أَلَيْسَ قَتْلاَنَا فِي الْجَنَّةِ وَقَتْلاَهُمْ فِي النَّارِ قَالَ ‏"‏ بَلَى ‏"‏‏.‏ قَالَ فَعَلَى مَا نُعْطِي الدَّنِيَّةَ فِي دِينِنَا أَنَرْجِعُ وَلَمَّا يَحْكُمِ اللَّهُ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ فَقَالَ ‏"‏ ابْنَ الْخَطَّابِ، إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ، وَلَنْ يُضَيِّعَنِي اللَّهُ أَبَدًا ‏"‏‏.‏ فَانْطَلَقَ عُمَرُ إِلَى أَبِي بَكْرٍ فَقَالَ لَهُ مِثْلَ مَا قَالَ لِلنَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ إِنَّهُ رَسُولُ اللَّهِ، وَلَنْ يُضَيِّعَهُ اللَّهُ أَبَدًا‏.‏ فَنَزَلَتْ سُورَةُ الْفَتْحِ، فَقَرَأَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى عُمَرَ إِلَى آخِرِهَا‏.‏ فَقَالَ عُمَرُ يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَوَفَتْحٌ هُوَ قَالَ ‏"‏ نَعَمْ ‏"‏‏.‏

Amesimulia Abuu Waail (رضي الله عنه): Tulikuwa Swiffiyn, Sahl bin Hunayf (رضي الله عنه) akasimama na kusema: Enyi watu! Tuhumuni nafsi zenu, kwani sisi tulikuwa pamoja na Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) siku ya Hudaybiyah na lau kama tungeambiwa tupigane tungelipigana. ‘Umar Bin Al-Khatw-twaab (رضي الله عنه) akaja na akasema: Ee Rasuli wa Allaah!  Hivi hatukuwa katika haki na wao katika baatwil? Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Ndiyo (tuko katika haki).”  Akasema: Hivi hawatakuwa Peponi waliouawa miongoni mwetu na watu wao waliouawa wao kuwa motoni? Akasema: “Ndiyo.” ‘Umar akasema: Je, ni kwa misingi ipi basi tunaitia udhalili Dini yetu? Hivi turudi kabla Allaah Hajahukumu kati yetu na wao? Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Ibn Al-Khatw-twaab! Mimi ni Rasuli wa Allaah, na Allaah Hanitupi abadani!” ‘Umar akaenda kwa Abubakar, akamwambia kama alivyomuambia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: Yule ni Rasuli wa Allaah, na Allaah Hampotezi abadani!” Basi ikateremka Suwrah Al-Fat-h (48), Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akamsomea ‘Umar mpaka mwisho wa Suwrah. ‘Umar akasema: Ushindi ndio huo? Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Naam.”  [Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

049-Al-Hujuraat: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 18

 

Jina La Suwrah: Al-Hujuraat

 

Suwrah imeitwa Al-Hujuraat (Vyumba), na inayodalilisha ni kutajwa neno katika Aayah namba (4).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuutibu ulimi, na kubainisha athari yake katika imaan ya mtu mmoja mmoja na katika jamii. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuwaongoza Waumini katika tabia njema mbele ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) na Waumini wao kwa wao, na kuiweka jamii katika usalama na amani.

 

3-Kubainisha kwamba ukabila hauna thamani mbele ya Allaah (سبحانه وتعالى) bila ya kuwa na taqwa.

 

4-Kubainisha imaan ya uhakika.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuwaelimisha Waumini miongoni mwa akhlaaq na adabu zinazowajibika kwao kwa Muumba wao na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم). Nazo ni kutokuamua jambo la Sharia ya Dini kinyume na Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم). Kutokumpandishia sauti Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) wanapoongea wenyewe, au wanapoongea naye. Kutokumuingilia nyumbani kwake bila ya idhini.

 

2-Waumini wameamrishwa kuchunguza kwanza na kuthibitisha usahihi wa khabari zinazowafikia kabla ya kuhukumu na kuchukua hatua ya jambo.

 

3-Imebainisha baadhi ya Fadhila za Allaah kwa Waumini.

 

4-Imeongoza Waumini lipasalo kufanywa pindi yanapotokea mapigano kati ya makundi mawili ya Kiislamu, na katika kusuluhisha baina yao, na kulipiga vita kundi linalochupa mipaka pindi linapoendelea katika uovu wake na kukataa suluhu, mpaka lirudi katika Amri ya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

5-Imewakataza Waumini kufanyiana kejeli, na kuitana majina maovu, na kuwaamrisha kujiepusha kuwadhania wengine dhana mbaya, na kuwakataza kuchunguzana, na ghiybah (kusengenya).

 

6-Imetoa wito kwa watu kwamba, wao wote wameumbwa kutokana na mume na mke, na kwamba mbora wao na mtukufu zaidi mbele ya Allaah ni yule mwenye taqwa.

 

7-Imewajibu mabedui waliodai kuwa wameamini pasi na kutulizana imaan katika nyoyo zao, na kuziweka wazi sifa za Waumini wa kweli.

 

8-Imekatazwa kujifakharisha mbele ya Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa imaan, na kwamba Neema ni za Allaah (سبحانه وتعالى), na fadhila katika kuongoza (watu) kwenye imaan.

 

9-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa Ilimu ya Allaah iliyozunguka yaliyofichika mbinguni na aridhini, na kwamba Allaah ni Mwenye kuona yote yatendwayo.

 

 

 

 

 

050-Qaaf: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 45

 

Jina La Suwrah: Qaaf

 

Suwrah imeitwa Qaaf, na inayodalilisha ni kutajwa katika katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila, katika Aayah namba (1).   

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Mawaidha ya nyoyo juu ya kifo na ufufuo. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuwakumbusha watu Utukufu wa Qur-aan.

 

3-Kuelezea misingi ya imaan ambayo makafiri waliikanusha nayo ni kufufuliwa Siku ya Qiyaamah, kukusanywa, kuhesabiwa matendo. Na pia msingi wa Risala (Ujumbe) na Rusuli wa Allaah.

 

4-Wasifu Waumini Siku ya Qiyaamah na jinsi Allaah (سبحانه وتعالى) Alivyowaandalia malipo mema.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa herufi zinazojulikana kama الحروف المقطعة  (Al-Huruwf Al-Muqatw-twa’ah), ambazo hakuna ajuaye maana zake isipokuwa Allaah (سبحانه وتعالى). Rejea Al-Baqarah (2:1). Kisha imeitukuza na kuisifu Qur-aan kwa sifa ya Al-Majiyd.

 

2-Imetaja madai ya washirikina na kupinga kwao Unabii pamoja na kufufuliwa, na radd juu ya hayo.

 

3-Imehimizwa kutazama uumbwaji wa mbingu na vilivyomo ndani yake, na uumbwaji wa ardhi na vilivyopo juu yake, na kuota mimea na mazao,  na kuteremshwa maji mbinguni yenye baraka yanayohuisha ardhi baada ya kufa kwake, na hii ni dalili ya wazi ya kuhuishwa baada ya mauti.

 

4-Imetajwa kukadhibisha kwa (i) Kaumu ya Nabiy Nuwh (عليه السّلام) (ii) Watu wa Ar-Rass (kisima) (iii) Kaumu ya Thamuwd wa Nabiy Swaalih (عليه السّلام) (iv) Kaumu ya ‘Aad watu wa Nabiy Huwd (عليه السّلام) (v) Watu wa Nabiy Luutw (عليه السّلام) (vi) Watu wa Al-Aykah (kichakani) wa Nabiy Shu’ayb (عليه السّلام) (vii) Kaumu ya Tubba’ (mfalme wa Yemen) basi tishio Alilowaahidi Allaah kwa ukafiri wao, likathibiti. 

 

5-Imekumbushwa kuwa Allaah ni Mjuzi wa yanayowazwa katika nafsi, na kwamba kuna Malaika wa kuliani na kushotoni wanaoandika kila jambo hata kauli iwe ndogo vipi inaandikwa katika kitabu kinachorekodi matendo.    

 

6–Imetajwa sakaraatul-mawt na Malaika watakaosukuma watu katika ardhi ya mkusanyiko na wengineo watakaoshuhudia matendo Qiyaamah. Kisha kila kafiri, mshirikina na mvukaji mipaka ataingizwa Jahannam.  Waliopotoshwa watalaumiana na mashaytwaan waliowapotosha, na Jahannam itajazwa kwa watu na majini.

 

7-Kisha Waumini wameahidiwa kuingizwa Jannah kwa utiifu wao na kumkhofu Rabb wao kwa ghaibu. Basi watapokelewa kwa Salaam na watapata wanayoyatamani humo na watadumu milele.

 

8-Ameliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa yaliyomsibu kutoka kwa watu wake. Akaelekezwa katika yatakayomsaidia kuvuta subira; miongoni mwayo ni Kumsabbih Allaah usiku na jioni  na kila baada ya Swalaah.

     

9-Imeelezwa baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah kama kupulizwa baragumu na watu watoke makaburini mwao, wafike katika mkusanyiko.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuliwazwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kuamrishwa akumbushe kwa Qur-aan mwenye kukhofu maonyo ya Allaah na Adhabu Zake.

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Suwrah Qaaf inapendekezwa kuisoma katika minbari, Swalaah ya Ijumaa.

 

عَنْ أُمِّ هِشَامٍ بِنْتِ حَارِثَةَ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ:  مَا أَخَذْتُ: "ق وَالْقُرْآنِ اَلْمَجِيدِ", إِلَّا عَنْ لِسَانِ رَسُولِ اَللَّهِ ‏- صلى الله عليه وسلم ‏-يَقْرَؤُهَا كُلَّ جُمُعَةٍ عَلَى اَلْمِنْبَرِ إِذَا خَطَبَ اَلنَّاسَ   رَوَاهُ مُسْلِمٌ

Amesimulia Ummu Hishaam Bint wa Haarithah (رضي الله عنها): Sikuichukua

ق ۚ وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ﴿١﴾

“Qaaf. Naapa kwa Qur-aan Al-Majiyd”

 

Isipokua kutoka kwenye ulimi wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akiisoma kila Siku ya Ijumaa juu ya mimbari pindi anapo wakhutubia watu. [Muslim]

 

2-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiisoma Suwrah Qaaf katika Swalaah za ‘Iyd:

 

عَنْ أَبِي وَاقِدٍ اللَّيْثِيِّ قَالَ: { كَانَ اَلنَّبِيُّ ‏- صلى الله عليه وسلم ‏-يَقْرَأُ فِي اَلْأَضْحَى وَالْفِطْرِ بِـ (ق)‏, وَ (اقْتَرَبَتْ)‏.‏   أَخْرَجَهُ مُسْلِمٌ  

Amesimulia Waaqid Al-Laythiyy (رضي الله عنه): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم)  alikuwa akisoma katika (‘Iyd) Alfitwri na Al-Adhwhaa ق (Suwrah 50) na اقْتَرَبَتْ  (Suwrah 54). [Muslim]

 

3-Suwrah ya Qaaf ndio ya kwanza katika Suwrah za Mufasw-swal (yaani zinazokithiri kutenganishwa kwa BismiLLaah kutokana na ufupi wake) kwa kauli iliyotiwa nguvu na ‘Ulamaa.

 

 

 

051-Adh-Dhaariyaat: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 60

 

Jina La Suwrah: Adh-Dhaariyaat

 

Suwrah imeitwa Adh-Dhaariyaat (Pepo zinazopeperusha vumbi kuzitawanya), na inayodalilisha ni kutajwa mwanzo kabisa katika Aayah namba (1)

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwafahamisha majini na wanaadam kuwa rizki yao inatoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee ili watekeleze ibaada kwa ikhlaasw. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kusimamisha dalili ya kwamba ibaada haiwi isipokua kwa Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee na kwamba kufufuliwa ni kweli.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa Kiapo cha Allaah (سبحانه وتعالى) kuapia baadhi ya vitu Alivyoviumba kama vile Adh-Dhaariyaat (pepo zinazopeperusha vumbi kuzitawanya), mawingu, na vinginevyo. Kisha ikafuatilia jibu la kiapo ambalo, kuthibitisha kuwa kufufuliwa na kulipwa yote ni kweli.

 

2-Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akaendelea kuapia kwa mbingu zilizojaa njia madhubuti na kwa kufuatilia madai ya wenye kukadhibisha, na Kuwaahidi adhabu ya moto.

 

3-Imetajwa Aliyoyaanda Allaah (سبحانه وتعالى) Peponi kwa wenye kumcha Yeye Allaah (عزّ وجلّ), na zikatajwa sifa zao kuwa ni wenye kuamka usiku kwa ajili ya ibaadah, na wenye kuomba maghfira kabla ya Alfajiri, na wenye kutoa baadhi ya mali zao kwa wahitaji.

 

4-Imetajwa baadhi ya Ishara na Dalili za Allaah ambazo wenye yaqini wanaziamini.

 

5-Imethibitishwa kuwa rizki za wanaadam zinatoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee na ikaapiwa jambo hili kwa Rabb wa mbingu na ardhi ya kwamba ni haqq (kweli)!

 

6-Imetajwa baadhi ya visa vya Manabii akianziwa Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) pindi Malaika walimwendea kwake na ikabainishwa ukarimu wake kwa wageni. Kisha akabashiriwa yeye na mkewe kujaaliwa mwana ambaye ni Is-haaq, juu ya kuwa wamefikia umri wa uzee.

 

7-Kisha Malaika hao wakaelezea kusudio lao la kutumwa kuwa waelekee kwa kaumu ya Nabiy Luutw (عليه السّلام) kuwaangamiza kwa kufru na uasi wao wa matendo yao machafu yanayokwenda kinyume na maadili sahihi.

 

8-Ikatajwa pia Nabiy Muwsaa (عليه السّلام) alipotumwa kwa Firawni na miujiza bayana, lakini Firawni akafanya kibri na kumpachika Nabiy Muwsaa kwa sifa ovu ya uchawi au majnuni. Basi akaangamizwa kwa gharka pamoja na jeshi lake.

 

9-Kisha kaumu nyenginezo; kaumu ya ‘Aad na maangamizo yao ya upepo mkali wa dhoruba ulioangamiza kila kitu. Kisha kaumu ya Thamuwd na maangamizi yao ya radi na umeme. Kisha kaumu ya Nabiy Nuwh (عليه السّلام).

 

10-Yametajwa yanadalilisha Uwezo na Ukamilifu wa Allaah (سبحانه وتعالى), Muumbaji  wa mbingu na ardhi na kwamba Ameumba kila kitu kwa jozi mbili.

 

11-Imetajwa onyo la kutokuabudu asiyekuwa Allaah.

 

12-Ameamrishwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ajitenge mbali na washirikina  aepukane na maudhi yao.

 

13-Imebainishwa lengo na sababu ya kuwaumba majini na wanaadam kwa ajili ya kumwabudu Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee.

 

14-Imetajwa kuwa umuhimu wa daawah na kwamba ukumbusho na mawaidha yananufaisha Waumini.

 

16-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwatishia washirikina ya kuwa itawapata sehemu katika adhabu kama ile itakayowapata wale wanaofanana nao miongoni mwa wenye kukadhibisha, na kuwatishia makafiri kutokana na Siku watakayorejeshwa kwa Allaah kuhesabiwa na kuadhibiwa.

 

 

 

 

052-Atw-Twuur: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 49

 

Jina La Suwrah: Atw-Twuur

 

Suwrah imeitwa Atw-Twuur (Mlima), na yanayodalilisha ni kutajwa katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Faida. Na pia kwa kutajwa mwanzo kabisa Aayah namba (1). Na Mlima huo ni ambao Allaah (سبحانه وتعالى) Aliongea na Nabiy Muwsaa (عليه السّلام).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Hoja na dalili zinazopinga shubha za wanaomkadhibisha Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha kufufuliwa, na kubainisha mwisho mbaya wa wenye kukadhibisha, na mwisho mzuri wa Waumini.

 

3-Majibu juu ya uzushi wa washirikina na uongo wao.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1- Suwrah imefunguliwa kwa Kiapo cha Allaah (سبحانه وتعالى) kuapia baadhi ya vitu Alivyoviumba kama vile Atw-Twuur (Mlima) na Kitabu kilichoandikwa (katika Lawh Al-Mahfuwdhw au Qur-aan), na vinginevyo vinavyodalilisha Uwezo Wake Allaah (سبحانه وتعالى) wa Uumbaji. Kisha ikafuatia jawabu la kiapo kuthibitisha kutokea Adhabu ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba hakuna wa kuizuia.

 

2-Zimetajwa baadhi ya matukio ya Siku ya Qiyaamah, na Ahadi ya Allaah kwa wanaokadhibisha, na kubainisha mwisho wao mbaya wa kuingizwa katika moto wa Jahannam.

 

3-Zimetajwa Neema kadhaa Alizoziandaa Allaah (سبحانه وتعالى) Peponi kwa wenye kumcha Yeye Allaah (سبحانه وتعالى), na Waumini kuahidiwa kukutana na dhuriya wao pindi wote wakiendelea kuthibitika katika imaan zao. Na Allaah (سبحانه وتعالى) Akaendelea kutaja neema za humo Peponi na kwamba Waumini watakabiliana kukumbushana mema yao ya duniani na kumshukuru Allaah kwa kuwafadhilisha na kuokolewa na moto.

 

4-Zikafuatilia Aayah kadhaa zinazotaja Ishara na Dalili mbalimbali za Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kuwaradd  washirikina shubha zao, shirki na kufru zao, na uovu wao wa kumpachika Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) sifa ovu, pamoja na kumsingizia Allaah kuwa Ana mabinti. Na hayo ni katika kumliwaza Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na kumtaka awapuuze, nao wangojee adhabu na maangamizi.

 

5-Suwrah imekhitimishwa kwa kumliwaza tena Nabiya avute subira kwa ibaada na Dhikru-Allaah nyakati zote na katika Dhikru-Allaah hizo ni Kumsabbih na Kumhimidi Rabb.

 

Faida:

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alisoma Suwrah Atw-Twuur katika Swalaah ya Maghrib:

 

حَدَّثَنِي إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُبَيْرٍ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ فِي الْمَغْرِبِ بِالطُّورِ، وَذَلِكَ أَوَّلَ مَا وَقَرَ الإِيمَانُ فِي قَلْبِي‏.‏

 

Amesimulia Jubayr Bin Mutw’im (رضي الله عنه): Nilimsikia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akisoma Suwrah Atw-Twuur katika Swalaah ya Magharibi, na hicho ndicho cha kwanza kilichopandikiza imaan moyoni mwangu. [Al-Bukhaariy]

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alisoma Suwrah Atw-Twuur alipokuwa akiswali pembeni ya Al-Ka’bah.

 

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، حَدَّثَنَا مَالِكٌ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ نَوْفَلٍ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ ـ رضى الله عنها ـ زَوْجِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ شَكَوْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنِّي أَشْتَكِي‏.‏ فَقَالَ ‏"‏ طُوفِي مِنْ وَرَاءِ النَّاسِ، وَأَنْتِ رَاكِبَةٌ ‏"‏‏.‏ فَطُفْتُ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حِينَئِذٍ يُصَلِّي إِلَى جَنْبِ الْبَيْتِ، وَهْوَ يَقْرَأُ ‏ ‏وَالطُّورِ * وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ‏ ‏

 

Amesimulia Ummu Salamah mke wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم): Nilimshtakia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) kuhusu maradhi yangu, akasema, "Fanya Twawaaf huku ukiwa juu ya mnyama nyuma ya watu." Nikafanya hivyo, na kwa wakati huo Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiswali pembeni ya Ka’bah na kusoma Suwrah Atw-Twuur. [Al-Bukhaariy]

 

 

 

053-An-Najm: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 62

 

Jina La Suwrah:  An-Najm

 

Suwrah imeitwa An-Najm (Nyota), na yanayodalilisha ni kutajwa kwake katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila. Na pia kwa kutajwa mwanzo kabisa Suwrah, Aayah namba (1).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuthibitisha kuwa Wahy ni kweli, na kwamba Unatoka kwa Allaah (عزّ وجلّ). [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kuthibitisha dalili ya Tawhiyd ya Allaah (سبحانه وتعالى).

 

3-Kuthibitisha ya kwamba Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ni mkweli katika kile anachokifikisha kutoka kwa Allaah (سبحانه وتعالى).

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kiapo cha Allaah (عزّ وجلّ) kuapia An-Najm (Nyota). Kisha likaja jibu la kiapo ambalo ni yaliyotajwa kuthibitisha ukweli wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kutimiza amri za Wahy kutoka kwa Rabb wake, na kwamba hasemi kwa matamanio yake bali ni Wahy aliofunuliwa. Na katika hayo, ni yale yaliyotokea katika Safari ya Al-Israa Wal-Mi’raaj.

 

2-Imetajwa wasifu wa Jibriyl (عليه السّلام) kama vile kuwa ni mwaminifu wa Wahy,  na wasifu wa nguvu zake na ukomavu  wake, na muonekano wake ulio jamili, na umbile lake Alilomuumba Allaah (عزّ وجلّ) ambalo Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alimuona.

 

3-Katika yaliyotajwa ya safari ya Al-Israa wal-Mi’raaj, ni Radd ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa washirikina kwa kumtilia shaka Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kuhusu safari hiyo, na shaka yao ya kumuona Jibriyl (عليه السّلام).

 

4-Allaah (سبحانه وتعالى) Anawaradd washirikina kwa dhulma yao kubwa, ya kumsingizia Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba Ana mabinti, na kubainisha kuwa majina ya waabudiwa wao ni majina waliyowaita wao tu, na kwamba wana dhana za hisia tu, zisizo na ukweli.

 

5-Imethibitishwa kwamba hakuna atakaeruhusika kutoa ash-shafaa’ah (uombezi) isipokuwa ambaye Allaah (سبحانه وتعالى) Atamtolea idhini na kumridhia.

 

6-Imebainishwa uadilifu wa Allaah (سبحانه وتعالى) wa kuwalipa waovu kwa uovu, na kuwalipa watendaji mema kwa mema. Kisha ikabainishwa Rehma Yake Allaah (سبحانه وتعالى) ya kuwaghufuria waja. Na ikabainishwa upana wa Ilimu Yake (سبحانه وتعالى) na Kuyajua ya ghaibu; Anamjua anayepotoka na anayehidika, Anajua yanayojiri katika fuko la uzazi la mama, na Anajua yaliyomo nyoyoni mwa wanaadam. Akakataza mtu kujitukuza mwenyewe.

  

7-Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) analiwazwa kuwapuuza na kujitenga na wanaokengeuka na kujiweka mbali na Ukumbusho wa Allaah na badala yake akajishughulisha na dunia na anasa zake.

 

8-Imetajwa baadhi ya radd na hoja kwa washirikina. Na ikatajwa kuwa hakuna atakayebeba dhambi za mwenziwe, na kwamba hakuna amali atakayolipwa mtu isipokuwa tu ile aliyoifanyia juhudi duniani na kuifanyia kazi, na kwamba mwisho wa mambo yote yanaishia kwa Allaah.

 

9-Ukumbusho kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kuhusu nyumati  zilizotangulia kabla yake, kwamba waliwakadhibisha Rusuli wao kama vile alivyokadhibishwa yeye na watu wake. Na yakatajwa maangamizi yao. Nao ni kina ‘Aad kaumu ya Nabiy Huwd (عليه السّلام), kina Thamuwd kaumu ya Nabiy Swaalih (عليه السّلام), kaumu ya Nuwh (عليه السّلام), na waliopinduliwa miji yao chini juu ambao ni watu wa Nabiy Luutw (عليه السّلام).

 

10-Imetajwa mshangao kuhusu washirikina wanavyoghafilika na Qur-aan na kuidharau na kuipuuza wanapoisikia na badala yake kushughulika na anasa za dunia.   

 

11-Suwrah imekhitimishwa kwa amri ya kumnyenyekea Allaah (سبحانه وتعالى) na kumwabudu na kumsujudia.   

 

Fadhila Za Suwrah:

 

1-Suwrah An-Najm ni Suwrah ya kwanza kuteremshwa ndani yake Sijdah ya Tilaawah (Sijda inaposomwa Qur-aan).

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ أَوَّلُ سُورَةٍ أُنْزِلَتْ فِيهَا سَجْدَةٌ ‏{‏وَالنَّجْمِ‏}‏‏.‏ قَالَ فَسَجَدَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَسَجَدَ مَنْ خَلْفَهُ، إِلاَّ رَجُلاً رَأَيْتُهُ أَخَذَ كَفًّا مِنْ تُرَابٍ فَسَجَدَ عَلَيْهِ، فَرَأَيْتُهُ بَعْدَ ذَلِكَ قُتِلَ كَافِرًا، وَهْوَ أُمَيَّةُ بْنُ خَلَفٍ‏.‏

Amesimulia ‘Abdullaah (رضي الله عنه): Suwrah ya kwanza kuteremshwa ndani yake Sijdah, ni (Suwrah) An-Najm. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alisujudu (alipoisoma), na wakasujudu waliokuwa nyuma yake, isipokuwa mtu mmoja ambaye nilimuona akichukua mchanga mkononi mwake na kusujudu juu yake. Baadaye nilimuona mtu huyo akiwa ameuliwa hali ya kuwa kafiri. Naye ni Umayyah bin Khalaf. [Al-Bukhaariy]

 

2-Watu wote walisujudu; Waislamu, washirikina na majini:

 

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ، قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم سَجَدَ بِالنَّجْمِ وَسَجَدَ مَعَهُ الْمُسْلِمُونَ وَالْمُشْرِكُونَ وَالْجِنُّ وَالإِنْسُ‏.‏ وَرَوَاهُ ابْنُ طَهْمَانَ عَنْ أَيُّوبَ‏.‏

Amesimulia Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما): Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alisujudu alipoisoma Suwrah An-Najm (53) wakasujudu pamoja naye Waislamu, washirikina, majini na watu wote. [Al-Bukhaariy]

 

 

 

 

 

054-Al-Qamar: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa.

 

Idadi Za Aayah: 55

 

Jina La Suwrah: Al-Qamar

 

Suwrah imeitwa Al-Qamar (Mwezi), na yanayodalilisha, ni kutajwa kwake katika Hadiyth zilizonukuliwa chini katika Fadhila na Faida. Na pia kwa kutajwa mwanzo kabisa Suwrah, Aayah namba (1).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Ukumbusho wa neema ya Qur-aan kuwa ni nyepesi, na yaliyomo (kwenye Qur-aan) ambayo ni Aayaat (Ishara, Dalili, Miujiza, Hoja) na maonyo. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Mazungumzo kuhusu Desturi ya Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Viumbe Vyake, ambao katika madhwhari yake ya wazi kabisa, ni kuwapa ushindi Waumini, na kuwafedhehesha na kuwaangamiza makafiri.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa tanabahisho na uhakikisho wa kukaribia Qiyaamah, na ishara yake ni kupasuka kwa mwezi.

 

2-Imetajwa upingaji wa washirikina kuhusu Aayaat (Ishara, Miujiza, Dalili) za Allaah zinapowajia, kwa kukengeuka na kupuuza  na kuipachika sifa ovu Qur-aan kama vile kusema ni sihri (uchawi) ambayo wamezoea kuisikia.

 

3-Amri na liwazo kwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwapuuza washirikina mpaka iwajie hukumu ya Allaah (سبحانه وتعالى) ya Siku ya Qiyaamah, na matukio yake watakapotoka makaburini mwao, wajute na waione siku hiyo ni ngumu mno!

 

4-Imetajwa visa vya Rusuli akianziwa Nabiy Nuwh (عليه السّلام) na kaumu yake waliomkadhibisha na kumpachika sifa ovu kumwita majnuni. Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akateremsha Muujiza Wake wa kufungua mbingu na ardhi, yakamiminika maji wakagharakishwa makafiri wote. Na Akamwamrisha Rasuli Wake aunde jahazi apande yeye na walioamini, wakaokolewa na gharka.

 

5-Kisha kila mwisho wa kisa cha Rasuli, Allaah (سبحانه وتعالى) Amekumbusha maonyo Yake, na Ameahidi kuiwepesisha Qur-aan kwa mwenye kutaka kuisoma na kuihifadhi na kuifahamu.

 

6-Kisha wametajwa kina ‘Aad, kaumu ya Nabiy Huwd (عليه السّلام) na kukadhibisha kwao Risala ya Allaah, na ikatajwa maangamizi yao ya upepo mkali wa dhoruba, na sauti kali iliyoendelea mfululizo hadi wakafilia mbali!

 

7-Kisha wametajwa kina Thamuwd, kaumu ya Nabiy Swaalih (عليه السّلام), na kukadhibisha kwao Risala ya Allaah, kumpachika sifa ovu Rasuli wao kuwa ni muongo mkubwa, mfidhuli na mwenye kutakabari! Juu ya hayo, walipoletewa muujiza wa ngamia jike, ambaye walitaka wenyewe wateremshiwe iwe ni Ishara ya Allaah, waliamrishwa wasimguse kwa uovu, na wafanye zamu kunywa maji ya hodhi; siku moja wao, siku moja ngamia, lakini walikataa hayo na wakamchinja ngamia wa Allaah! Basi Allaah (سبحانه وتعالى) Akawaangamiza kwa ukelele angamizi. (na tetemeko la ardhi kama ilivyotajwa katika Suwrah nyenginezo. Rejea Al-‘Ankabuwt (29:40) kwenye uchambuzi kuhusu nyumati za awali na aina za maangamizi yao.

 

8-Kisha wametajwa kaumu ya Nabiy Luutw (عليه السّلام) waliokadhibisha Risala ya Allaah, na kutenda machafu. Ikatajwa maangamizi yao ya kupelekewa tufani ya mawe siku moja asubuhi mapema.

 

9-Kisha ametajwa Firawni na watu wake, na kukadhibisha kwao Risala ya Allaah, na maangamizi yao (ya kugharakishwa baharini).

 

10-Imewakemea na kuwaonya washirikina kwa kutozingatia haya maonyo, na kuahidiwa adhabu dhalilifu ya kuburutwa motoni kifudifudi.

 

11-Imebainishwa Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) na Hikma Yake iliyokamilika, na kwamba kila kitu ni kwa Hukmu na Qadr Yake.

 

12-Imebainisha Qudra Adhimu ya Allaah (سبحانه وتعالى) na Uwezo  Wake wa kusimamisha Qiyaamah kwa muda wa upepeso wa jicho tu!

 

13-Imewakumbusha washirikina maangamizi ya nyumati za nyuma, na kwamba kila jambo linarekodiwa katika Kitabu cha matendo; kubwa na dogo.

 

14-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwabashiria Waumini wenye taqwa, kuwa wataingizwa katika Jannaat za mito, ambako Yuko Mfalme Adhimu, Mwenye Nguvu na Uwezo mkubwa kabisa; Allaah (عزّ وجلّ).

 

Fadhila Za Suwrah:

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiisoma katika Swalaah za ‘Iyd:

 

عَنْ أَبِي وَاقِدٍ اللَّيْثِيِّ قَالَ: { كَانَ اَلنَّبِيُّ ‏- صلى الله عليه وسلم ‏-يَقْرَأُ فِي اَلْأَضْحَى وَالْفِطْرِ بِـ (ق)‏, وَ (اقْتَرَبَتْ)‏.‏   أَخْرَجَهُ مُسْلِمٌ  

Amesimulia Waaqid Al-Laythiyy (رضي الله عنه):  Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم)  alikuwa akisoma katika (‘Iyd) Alfitwri na Al-Adhwhaa ق (Suwrah 50) na اقْتَرَبَتْ  (Suwrah 54). [Muslim]

 

Faida:

 

عَنْ أَنَسٍ، قَالَ سَأَلَ أَهْلُ مَكَّةَ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم آيَةً فَانْشَقَّ الْقَمَرُ بِمَكَّةَ مَرَّتَيْنِ فَنَزَلَت: ((‏اقتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانْشَقَّ الْقَمَرُ)) ‏  إِلَى قَوْلِهِ ‏:‏ ‏ ((‏سحْرٌ مُسْتَمِرٌّ)) ‏  يَقُولُ ذَاهِبٌ ‏.‏ قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ ‏.

Amesimulia Anas (رضي الله عنه): Watu wa Makkah walimuomba  Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) awaletee Aayah (Ishara, Muujiza), basi mwezi ukapasuka Makkah mara mbili (yaani sehemu mbili), kisha ikateremka:

 

اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ ﴿١﴾

“Saa imekaribia na mwezi umepasuka.”

 

Mpaka Kauli Yake:

سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ ﴿٢﴾

“Sihiri ya siku zote, tumeizoea.”

[Atw-Twabaraniy na Al-Haafidhw Ibn Kathiyr amesema katika Al-Bidaayah Wan-Nihaayah:  Isnaad yake ni Jayyid]

 

 

 

 

 

055-Ar-Rahmaan: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah

 

Idadi Za Aayah: 78

 

Jina La Suwrah: Ar-Rahmaan

 

Suwrah imeitwa Ar-Rahmaan (Jina la Allaah), na yanayodalilisha, ni kutajwa mwanzo kabisa Suwrah, Aayah namba (1).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwakumbusha majini na waanadam Neema za Allaah (سبحانه وتعالى) zilizojificha na zilizodhahiri, na athari za Rehma Zake (Allaah) duniani na Aakhirah. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kukumbusha Uadhimu wa Allaah (عزّ وجلّ) na kubainisha wazi Neema Zake kwa Viumbe Vyake duniani na Aakhirah na kuwapinga wenye kukosa shukurani nazo. 

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kumtukuza Allaah (سبحانه وتعالى) na ihsaan Yake kwa viumbe kwa kuwaelimisha Qur-aan, Uwezo Wake wa kuwaumba na kuwafunza ufasaha.

 

2-Imebainisha Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) na baadhi ya Neema Zake kwa Viumbe Vyake.

 

3-Suwrah imekariri baada ya kila Aayah au Aayah chache Kauli Yake Allaah (سبحانه وتعالى) inayowahusu majini na wanaadam:

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿١٣﴾

“Basi ni zipi katika Neema za Rabb wenu mnazikadhibisha.”

 

Hivyo basi imekariri mara 31 katika Suwrah hii tukufu.

 

4-Imekumbusha kutoweka kwa kila kilichopo juu ya mgongo wa ardhi, na kwamba Atakayebakia ni Allaah (سبحانه وتعالى) Pekee. Na kwamba Anayepaswa kuombwa ni Yeye Pekee.

 

5-Imebainishwa udhalili na udhaifu wa majini na wanaadam kwamba hawataweza kupenya katika zoni za mbingu na ardhi. Na pindi wakijaribu kutaka kupenya, wataangamizwa kwa mwako wa moto!

 

6-Imetaja baadhi ya matukio na vitisho vya Siku ya Qiyaamah na  mwisho mbaya wa makafiri, kuingizwa katika moto wa Jahannam.

 

7-Imetajwa aina mbili za mabustani ya Jannah na kila moja zimebainishwa raha na neema zake mbalimbali: (i) bustani mbili ambazo matawi yake yametanda (ii) bustani mbili nyenginezo ambazo rangi yake ni kijani iliyokoza.

 

8-Suwrah imekhitimishwa kwa kumtukuza Allaah (سبحانه وتعالى) Mwenye Ujalali na Ukarimu na Jina Lake Ambalo Limebarikika.

 

 

 

 

056-Al-Waaqi’ah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya ‘Ulamaa,

 

Idadi Za Aayah: 96

 

Jina La Suwrah: Al-Waaqi’ah

 

Suwrah imeitwa Al-Waaqi’ah (Tukio) la Qiyaamah, na inayodalilisha ni kutajwa kwake mwanzo kabisa, Aayah namba (1).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kubainisha hali za waja Siku ya Ufufuo. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kukiri kufufuliwa na kulipwa, na kukumbusha Siku ya Qiyaamah, na kubainisha vigawanyo vya watu ndani yake.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kukumbusha Tukio la Siku ya Qiyaamah, ambayo haiepukiki. Na ikatajwa yatakayotokea ya vitisho vya ardhi kutikisika, milima kupondwapondwa hadi iwe chembechembe za vumbi.

 

2-Kisha ikabainishwa aina tatu za watu: (i) Wa kuliani (ii) Kushotoni (iii) Waliotangulia (katika khayraat ambao ni katika ummah huu na wengineo).

 

3-Kisha zikatajwa neema kadhaa za Jannah za hawa waliotangulia, nao ni: Kuwa juu ya makochi ya kifakhari, kukabIliana na wenzao kwa furaha, kuhudumiwa kwa vyombo vya mvinyo na chemchemu, kupata matunda wayapendayo na nyama za ndege watakazozitamani, na kujaaliwa hurulaini (wanawake weupe wazuri kwa umbo na macho). Pia humo hawatasikia ya upuuzi ila maamkizi ya Salaam tu!

 

4-Kisha wakatajwa watu wa kuliani na neema zao kadhaaa za Jannah, nazo ni: Kuwekwa kwenye mikunazi isiyo na miba, na migomba ya ndizi iliyopangwa matabaka, kuwekwa katika vivuli vilotandazwa, kupewa maji ya kumiminwa, kuruzukiwa matunda mbalimbali, kuwekwa katika matandiko mazuri, kuozeshwa hurulaini.

 

5-Kisha wakatajwa watu wa kushotoni na jazaa zao za kuingizwa katika moto unaobabu vikali na maji yachemkayo. Na ikatajwa baadhi ya sababu ya adhabu zao, kuwa wameshughulika na anasa za dunia na kutenda maasi, na kutokuamini kufufuliwa. Zikatajwa hoja za nguvu kubainishiwa kwamba, bila shaka watakusanywa wa mwanzo wao na mwisho wao, na kikatajwa chakula chao cha mti wa zaqquwm, na kinywaji chao cha maji yachemkayo.

 

6-Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akabainisha Uwezo Wake wa Kuumba wanaadam na kuumba vitu vinginevyo huku Akiwauliza makafiri kama wao ndio walivyoviumba hivyo.

 

7-Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Akaapia kwa jambo muhimu, nalo ni maanguko ya nyota, na jibu la kuapia ni kuthibitisha kwamba Qur-aan ni Tukufu mno na kwamba Imeteremshwa na Allaah (سبحانه وتعالى), na kwamba ni Neema ambayo Allaah Amewaneemesha watu lakini hawakushukuru, na wakakadhibisha yaliyo ndani yake.

 

8-Imetajwa aina tatu za watu wanapotolewa roho. (i) Waliokurubishwa ambao hubashiriwa raha, manukato na Jannaat za neema. (ii) Watu wa kuliani ambao hubashiriwa kwa maamkizi ya Salaam (iii) Waliokadhibisha ambao wanapokelewa kwa maji ya moto yachemkayo na kuingizwa motoni.

 

9-Suwrah imekhitimishwa kwa kuthibitishwa kwamba Qur-aan ni haki na yenye yaqini, kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Anaamuamrisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) Kumsabbih Allaah Mwenye U’adhwama.

 

 

 

 

057-Al-Hadiyd: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Makkah kwa itifaki ya baadhi ya ‘Ulamaa

 

Idadi Za Aayah: 29

 

Jina La Suwrah: Al-Hadiyd

 

Suwrah imeitwa Al-Hadiyd (Chuma), na inayodalilisha ni kutajwa kwake katika Aayah namba (25).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kukuza imaan kwenye nafsi, na kutoa katika Njia ya Allaah. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Ishara zinazodalilisha Qudra na Uwezo wa Allaah (سبحانه وتعالى) na Sifa Zake Jalili (Tukufu). 

 

2-Wito kwa Waumini kushikamana na mafundisho ya Dini yao.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kumtukuza Allaah (سبحانه وتعالى) kwamba, vyote vilivyopo mbinguni na aridhini vinamsabbih Yeye, Mwenye Enzi ya Nguvu Asiyeshindika, Mwenye Hikmah wa yote.

 

2-Zimetajwa Sifa Zake Allaah (سبحانه وتعالى) nyenginezo Kamilifu, na Uwezo wa kila kitu katika Ufalme Wake na kuenea Ilimu Yake.

 

3-Waumini wamehimizwa kuthibitika katika imaan na kutoa mali zao katika Njia ya Allaah, na Ahadi ya Allaah (سبحانه وتعالى) Kuwalipa maradufu ya wanayotoa.

 

4-Imebainishwa mwisho mwema wa Waumini wa kiume na wa kike Siku ya Qiyaamah, na Nuru itakayowaongoza katika Asw-Swiraatw (Njia) inayoelekea Jannah. Kisha ikabainishwa mwisho mbaya wa wanafiki na mazungumzo baina yao na Waumini; wakiwaomba Waumini wafuatane nao katika Asw-Swiraat ili wapate Nuru yao, lakini hilo hawatakubaliwa, kwa sababu wao walipokuwa duniani, walifuata matamanio na wakafitini nafsi zao. Na unafiki wao ulidhihirika wa kutilia shaka Risala ya Allaah, na kuwatamania Waislamu iwasibu misiba. Na Ibliys akawaghururi kumuasi Allaah.

 

5-Waumini wanahimizwa kumnyenyekea Allaah (سبحانه وتعالى) na kumkhofu, na wamdhukuru Allaah (سبحانه وتعالى), na kuwatahadharisha wasijekuwa kama waliopewa Kitabu ambao zama ziliwarefukia, na nyoyo zao zikawa ngumu wakatoka katika utiifu wa Allaah.

 

6-Wamebashiriwa Waumini wanaotoa swadaqa zao kuwa, hizo swadaqa ni mkopo mzuri wanaomkopesha Allaah, Naye Anawaahidi kuwalipa maradufu na ujira mtukufu. Na pia wamebashiriwa malipo mema wale waliosadikisha Risala ya Allaah, na kumwamini Rasuli wao (صلى الله عليه وآله وسلم). Ama makafiri waliokadhibisha Risala ya Allaah, wao watakuwa watu wa motoni.

 

7-Kisha Allaah (سبحانه وتعالى) Amepiga mfano wa uhai wa dunia na anasa zake kuwa ni kama mfano wa mvua inayohuisha mimea iliyokufa, kisha baada ya kusitawi inakufilia mbali. Hivyo basi ni zingatio kwa watu kwamba, uhai wa dunia si chochote isipokuwa ni starehe fupi za udanganyifu. Ikatajwa ukumbusho kwamba Aakhirah kuna adhabu kali kwa makafiri. Ama Waumini, wao watapata maghfirah na radhi za Allaah. Kisha Waumini wakaamrishwa kukimbilia kuomba maghfirah na wakatambulishwa upana wa Jannah ambayo Allaah (سبحانه وتعالى) Amewaandalia huko Aakhirah.

 

8-Kuthibitisha  kwamba misiba inayowasibu wanaadam ni kutokana na Qadhwaa na Qadar ya Allaah (Yaliyohukumiwa na Yaliyokadiriwa).

 

9-Imebainishwa kwamba Risala ya Allaah ni moja tu, nayo ni kulingania Tawhiyd ya Allaah. Ikatajwa hikma ya kutumwa Rusuli wa Allaah (عليهم السّلام) pamoja na Vitabu.

 

10-Imeelezewa hali za Manaswara waliofuata Injiyl, kwamba walikuwa wenye nyoyo laini na huruma, na kwamba walizusha maisha ya utawa waliojilazimisha nayo ili kutafuta Radhi za Allaah. Lakini wengi wao hawakufuata ipasavyo, basi walioko walioamini na wengineo walitoka nje ya utiiifu wa Allaah, wakamkanusha Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

11-Suwrah imekhitimishwa kwa kuamrishwa Waumini wamche Allaah kwa kufuata Amri Zake, na kujiepusha na makatazo Yake, na kumwamini Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم), na wakabashiriwa Rehma ya Allaah na Nuru itakayowaongoza, na kwamba wataghufuriwa madhambi yao. Na kwamba hayo yote, Allaah (سبحانه وتعالى) Amewajaalia ili watu wa Kitabu ambao hawakumuamini Nabiy Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم),  watambue kwamba, hawawezi kupata chochote katika Fadhila za Allaah, na kwamba Allaah Ni Mwenye Fadhila adhimu na hiba tele kwa Viumbe Vyake.

 

 

 

 

058-Al-Mujaadalah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa wengi.

 

Idadi Za Aayah: 22

 

Jina La Suwrah: Al-Mujaadalah

 

Suwrah imeitwa Al-Mujaadalah (Mjadala), na inayodalilisha ni kutajwa kwake katika Aayah namba (1); mwanamke aliyejadiliana na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuhusu mumewe.

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kudhihirisha Ujuzi jumuishi wa Allaah uliokizunguka kila kitu kwa mapana yake na marefu yake, ili kuwalea watu wawe wanamchunga Allaah wakati wote, na kuwahadharisha wasije kwenda kinyume na Maamrisho Yake. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Kubainisha hukumu ya dhwihaar (aina ya talaka ambapo mume anamwambia mkewe: “Wewe kwangu ni kama mgongo wa mama yangu” na hivyo kumfanya kuwa ni haraam kwake kujamiana naye), na kubatilisha yale yaliyokua katika zama za jaahiliyyah (zama za ujinga kabla ya Uislamu).

 

3-Kuweka wazi siri za wanafiki, na kubainisha upotevu wao, na kauli zao za baatwil, na vitendo vyao viovu.

 

4-Kutaja baadhi ya adabu ambazo Waumini wanapaswa kujipamba nazo.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kuhusu mashitaka ya mwanamke aliyejadiliana na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuhusu mumewe aliyemtamkia dhwihaar, na kwamba Allaah Amewaona na Amesikia majibizano yao.

 

2-Imetolewa hukmu ya dhwihaar na kafara yake. 

 

3-Imetajwa kufedheheshwa na mwisho mbaya wa waliopinzana na kumpinga Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

4-Kuthibitisha upana wa Ilimu ya Allaah (سبحانه وتعالى) na kwamba hakuna kinachofichika Kwake; ya dhahiri au ya siri.

 

5-Imedhihirishwa minong’ono waliyokuwa wakinong’ona maadui wa Uislamu na kumsalimia kwao Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kwa maneno yaliyomaanisha kumtakia maangamizi, na adhabu yao ya kuingizwa moto wa Jahannam.

 

6-Waumini wameamrishwa kutokunong’ona mambo ya dhambi na kumuasi Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) na wamche Allaah.

 

7-Waumini wanaongozwa baadhi ya adabu za vikao, na zimetajwa baadhi ya fadhila za ilimu.

 

8-Waumini waliwekewa sharia ya kutoa swadaqa walipotaka kunong’onezana katika kushauriana na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم). Lakini hukmu ya Aayah hiyo namba (12) ilifutwa, wakabadilishiwa kwa Aayah inayofuatia. Rejea Alhidaaya.com kwenye Makala ya An-Naasikh Wal-Mansuwkh (Kinachofuta Na Kinachofutwa)

 

9-Zimetajwa baadhi ya sifa za wanafiki, na kuwafanya kwao vipenzi Mayahudi, na kuapa kwao juu ya uongo, na kusahau kwao kumdhukuru Allaah, na kubainisha mwisho wao mbaya.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwasifu Waumini kwa al-walaa (kupendana kwa ajili ya Allaah) na kuwafanya rafiki wa ndani na vipenzi wanaompenda Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم), na al-baraa (kuwachukia na kujitenga) na wanaompinga Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) japokuwa ni watu wenye uhusiano wa damu nao. Na wakabashiriwa kwa Radhi za Allaah na kuingiziwa Jannah wadumu milele.

 

 

 

 

059-Al-Hashr: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa wengi.

 

Idadi Za Aayah: 24

 

Jina La Suwrah:  Al-Hashr

 

Suwrah imeitwa Al-Hashr (Mkusanyiko), na inayodalilisha ni kutajwa kwake katika Aayah namba (2). Na pia imeitwa Suwrah Bani An-Nadhwiyr kwa kutajwa katika Hadiyth ifuatayo:

 

عَنْ سَعِيدٍ، قَالَ قُلْتُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما ـ سُورَةُ الْحَشْرِ قَالَ قُلْ سُورَةُ النَّضِيرِ‏.‏

Amesimulia Sa’iyd Bin Jubayr: Nilimuuliza Ibn ‘Abbaas kuhusu Suwrah Al-Hashr, Akajibu: Sema Suwrah (Bani) An-Nadhwiyr. [Al-Bukhaariy]

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kudhihirisha Nguvu na Utukufu wa Allaah katika kuwadhoofisha Mayahudi na wanafiki, na kudhihirisha utengano wao unaokuja baada ya kudhihiri mshikamano kwa Waumini. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Mazungumzo kuhusu vita ya Bani Nadhwiyr, na Nusra ya Allaah kwa Waja Wake Waumini na kuwafedhehesha madhalimu.

 

3-Kutaja baadhi ya Majina Mazuri kabisa ya Allaah na Sifa Zake Tukufu.

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kutajwa kuwa viliomo mbinguni na ardhini vyote Vinamsabbih (Vinamtakasa) Allaah (سبحانه وتعالى) kutokana na yale yasiyoendana Naye, na kumalizia kwa Sifa Zake Tukufu.  

 

2-Imeelezwa kuhusu vita ya Bani Nadhwiyr, na jinsi Allaah (سبحانه وتعالى)  Alivyowepesisha kuwaondosha Madiynah kwa namna wasiyoitegemea, na akawatia khofu kubwa.

 

3-Imetajwa hukmu ya al-fay-u (ngawira inayopatikana bila kupigana vita) na Mwongozo wa Allaah (سبحانه وتعالى) kwa Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) katika mgawanyo huo.

 

4-Wamesifiwa Answaariy (wa Madiynah) walionusuru Dini ya Allaah, kwa kuwapokea vizuri kabisa Muhaajiruna (wa Makkah) na kuwakirimu kwa wingi hadi kwamba walijinyima wenyewe walivyovitoa kwao.

 

5-Wamesifiwa waliokuja baada yao, na duaa yao kwa ndugu zao waliotangulia ya kuondoshewa mafundo na chuki nyoyoni mwao.

 

6-Imebainishwa undani wa wanafiki wa kuungana na Mayahudi dhidi ya Waislamu, na kutaja baadhi ya kauli zao za uongo, na ahadi zao za hadaa.

 

7-Imefichuliwa sifa ya wanafiki ya uongo kuwaahidi Bani Nadhiwyr kuwa watawaunga mkono kuwa pamoja nao watakapotolewa Madiynah, lakini wakawatenga kutokana na kuwaogopa kwao Waumini, na kwamba wao wenyewe kwa wenyewe wana uadui nyoyoni mwao. Na umepigwa mfano wao ni kama mfano wa shaytwaan anapomshawishi mwanaadam akufuru kisha anamkanusha na kujitenga naye!

 

8-Waumini wameamrishwa kumcha Allaah, kujitayarisha na Aakhirah, na kuwakataza kujifananisha na wanaopinga Amri za Allaah, na kukumbusha utofauti wa hali za makundi mawili; ya motoni na watakaoingizwa Jannah

 

9-Watu wamepigiwa mfano wa kubainisha Utukufu wa Qur-aan, na kuwataka watu watafakari, kwamba Qur-aan ingeteremshwa juu ya mlima, ungepasukapasuka kwa khofu na kunyenyekea kwa Allaah kutokana na taathira yake. Basi wanaadam wanapaswa wazingatie Qur-aan na wafanyie kazi maamrisho yake na wajiepushe makatazo yake.

 

10-Suwrah imekhitimishwa kwa kutajwa  baadhi ya Majina Mazuri kabisa ya Allaah na Sifa Zake na kwamba vyote viliomo mbinguni na ardhini Vinamsabbih Allaah.

 

 

 

 

 

 

 

060-Al-Mumtahinah: Utangulizi Wa Suwrah

 

Alhidaaya.com [2]

 

 

Imeteremka: Madiynah kwa itifaki ya ‘Ulamaa wengi.

 

Idadi Za Aayah: 13

 

Jina La Suwrah: Al-Mumtahinah

 

Suwrah imeitwa Al-Mumtahinah (Majaribio), na inayodalilisha ni kutajwa katika Aayah namba (10), pindi Waumini walipoamrishwa wawajaribu  Waumini wa kike waliohajiri, imaan zao kama kweli wamemwamini Allaah na Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم).

 

Miongoni Mwa Makusudio Ya Suwrah:

 

1-Kuwatahadharisha Waumini juu ya kuwafanya makafiri kuwa marafiki wa ndani na walinzi wao. [Al-Mukhtaswar Fiy Tafsiyr Al-Qur-aan Al-Kariym]

 

2-Amrisho la kusawazisha baina ya kutokuwafanya vipenzi maadui wa Allaah, na kufanya uadilifu kwa kuwatendea wema wale ambao hawakupigana vita na Waislamu. 

 

Miongoni Mwa Maudhui Ya Suwrah:

 

1-Suwrah imefunguliwa kwa kuwakataza na kuwatahadharisha Waumini, kuwafanya vipenzi maadui wa Allaah na maadui wao, yaani: Maadui wa Waumini katika washirikina waliokuweko Makkah. Hii ni kwa sababu mmoja wa Swahaba alituma barua ya siri kwa mwanamke mmoja aliyekuwa baina ya Madiynah na Makkah, ili aipeleke barua hiyo kwa washirikina kuwajulisha khabari za Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم). Ikabainisha  namna maadui wa Allaah wanavyoichukia haki, na mwisho mbaya wa wale wanaowafanya maadui kuwa vipenzi vyao. Na tahadharisho la kwamba Siku ya Qiyaamah, hata wenye uhusiano wa damu hawataweza kusaidiana.

 

2-Wito kwa Waumini, kufuata kigezo kizuri cha Nabiy Ibraahiym (عليه السّلام) kujiweka mbali na baba yake na watu wake, baada ya kumbainikia kuwa wao ni maadui wa Allaah kutokana na kumshirikisha na kukataa kupokea haki.    

 

3-Kuweka wazi ruhusa ya kuwafanyia makafiri muamala mzuri wale ambao hawakuwapiga vita Waislamu na wala hawakuwatoa katika majumba yao.

 

4-Imepambanua hukumu za wanawake ambao wamehajiri hali ya kua ni Waumini, kutokuwarejesha kwa makafiri, na ruhusa ya kuwaoa baada ya kuwaacha waume zao makafiri.  

 

5-Allaah Amemuamrisha Rasuli Wake (صلى الله عليه وآله وسلم) kuwafanyia bay’ah (fungamano la utiifu) wanawake Waumini, na kuchukua ahadi juu yao ya kumtii Allaah, na kujiweka mbali na yaliyoharamishwa.

 

6-Suwrah imekhitimishwa kwa kuwakataza Waumini kuwafanya maadui wa Allaah na maadui zao kuwa vipenzi.